Προλαμβάνοντας και μηδενίζοντας τις νέες μολύνσεις
Η 1η Δεκεμβρίου καθιερώθηκε ως Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS το 1988. Το AIDS συγκαταλέγεται στα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ), δηλαδή στις ασθένειες ή μολύνσεις, οι οποίες μεταδίδονται από άνθρωπο σε άνθρωπο, κατά κύριο λόγο, μέσω της σεξουαλικής επαφής. Κάποια μπορούν επίσης να μεταδοθούν και κατά τον τοκετό ή την κύηση, την κοινή χρήση συρίγγων, αλλά και μέσω μετάγγισης μολυσμένου αίματος. Eκτιμάται ότι κάθε χρόνο οι νέες λοιμώξεις από αγγίζουν τα 340 εκατομμύρια παγκοσμίως και ότι ένα στους τέσσερις ανθρώπους θα μολυνθεί κάποια στιγμή στη ζωή του. Στην πλειονότητά τους τα ΣΜΝ δεν είναι θανατηφόρα, μπορεί όμως να αποδειχθούν εξαιρετικά επικίνδυνα, προκαλώντας πόνο ή στειρότητα. Αν και το AIDS δεν είναι το συχνότερο ΣΜΝ είναι σίγουρα το πιο σοβαρό. Μάλιστα θεωρείται μια από τις φονικότερες επιδημίες στην παγκόσμια ιστορία. AIDS (Acquired Immune Deficiency Syndrome) σημαίνει Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας και είναι μια ανίατη λοιμώδης νόσος, η οποία προκαλείτε από τον ιό HIV. Ο ιός προσβάλλει το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου, το σύστημα δηλαδή που είναι υπεύθυνο για την άμυνα του οργανισμού ενάντια σε λοιμώξεις, νεοπλασίες και άλλες ασθένειες. Ένα άτομο με AIDS έχει ένα ανοσοποιητικό σύστημα τόσο αποδυναμωμένο που συνήθως αρρωσταίνει από μία ή περισσότερες ευκαιριακές λοιμώξεις, όπως πνευμονία ή Σάρκωμα Καπόζι, Σύνδρομο Επίσχνασης (απώλεια βάρους), βλάβες στην μνήμη, ή καρκίνους. Από το 1981 που παρατηρήθηκε κλινικά στις ΗΠΑ μέχρι και το 2017, πάνω από 35 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους, ενώ 36,9 εκατομμύρια είναι φορείς του ιού. ΣΜΝ θεωρείτε και ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (Ηuman Papilloma Virus-ΗPV), ο οποίος προκαλεί καλοήθεις βλάβες, όπως είναι τα κονδυλώματα, αλλά και κακοήθεις όγκους. Ο ιός μολύνει εκατομμύρια άνδρες και γυναίκες κάθε χρόνο. Υπολογίζεται ότι περίπου 3 στους 4 Ευρωπαίους μεταξύ 15 και 49 ετών έχουν μολυνθεί από τον HPV σε ολόκληρη τη ζωή τους. Ο ιός μπορεί να προσβάλλει ωστόσο και τα νεογνά με περιγεννητική μετάδοση. Τα πιο συχνά σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα είναι τα χλαμύδια (Chlamydia trachomatis), το μυκόπλασμα (Mycoplasma hominis) και το ουρεαπλάσμα (Ureaplasma urealyticum). Η λοίμωξη θεραπεύεται εύκολα με αντιβιοτικά. Εάν αφεθεί όμως χωρίς θεραπεία, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές συνέπειες στην υγεία, όπως υπογονιμότητα, αυτόματες αποβολές και εξωμήτρια κύηση. Τα χλαμύδια μεταδίδονται επίσης και από τη μητέρα στο έμβρυο κατά τη γέννηση, προκαλώντας σοβαρή μόλυνση σε μάτια, αυτιά και πνεύμονες. Ο ιός του (HSV1 & HSV2) συγκαταλέγεται και αυτός στα ΣΜΝ. Δεν υπάρχει διαθέσιμη θεραπεία για την εξάλειψη του ιού από τον οργανισμό, υπάρχουν όμως πολύ αποτελεσματικές θεραπείες για τη μείωση τόσο της σοβαρότητας, όσο και της συχνότητας των εξάρσεων. Ο ιός μπορεί επίσης να μεταδοθεί στο έμβρυο κατά την διάρκεια του τοκετού, και γι’ αυτό το λόγο συνιστάται να γίνει καισαρική τομή. Άλλο ένα ΣΜΝ είναι και η ηπατίτιδα Β (HBV), η οποία αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα για την παγκόσμια κοινότητα, καθώς το 1/3 του πληθυσμού του πλανήτη έχει μολυνθεί από τον ιό HBV και το 5% πάσχει από τη χρόνια μορφή της νόσου. Ο ιός μεταδίδεται κυρίως αιματογενώς, αλλά σπανιότερα και μέσω άλλων μολυσμένων εκκρίσεων του σώματος (σπέρμα και σάλιο) και από ενδοφλέβια λήψη ουσιών. Μπορεί να μεταδοθεί και κατά τον τοκετό από τη μητέρα που είναι φορέας στο νεογνό. Ο προληπτικός εμβολιασμός στα παιδιά μπορεί να περιορίσει σημαντικά τις λοιμώξεις. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία ενός σεξουαλικώς μεταδιδόμενου νοσήματος, μπορεί να προσδώσει τελείως διαφορετική πορεία και πρόγνωση, αλλά και να αποτρέψει τη μετάδοση της νόσου. Για το λόγο αυτό, αλλά και κυρίως γιατί δεν είναι όλα τα ΣΜΝ συμπτωματικά, τα σεξουαλικώς ενεργά άτομα είναι σημαντικό να υποβάλλονται σε ένα τακτικό προληπτικό έλεγχο ακόμα και εάν δεν έχουν συμπτώματα. Είναι επίσης πολύ σημαντικό να ειπωθεί ότι πλέον με την εφαρμογή της αντιρετροΐικής θεραπείας οι φορείς του HIV, οι οποίοι έχουν μη ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο δεν μπορούν να μεταδόσουν την νόσο. Η UNAIDS, η υπηρεσία του ΟΗΕ για την καταπολέμηση του AIDS, εκπέμπει αισιόδοξα μηνύματα για την τιθάσευση του ιού και τονίζει ότι το τέλος της επιδημίας του AIDS μπορεί να γίνει πραγματικότητα έως το 2030.
