Αυτόν τον τίτλο είχε δώσει σε ένα δημοσίευμά του στην “Ελευθερία”, ο Νίκος Αγγελής πριν κάμποσες δεκαετίες. Και ήταν πολύ σωστό, γιατί, το παμπάλαιο όνομα της Ασιγωνιάς, ήταν Γωνιά ή Μεσαγωνιά. Αυτό, υποθέτω, από τη Βυζαντινή εποχή και την Ενετική Κατοχή.
Το “Ασί”, με γιώτα, μάς ήρθε την εποχή που ήρθαν από την Ισπανία οι Αραβες και αργότερα οι Τούρκοι.
Άι Γιώργης ο Γωνιώτης, λοιπόν, είναι το σωστό και έτσι πρέπει να τον λέμε! Εξάλλου, όλοι οι κοντοχωριανοί από τα Σφακιανά χωριά, τα χωριά του Ρέθεμνου και του Αποκόρωνα, έτσι αποκαλούν το πανηγύρι!
Η σχέση του Άι Γιώργη με την Ασιγωνιά, και ειδικά με τον Ασιγωνιώτη βοσκό, είναι αρκετά στενή. Ο Άι Γιώργης είναι ο προστάτης των βοσκών και του κοπαδιού, μα και του χωριού. Άκουσα ιστορίες παλιές, πως σε μάχες με τους Τούρκους, άκουγαν τα πέταλα του αλόγου Του, και ήταν εκεί και τους βοηθούσε. Του έχουν κτίσει δύο εκκλησίες. Η μια στο Ποτιστήρι και γιορτάζει στις 3 του Νοέμβρη του Άι Γιώργη του Μεθυστή. Την ημέρα αυτή θα φέρει ο βοσκός το σακούλι γεμάτο βραστό κρέας, από το τασιμάρι, που σε κάποια δύσκολη στιγμή, της οικογένειάς του, έταξε στον Αγιο. Εδώ, επίσης, σ’ αυτή την εκκλησούλα γίνονταν οι ξεκαθαρισμοί, όταν υπήρχαν υπόνοιες πως ένας βοσκός έκλεψε πρόβατο ενός άλλου.
Στον Άι Γιώργη, τον Απριλιάτικο, θα φέρουν ολόκληρο το κοπάδι και θα το αρμέξουν στην κούρτα – μάνδρα, δίπλα στην εκκλησία. Βέβαια, τα τελευταία χρόνια, μερικοί βοσκοί έχουν εγκαταστήσει τα λεγόμενα αρμεκτικά, και φέρνουν το γάλα στη χάρη Του. Μου είπαν και σ’ αυτό νομίζω έχουν δίκιο, τα οζά είναι μαθημένα να τ’ αρμέγουν με τ’ αρμεκτικά και έχουν ξεσυνηθίσει με τα χέρια.
Όμως ο Ασιγωνιώτης βοσκός θα φέρει μαζί με το γάλα και το κοπάδι να το ευλογήσει ο παπά Βασίλης.
Θα φέρει λοιπόν, ο Ασιγωνιώτης βοσκός έτσι ή αλλιώς στον Άγιο το κοπάδι του, τσαφαρωμένο, από τον έμπειρο, αυτί του γέρω Ροδαρά, βοσκού. Θα ξεκρεμάσουν αποβραδίς τα βαριά σκλαβέρια, κουδούνια και λέρια και θα τσαφαρώσουν τους μπροσταροκριγιούς και μπροσταροτράους, μα και ολόκληρο το κοπάδι. Αρκετές φορές ανταλλάσσουν μεταξύ τους λέρια, που ο ένας τα έχει περίσσια.
– Μρε Μανούσο, δωσ’ μου εκείνονε το σκλαβέρι, μα δεν ντο χρειγιάζεσαι, να το βάλω του χελιού μου τράου, που είναι δυνατός και το σηκώνει κι απής τελειώσει το πανηγύρι θα σου το γειαείρω!
Το ξανάγραψα, πως είναι μεγίστη απόλαυση ακοής, να ακούσεις ένα ομορφοτσαφαρωμένο κοπάδι να κατεβαίνει μια πλαγιά. Ισως ένα τέτοιο άκουσμα να ήταν η αιτία να γράψει ο μεγάλος μας μουσικοσυνθέτης Μίκης Θεοδωράκης, την Συμφωνία Νο1 “Το πανηγύρι της Ασιγωνιάς”.
Συνεχίζω με τον Ν. Αγγελή, μ’ ένα κομμάτι από το παλιό του δημοσίευμα:
«Κι όταν το κοπάδι είναι όμορφο, ακούς τα παινέματα:
– Ιδέ μωρέ ένα μπροστάρη! Ω! Το σκότεινο α δε ν’ είναι σα το ταύρο!
Κι ο κάθε Αντρουλής, κι ο κάθε Μανούσος νιώθει την καρδιά του να φουσκώνει από περηφάνια…
Ο Άι Γιώργης ο Γωνιώτης, ο προστάτης των βοσκών, επισκοπεί βαρύς, πάνω στ’ άλογό του, τα κοπάδια».
Οι βοσκοί του κάθε κοπαδιού βρίσκονται στην είσοδο της κούρτας, ροδοκόκκινοι και αναψοκοκκινισμένοι από την υπερπροσπάθεια. Συνεχίζουν να αρπούν τα πρόβατα το ένα μετά το άλλο και με θαυμαστή μαστοριά να γεμίζουν το αρμεγάρι, που όταν γεμίσει θα το αδειάσουν δίπλα σε μεγάλα καζάνια. Ενα μέρος θα το βράσουν και θα το προσφέρουν στους πανηγυριώτες, όμορφες Γωνιώτισσες… Με το υπόλοιπο, θα γεμίσουν πλαστικά μπουκάλια και θα τα διανείμουν στον κόσμο.
Το κοπάδι, αφού αρμεχτεί, θα μαζευτεί στον εξωτερικό χώρο. Εκεί θα περιμένουν τον παπά Βασίλη, βοσκοί και πρόβατα και αφού τα ευλογήσει, θα πάρουν τον ανήφορο για την Μαδάρα…
Εφέτος, εκτός από τους πολυάριθμους απλούς επισκέπτες από όλη την Κρήτη, διέκρινα και κάμποσους επισήμους, όπως τον πρώην υπουργό και πρώην πρόεδρο της Βουλής κ. Μαρκογιαννάκη, τον αρχηγό ΓΕΕΘΑ κ. Αποστολάκη, τον περιφερειάρχη κ. Αρναουτάκη, τον δήμαρχο Αποκορώνου κ. Κουκιανάκη με τους συμβούλους του.
Και του χρόνου να μας έχει καλά ο Άι Γιώργης να βρεθούμε τση χάρης Του!
