» Με αφορµή τον εορτασµό της 83ης επετείου της Μάχης της Κρήτης
Στη συνεδρίαση της 29-3-2000, ως µέλος του ∆.Σ. της ΤΕ∆Κ Νοµού Χανίων είχα την τιµή να εισηγηθώ το απαράγραπτο δικαίωµα του Ελληνικού Λαού να διεκδικήσει από την Γερµανία:
-Το αναγκαστικό κατοχικό δάνειο – ληστεία που επιβλήθηκε στην κατεχόµενη ΕΛΛΑ∆Α.
-Τις τεράστιες καταστροφές στις υποδοµές που προκάλεσαν τα γερµανικά κατοχικά στρατεύµατα που αναγνωρίστηκαν από την ∆ιάσκεψη των συµµάχων στο Παρίσι (∆εκέµβρης 1945 – Γενάρης 1946).
-Τις αποζηµιώσεις των θυµάτων των φρικιαστικών εγκληµάτων των οµήρων στα ναζιστικά στρατόπεδα και στα εργοστάσια των γερµανικών µονοπωλίων.
-Την επιστροφή των αρχαιολογικών θησαυρών ανεκτίµητης αξίας και των θησαυρών πολιτιστικής κληρονοµιάς που λεηλατήθηκαν από τις Γερµανικές κατοχικές δυνάµεις.
Τόσο η ΤΕ∆Κ όσο και η Νοµαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων απέστειλαν υπόµνηµα στον τότε πρωθυπουργό και στους αρχηγούς των κοµµάτων ζητώντας να προβούν στις απαραίτητες ενέργειες για την ∆ιεκδίκηση. Λίγους µήνες αργότερα πήρε σάρκα και οστά το ∆ίκτυο Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών της Ελλάδας περιόδου 1940-1945 «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΑ», µε έδρα τα µαρτυρικά Καλάβρυτα, που είχα την τιµή να προσυπογράψω την ιδρυτική του πράξη στη µαρτυρική πόλη των Καλαβρύτων στις 12 ∆εκέµβρη 2000, αδιάκοπα προβάλλει την Ιστορική Μνήµη και συνεχίζει τον αγώνα για τη δικαίωση των αγώνων και των θυσιών του λαού µας ως υπέρτατο χρέος.
Η ευθύνη των µέχρι σήµερα ελληνικών κυβερνήσεων είναι µεγάλη, γιατί επί της ουσίας δεν έθεσαν το θέµα. Με πρόσχηµα ότι ‘’δεν είναι τώρα η κατάλληλη στιγµή για να τεθεί το ζήτηµα’’ αφήνουν να κυλήσει ο χρόνος χωρίς όµως ποτέ να έρθει η ‘’κατάλληλη στιγµή’’. Ο λόγος προφανώς δεν ήταν η έλλειψη στοιχείων για την τεκµηρίωση των διεκδικήσεων. Άλλωστε τέτοια είχαν καταγραφεί κατά καιρούς στο παρελθόν.
«Ο κύριος λόγος για την πολιτική στάση των ελληνικών κυβερνήσεων και την µη διεκδίκηση των επανορθώσεων – αποζηµιώσεων από την Γερµανία ήταν η εναρµόνιση τους µε τις επιλογές της αστικής τάξης να µην διαταραχθούν οι συµµαχίες της που συνδέονται µε την εξυπηρέτηση των συµφερόντων της»
Στις 25 Μαΐου 2023 ο υπερµαραθωνοδρόµος και Σπαρταθλητής Στέργιος Αράπογλου, διακεκριµένος γιατρός που τερµάτισε στη Ζάκρο Λασιθίου ξεκινώντας από τα Μαράσια Έβρου στις 3 Απριλίου, τρέχοντας 3.000 χιλιόµετρα, επισκεπτόµενος µαρτυρικά χωριά και µνηµεία προκειµένου να κεντήσει την συλλογική µας µνήµη και να καταδείξει την αναγκαιότητα να διδάσκεται αναλλοίωτη η εποποιΐα της εθνικής µας αντίστασης και στις τρεις βαθµίδες της εκπαίδευσής µας.
