& η επιδημία της πανώλης το 1920 στα Χανιά
«Γενομένων αρχαιρεσιών προχθές Πέμπτην της άρτι ιδρυθείσας εν τη πόλει Εταιρείας ημών υπό την επωνυμίαν «Ιατρική Εταιρεία Χανίων» εξελέγησαν παμψηφεί οι εξής: Πρόεδρος ο κ. Γρηγόρης Κατζουράκης, Αντιπρόεδρος ο κ. Αλέξανδρος Καλεμικιεράκης, Γενικός Γραμματεύς ο κ. Ιωάννης Ζ. Λαμπάκης, Ειδικός Γραμματεύς ο κ. Γεώργιος Μαλινδρέτος, Ταμίας ο κ. Σωτήριος Πατρίδης και Έφορος του Αναγνωστηρίου ο κ. Γεώργιος Τσεπετάκης[…]».
Αυτή η ενδιαφέρουσα είδηση για τον χώρο της υγείας της πόλης των Χανίων αναφέρεται στην εφημερίδα “Κήρυξ” στις 10/5/1920. Ο δημοσιογράφος στη συνέχεια συγχαίρει τους επιστήμονες ιατρούς της πόλης για την αξιέπαινη πρωτοβουλία τους και τονίζει πόσο σημαντική είναι η ίδρυση της εταιρείας για την προαγωγή της ιατρικής επιστήμης, της υγείας των κατοίκων, καθώς και για την παρακολούθηση και αντιμετώπιση των διαφόρων επιδημιών.
Η εταιρεία ανέλαβε αμέσως δράση και στις 15/5/2020 με ανακοίνωση στον “Κήρυκα” πήρε θέση υπέρ του υποχρεωτικού εμβολιασμού κατά της πανώλης (η πανώλη οφείλεται στον ιό Yersinia pestis και μεταδίδεται από τα τρωκτικά στον άνθρωπο, και το εμβόλιο ανακαλύφθηκε το 1897 από τον Ρώσο Woldemar Haffline). Η ανακοίνωση απευθυνόταν «Προς τους κατοίκους της πόλεως Χανίων και περιχώρων» και ανέφερε ότι στον πληθυσμό κυκλοφορούσε η φήμη ότι το εμβόλιο προκαλούσε «[…]διαταράξεις και βλάβες εν τω οργανισμώ του εμβολιαζομένου[…]». Η εταιρεία απαντούσε ότι αυτό ήταν αναληθές, καθώς είχαν ήδη γίνει τέσσερεις χιλιάδες εμβόλια χωρίς επιπλοκές. Η εταιρεία σύστηνε να γίνεται ο εμβολιασμός, να τηρούνται τα μέτρα ατομικής υγιεινής και να απολυμανθούν τα σπίτια. Από τον εμβολιασμό εξαιρούνταν οι ασθενείς με πυρετό, οι καρδιοπαθείς, οι νεφροπαθείς, οι έγκυες, όταν δεν είχαν λεύκωμα στα ούρα και τα παιδιά μέχρι ενός έτους. Επίσης, συνιστούσαν στους κατοίκους να μην κρύβουν τα κρούσματα της πανώλης και να τα δηλώνουν στις αρχές, διότι η νόσος ήταν θανατηφόρα τόσο για τον ασθενή όσο και για τους οικείους του που έρχονταν σε επαφή μαζί του. Η εταιρεία πήρε γρήγορα θέση, διότι το πρόβλημα της άρνησης του εμβολιασμού είχε λάβει μεγάλες διαστάσεις, με αποτέλεσμα η Γενική Διοίκηση να αποφασίσει την βίαιη προσαγωγή και τιμωρία από τη χωροφυλακή όσων δεν έφεραν το πιστοποιητικό εμβολιασμού («Κήρυξ» 21/5/1920).
Την επόμενη ημέρα η Ιατρική Εταιρεία Χανίων έδωσε στη δημοσιότητα μια σειρά υγειονομικών μέτρων για την αντιμετώπιση της επιδημίας, όπως ο υποχρεωτικός εμβολιασμός, η απομόνωση των ασθενών και των οικείων τους που είχαν έρθει σε επαφή μαζί τους σε άλλο χώρο, η απολύμανση της οικείας τους, ο έλεγχος και η καθαριότητα καταστημάτων και οδών από την Δημοτική Αστυνομία και η εξολόθρευση των ποντικιών (“Κήρυξ” 22/5/1920).
Αξιοσημείωτη ήταν και η προσπάθεια της εταιρείας να ελέγξει φαινόμενα αισχροκέρδειας και εκμετάλλευσης από τους ιατρούς με την έκδοση τιμοκατάλογου ιατρικών υπηρεσιών. Έτσι, η επίσκεψη στο ιατρείο κόστιζε 10 δραχμές, η νυχτερινή επίσκεψη (μετά τις 10.00 μ.μ.) 15-25 δραχμές, το ιατρικό συμβούλιο 25 δραχμές, το επαναλαμβανόμενο συμβούλιο 15 δραχμές και η συνταγογράφηση φαρμάκων 5 δραχμές («Κήρυξ» 26/5/1920).
Πηγές
Περσιάνης Ν., «Σύντομη ιστορία των εμβολίων (1796-2011)», Λευκωσία 2011.