Στην πατρίδα µας έχουν αναγνωριστεί µέχρι σήµερα µε Προεδρικό ∆ιάταγµα 129 χωριά που κατανέµονται σε 54 ∆ήµους.
Στο Νοµό µας εξακολουθούν να µένουν χωρίς αναγνώριση ως µαρτυρικά από την πολιτεία, πράξη που δεν απαιτεί οικονοµικό κόστος παρά µόνο ηθική αναγνώριση, χωριά όπως τα Φλώρια, τα Χαιρεθιανά, η Λίµνη, η Βάθη, τα Τσουρουνιανά, Αλικιανός – Κυρτωµάδω και απαιτείται συλλογικός αγώνας από τη µεριά µας για να αναγνωρισθούν.
Οι θυσίες του Ελληνικού Λαού
Αξιοσηµείωτο είναι, επίσης, το στοιχείο ότι ο πληθυσµός της Ελλάδας το 1940 ήταν 7.344.860 άτοµα, το 1944 κατήλθε στα 6.805.000 και το 1947 ήταν 7.367.405, ενώ έπρεπε να ξεπερνάει τα 8.500.000. Τα στοιχεία αυτά καταδείχνουν το έγκληµα γενοκτονίας που διέπραξε ο Χίτλερ σε βάρος της πατρίδας µας και του λαού της. 1.770 χωριά καταστράφηκαν, 400.000 σπίτια πυρπολήθηκαν. Σε 1.106.922 ανέρχονται οι απώλειες του πληθυσµού µας, δηλαδή το 15% του συνόλου, χάθηκε στις πολύνεκρες µάχες στα διάφορα µέτωπα (70.000), από τα εκτελεστικά αποσπάσµατα (56.225), στα στρατόπεδα της Γερµανίας (105.000), από την πείνα και σχετικές ασθένειες (600.000), από την υπογεννητικότητα (300.000).
∆υνάµεις Κατοχής που απασχόλησε στην Ελλάδα η Εθνική Αντίσταση
Α. Πριν από την ιταλική συνθηκολόγηση
Το «Φρούριο Κρήτη»
Η κατοχική περίοδος στην Κρήτη έχει ορισµένες ουσιαστικές διαφορές σε σχέση µε την υπόλοιπη χώρα, καθώς θεωρήθηκε από τους Γερµανούς «Φρούριο» (Festung). Η µετατροπή της Κρήτης σε φρούριο απαιτούσε την κατασκευή µιας σειράς οχυρωµατικών έργων και στρατιωτικών εγκαταστάσεων µε την επίταξη του ντόπιου εργατικού δυναµικού. Η Μάχη της Κρήτης και τα βάρβαρα αντίποινα που ακολούθησαν προκάλεσαν µια ακραία πόλωση ανάµεσα στον πληθυσµό και τους κατακτητές, οδήγησαν στην επιβολή της υποχρεωτικής εργασίας, της «αγγαρείας», ως µέτρου συλλογικής τιµωρίας, που η αποφυγή της έγινε βασική µορφή παθητικής αντίστασης.
Ο πρώτος ∆ιοικητής του Φρουρίου Κρήτης Πτέραρχος Κουρτ Στούντεντ εξέδωσε στις 17-6-1941 διαταγή, σύµφωνα µε την οποία ο πληθυσµός της Κρήτης υποχρεωνόταν σε οποιαδήποτε εργασία µετά από διαταγή των ελληνικών τοπικών αρχών, χωρίς αµοιβή, φυσικά. Η υποχρεωτική εργασία επιβλήθηκε επίσης και ως συλλογική τιµωρία για αντιστασιακές ενέργειες. Συγκροτήθηκαν επίσης «Επιτροπές υποχρεωτικής εργασίας» στις κοινότητες και στις πόλεις επιτροπές κατανοµής, ανάµεσα στους πολίτες, της υποχρεωτικής εργασίας. Οι κατά τόπους γερµανικές αρχές, αλλά και οι επιχειρήσεις που είχαν αναλάβει έργα για λογαριασµό τους, εξέδιδαν διαταγές προς τις κοινότητες για την αποστολή εργατών. Οι Γερµανοί µπορούσαν να δώσουν εντολές σε οποιαδήποτε βαθµίδα της ελληνικής διοίκησης, ανάλογα µε ανάγκες του προς εκτέλεση έργου.
Την πρώτη περίοδο, µεγάλες περιοχές στην ύπαιθρο ή χωριά της Κρήτης περικυκλώνονταν µε συρµατοπλέγµατα και οι έγκλειστοι εξέρχονταν µόνο για την εκτέλεση καταναγκαστικών έργων. Ορισµένες φορές, αντί για αγγαρεία, στέλνονταν για εκτέλεση. Αρκετοί δραπέτευαν και κρύβονταν, ενώ οι Γερµανοί έριχναν την ευθύνη στους κοινοτάρχες και απειλούσαν µε συλλογική τιµωρία. Ο γερµανόφιλος τοπικός Τύπος υπερθεµατίζοντας, µιλούσε για τεµπέληδες και χαρτοπαίκτες που ξηµεροβραδιάζονταν στα καφενεία, αντί να εργάζονται για το κοινό καλό! Η ήττα των Ναζί στο Στάλινγκραντ τον χειµώνα του 1942 -1943, οδήγησε τη χιτλερική ηγεσία σε µια σαρωτική επίταξη των πόρων της Ευρώπης, για την τελική, ολοκληρωτική επίθεση στη Σοβιετική Ένωση, µε την κήρυξη «σταυροφορίας» εναντίον του Μπολσεβικισµού. Η λεηλατηµένη Ευρώπη έπρεπε να συµµετάσχει σ’ αυτή την επιχείρηση «σωτηρίας» από τον µπολσεβικισµό µε την καταναγκαστική εργασία των λαών της και µε την παραγωγή της,.
Στις 30-1-1943 ο Ανώτερος Στρατιωτικός ∆ιοικητής Νοτιοανατολικής Ευρώπης διέταξε τη γενίκευση της υποχρεωτικής εργασίας του ελληνικού πληθυσµού, σύµφωνα µε τους όρους που ίσχυαν στην Κρήτη. Με ύφος Γκέµπελς, ο τοπικός διοικητής κήρυσσε τη διεξαγωγή του πολέµου «άνευ οίκτου µέχρι της τελικής Νίκης δια την νέαν τάξιν πραγµάτων δια την Ευρώπην».
Αφού, κατ’ αυτόν, οι Γερµανοί έχυναν το αίµα τους «κατά του εξ ανατολών Μπολσεβικισµού και του εκ δυσµών Πλουτοκρατικού Ιµπεριαλισµού», όλοι οι άλλοι έπρεπε να «αποφασίσουν» ποιον θα ακολουθήσουν και να αναλάβουν τις αντίστοιχες υποχρεώσεις. Κάθε χωριό όφειλε να συνεισφέρει µε συγκεκριµένο αριθµό από πρόσωπα απολύτως ικανά για εργασία, που τα όριζε ο πρόεδρος, ο οποίος ήταν υπεύθυνος και για την αλλαγή τους.
Σε περίπτωση απόδρασης, συλλαµβανόταν άλλο µέλος της οικογένειας άνω των 10 ετών ή άλλος συγγενής «άνευ διακρίσεως της ηλικίας». Μια µέρα απουσίας ισοδυναµούσε µε 10 ηµέρες φυλάκιση, που εξαγοραζόταν µε 5 οκάδες λάδι ή 40 οκάδες πατάτες. Οι κοινότητες όφειλαν να συνεισφέρουν επίσης σε κάρα και ζώα, καθώς και µε 3 οκάδες ξύλα ανά άτοµο κάθε εβδοµάδα. Σύµφωνα µε βρετανικές πηγές, το 1942 – 1943 σε υποχρεωτική εργασία εξαναγκαζόταν από το 1/3 έως το 1/2 του πληθυσµού της υπαίθρου. Από την αγγαρεία εξαιρούνταν µόνο οι ένοπλοι συνεργάτες των κατακτητών και οι οικογένειές τους. Σύµφωνα µε τον Βρετανό αξιωµατικό Patrick Leigh Fermor, που βρισκόταν εκείνη την περίοδο στην Κρήτη, η «αγγαρεία» ήταν το µεγαλύτερο βάσανο των αγροτών. Γι’ αυτό και παρέµεινε άσβεστο στη µνήµη των κατοίκων ως σύµβολο καταπίεσης και εξευτελισµού..Στις 15-05-1946 το υπουργείο Οικονοµικών µε ανακοίνωση του διαβεβαιώνει όσους πλούτισαν την περίοδο της Κατοχής πως δεν πρόκειται να επιβληθεί κανένας φόρος «και συνεπώς δύνανται ελευθέρως να προσελθώσιν εις οποιαδήποτε τοποθέτησιν χωρίς να γένναται δι’αυτούς κίνδυνος ότι θα θεωρηθή αυτό σαν τεκµήριο πλουτισµού».
∆εν πρέπει να πέφτοµε στην προπαγάνδα των παραχαρακτών της ιστορίας ότι στη διάρκεια της κατοχής αλλά και πριν υπήρχε εθνική οµοψυχία. Την αντίσταση δεν την έκαναν όλοι. Υπήρχαν οι ριψάσπιδες, οι φυγάδες, οι µαυραγορίτες και τέλος οι συνεργάτες των Γερµανών που δεν ήταν λίγοι. Πρέπει να γνωρίζοµε ότι µόνο στο Νοµό Χανίων έχουν διαστεί από το ειδικό δικαστήριο δοσιλόγων 130 Χανιώτες εκτός όσοι για λόγους σκοπιµότητας της εποχής δεν οδηγήθηκαν στο ειδικό δικαστήριο ή απαλλάχθηκαν µε βουλεύµατα, άλλοι δε πλαισίωσαν τις υπηρεσίες του µεταπολεµικού κράτους. Χαρακτηριστικό παράδειγµα είναι η ίδρυση από τις τοπικές δοσιλογικές αρχές στις 17/2/1944 ‘’Τάγµατος Χωροφυλακής Χανίων’’ το ‘’Ελληνικό Τµήµα ∆ιώξεως Ανταρτών Παπαγιαννάκη’’ όπως αναφέρεται στα γερµανικά έγγραφα της εποχής που διέλυσε ο ΕΛΑΣ, ο δε διοικητής του, αφού είχε λάβει και εύφηµο µνεία από την υπηρεσία του, αθωώθηκε και από το ειδικό δικαστήριο ∆οσιλόγων στις 28/8/1946, προφυλακισµένος από τον Ιούλη του 1945 για το φόνο του αγωνιστή της Αντίστασης, υπολοχαγού Μανώλη Πιµπλή από άνδρες της µονάδας του καθώς και την ανάµειξη του προδοτικού τάγµατος στις µαζικές εκτελέσεις στην Μαλάθυρο – Κακόπετρο – Παλαιά Ρούµατα στις 28/8/1944.
Ένα από τα µέγιστα των καθηκόντων µας είναι το διάβασµα της ιστορίας µας. Ντοκουµέντα υπάρχουν, πηγές υπάρχουν, συλλογικές εργασίες υπάρχουν, διαλεχτοί µας αγωνιστές έχουν αφήσει ανεκτίµητο θησαυρό. Ας αφιερώσουµε ακόµα περισσότερο χρόνο στη µελέτη τους για να αντλήσουµε γνώσεις. Οι γνώσεις αυτές είναι ακατανίκητο όπλο που µας εξοπλίζει για να παλέψοµε για ένα καλύτερο κόσµο χωρίς εκµετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο όχι µόνο µε την καρδιά µας αλλά και µε τη γνώση µας.
Κάθε επέτειος τέτοιων µαχών αλλά και ολοκαυτωµάτων δεν είναι µόνο µια υπενθύµιση ότι ο φασισµός δεν έρχεται από το µέλλον, αλλά και αυτοέλεγχος για τον καθένα µας, αν από τη θέση που κατέχουµε, παλέψαµε για την διεκδίκηση των γερµανικών επανορθώσεων, του κατοχικού δανείου και της επιστροφής των αρχαιολογικών θησαυρών που δεν είναι αίτηµα αλλά ανυποχώρητο δικαίωµα του ελληνικού λαού.
Ας πάρει λοιπόν πρωτοβουλία η Ελληνική πολιτεία ούτως ώστε από διακήρυξη να γίνει πράξη το ότι «η Ελλάδα θεωρεί διαχρονικώς ότι οι απαιτήσεις που αφορούν το κατοχικό δάνειο και τις αποζηµιώσεις είναι νοµικώς ενεργές και δικαστικώς επιδιώξιµες». Είναι και πρέπει να αποτελέσει κριτήριο ψήφου για τα πολιτικά κόµµατα και εν όψη των Ευρωεκλογών της 9ης Ιουνίου 2024, να δεσµευτούν δηµόσια για το πως προτείνουν και σε ποιους ∆ιεθνείς Οργανισµούς και ∆ιεθνή ∆ικαστήρια προτείνουν, να διεκδικηθεί αυτό το θέµα που όλοι οµολογούν ότι είναι εθνικό.
Και να έχουµε πάντα στο µυαλό µας ότι οι ζηµιές, οι καταστροφές, οι θάνατοι, τα µαρτύρια που υπέστη ο πληθυσµός µιας χώρας εξαιτίας των ενεργειών µιας άλλης χώρας – είναι θέµα Εθνικό στην πιο απόλυτη έννοια της λέξης. Αφορά δηλαδή το εθνικό σύνολο, δεν είναι θέµα ούτε ατόµων ούτε συλλογικοτήτων. Το Εθνικό σύνολο το εκφράζει η εκάστοτε κυβέρνηση η πολιτική ηγεσία η οποία µπορεί και µιλά στο όνοµα του όλου. Το ίδιο ισχύει και για την απέναντι πλευρά. Αυτού του είδους τα θέµατα λύνονται από συµφωνίες µεταξύ κυβερνήσεων, πολιτικών ηγεσιών, είναι διπλωµατικά – πολιτικά ζητήµατα. Όλα τα υπόλοιπα πεδία διεκδίκησης, το ηθικό, αν θέλετε, το πνευµατικό – επιστηµονικό υποβοηθούν, προετοιµάζουν, προσανατολίζουν και προωθούν το αποφασιστικό (το πραγµατικό / ουσιαστικό) βήµα: την κυβερνητική παρέµβαση. Από µόνα τους – χωρίς το τελευταίο – είναι ως µη γενόµενα.
Χρέος λοιπόν δικό µας των απογόνων των ηρώων της θρυλικής µάχης και των ολοκαυτωµάτων που την ακολούθησανείναι ο διαρκής αγώνας για να γίνουν πράξη τα οράµατά τους και να εκπληρωθούν τα δίκια τους, να µην γίνοµε παραχαράκτες των ιστορικών γεγονότων και ας έχουµε κατά νου τα πάντα επίκαιρα λόγια του Μπρέχτ: «Υπάρχουν άνθρωποι που αγωνίζονται για µία µέρα και είναι καλοί, υπάρχουν άνθρωποι που αγωνίζονται για ένα χρόνο και είναι καλύτεροι, υπάρχουν άνθρωποι που αγωνίζονται για πολλά χρόνια και είναι ακόµα πιο καλοί, υπάρχουν και αυτοί που αγωνίζονται όλη τους τη ζωή, αυτοί είναι απαραίτητοι».
Ας προσπαθήσουµε να είµαστε µε τους τελευταίους και των ηρώων των οποίων την µνήµη τιµούµε κάθε χρόνο, αν δεν µπορούµε να τους µιµηθούµε τουλάχιστον έχουµε χρέος να µην τους ντροπιάσουµε.
Οργανωµένα πειθαρχηµένα και ανυποχώρητα ας παλέψουµε για τα απαράγραπτα δικαιώµατα του Ελληνικού λαού και χωρίς κανένα φόβο µαζί µε τα παιδιά µας τιµώντας τους ήρωες µας ας τραγουδήσουµε τους αθάνατους στίχους του Φώντα Λάδη.
Ο φασισµός δεν έρχεται από το µέλλον
Ο φασισµός δεν έρχεται από το µέλλον
καινούριο τάχα κάτι να µας φέρει.
Τι κρύβει µέσ’ στα δόντια του το ξέρω,
καθώς µου δίνει γελαστός το χέρι.
Οι ρίζες του το σύστηµα αγκαλιάζουν
και χάνονται βαθιά στα περασµένα.
Οι µάσκες του µε τον καιρό αλλάζουν,
µα όχι και το µίσος του για µένα.
Το φασισµό βαθιά καταλαβέ τον.
∆ε θα πεθάνει µόνος, τσάκισέ τον!
Ο φασισµός δεν έρχεται από µέρος
που λούζεται στον ήλιο και στ’ αγέρι,
το κουρασµένο βήµα του το ξέρω
και την περίσσεια νιότη µας την ξέρει.
Μα πάλι θε ν’ απλώσει σαν χολέρα
πατώντας πάνω στην ανεµελιά σου,
και δίπλα σου θα φτάσει κάποια µέρα
αν χάσεις τα ταξικά γυαλιά σου.
*Ο Σπύρος ∆αράκης είναι πρώην πρόεδρος µαρτυρικής ΜΑΛΑΘΥΡΟΥ πρώην ∆ήµαρχος Μηθύµνης και µέλος του ∆.Σ του ∆ικτύου Μαρτυρικών πόλεων και χωριών της Ελλάδος περιόδου 40΄- 45΄
(ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΑ)
ΠΗΓΕΣ:
1. Γιάννης Σκαλιδάκης Στοιχεία για την υποχρεωτική εργασία και το ρόλο των τοπικών αρχών στην υλοποίηση της κατοχικής πολιτικής στην Κρήτη, Εισήγηση στο 2ο Συνέδριο ∆ήµου Βιάννου «Τα Ολοκαυτώµατα και οι Γερµανικές Αποζηµιώσεις» (13-14 Σεπτεµβρίου 2013 Άνω Βιάννος).
2. Μαύρη Βίβλος της Κατοχής, Μανώλης Γλέζος, Αθήνα 2012
3. Από την έκθεση της διακοµµατικής κοινοβουλευτικής επιτροπής για την διεκδίκηση των Γερµανικών οφειλών, Αθήνα 2006, Βουλή των Ελλήνων.
4.Τσουδερού Ε. ∆ιπλωµατικά παρασκήνια.
5.Φιλιππίδης Η. 2007, Κρήτη 1941, Η παράδοσή της από τον Τσώρτσιλ στον Χίτλερ. Ιωλκός.
6.Η Μάχη της Κρήτης, Έκδοση ∆ιεύθυνσης Ιστορίας Στρατού ΓΕΣ.
