Η αεροπορική βιομηχανία, όπως είναι γνωστό, τα δύο προηγούμενα χρόνια της πανδημίας, επλήγη βαθύτατα.
Aπό την αρχή της, υπήρξαν αλλαγές στον τρόπο των αεροπορικών ταξιδιών, προσωρινές και έκτακτες, κάποιες διαρθρωτικές. Η διακοπή της πτητικής δραστηριότητας των αεροπορικών εταιρειών έφερε επακόλουθα την καθήλωση των αεροσκαφών. Η εικόνα σε πολλά αεροδρόμια παγκοσμίως ήταν από καθηλωμένα αεροσκάφη, κάποια σταθμευμένα για μακρά στάθμευση (μεγάλου μεγέθους – ατράκτου), άλλα για προσωρινή διάρκεια (μικρότερου μεγέθους – ατράκτου) και εν τέλει, κάποια αποσύρθηκαν ή θα αποσύρονταν στο μέλλον για λόγους οπού εξηγούνται σε προηγούμενη ανάλυση του Δ. Ζοπουνίδη (09/05/2020) με τίτλο «Πρόωρή απόσυρση μεγάλων αεροσκαφών και Covid-19» που φιλοξενείται στα ηλεκτρονικά μέσα.
Η περίπτωση του Airbus A380
Το Airbus A380, το μεγαλύτερο επιβατικό αεροσκάφος παγκοσμίως ήταν από τα αεροσκάφη, που καθηλώθηκαν σχεδόν άμεσα, ενώ τα περισσότερα παραμένουν εκτός επιχειρησιακού έργου.
Ενδεικτικά, τα A380, ανέρχονταν σε μόλις 9 που εκτελούσαν πτήσεις στις 30/03/2020 (αρχή πανδημίας) τη στιγμή που τα προηγούμενα χρόνια, αντίστοιχες μέρες βρίσκονταν 100.
Τον Ιούνιο του 2019, υπήρχαν 230 ενεργά A380 παγκοσμίως, σύμφωνα με το Cirium Fleets Analyzer.
Τον επόμενο Ιούνιο (2020), υπήρχαν μόνο έξι (τα οποία επιχειρούσαν όλα από την China Southern). Μέχρι τον Ιούνιο του 2021, η ανάκαμψη είχε αρχίσει αργά αλλά σταθερά, καθώς υπήρχαν 31 ενεργά A380. Από αυτόν τον μήνα, υπάρχουν 105 ενεργά A380, με 138 να βρίσκονται ακόμα σε μακράς διάρκειας στάθμευση.
Στοιχεία κατασκευής και γενικά δεδομένα
Σύμφωνα με την κατασκευάστρια εταιρεία Airbus, το A380 μπορεί να μεταφέρει 544 επιβάτες σε τυπική διαμόρφωση (typical seating), έχει μήκος 72,73 m, ύψος 24,45 m και εκπέτασμα πτερύγων 79,75 m. Η Airbus ανακοίνωσε το πρόγραμμα για το Airbus A380 στις 19 Δεκεμβρίου 2000 με το πρώτο αεροσκάφος A380 να παρουσιάζεται στην Τουλούζη στις 18 Ιανουαρίου 2005 και να πραγματοποιεί την πρώτη του πτήση στις 27 Απριλίου 2005. Η EASA και FAA έδωσαν την τυπική άδεια για πτήσεις στις 12 Δεκεμβρίου 2006.
Η πρώτη παραγγελία παραδόθηκε στην Singapore Airlines τον Οκτώβριο του 2007 οπού και έκανε την πρώτη του επιβατική πτήση. Από τότε έχουν παραδοθεί στις αεροπορικές εταιρείες που τα χειρίζονται 246 αυτού του τύπου. Ο μεγαλύτερος operator είναι η Emirates με 122 να βρίσκονται στο στόλο της ενώ περιμένει και 5 ακόμη από μία αρχική μεγάλη παραγγελία της, η οποία μειώθηκε στις αρχές του 2019. Η συγκεκριμένη αεροπορική εταιρεία θα παραλάβει και το τελευταίο Airbus A380 που παράχθηκε παγκοσμίως καθώς η Airbus ανακοίνωσε τον τερματισμό του προγράμματος μετά από σχεδόν 15 χρόνια. Οι βασικοί λόγοι που την ώθησαν σε αυτή την απόφαση είναι ότι κρίθηκε ασύμφορο το πρόγραμμα, δεν πληροί σύγχρονους περιβαλλοντικούς στόχους της αεροπορικής βιομηχανίας καθώς και το ότι οι αερομεταφορείς στρέφονται σε πιο «μικρά» αεροσκάφη και φιλικά προς το περιβάλλον. Βέβαια, η απόφαση της ευρωπαϊκής κατασκευάστριας επιταχύνθηκε από την πανδημία και τις συνέπειες αυτής.
Οι επιπτώσεις πανδημίας στο A380
Οι αεροπορικές εταιρείες που είχαν στον στόλο τους τον «γίγαντα των αιθέρων», έπρεπε λοιπόν, να λάβουν αποφάσεις σχετικά με το μέλλον του. Το ήδη μεγάλο κόστος επιχειρησιακής λειτουργίας και συντήρησης του, ήταν στα κατά του.
Ο συνδυασμός των δύο παραπάνω, με την χαμηλή έως ανύπαρκτη ταξιδιωτική κίνηση και ζήτηση, επέφερε ένα «άδοξο τέλος».
Για παράδειγμα, η Air France, απέσυρε και τα 10 αεροσκάφη A380 του στόλου της, τον Ιούνιο του 2020.
Η πορτογαλική αεροπορική εταιρεία charter HiFly είχε ένα στο στόλο της. Τον Δεκέμβριο του 2020 το απέσυρε, πραγματοποιώντας μάλιστα και μία επετειακή πτήση.
Κάποιοι ακόμη αερομεταφορείς, είχαν ανακοινώσει την απόσυρση του, αναλόγως και της πορείας της πανδημίας.
Γενικότερα, εκτός από τους αερομεταφορείς που το απέσυραν, υπήρχε αβεβαιότητα, όπως είναι λογικό εξαιτίας της πανδημίας, οπότε και οι περισσότεροι αερομεταφορείς ήταν εν αναμονή των εξελίξεων για να πάρουν αποφάσεις.
Το κλίμα ανεστράφη για το A380
Από τις 14 αεροπορικές εταιρείες που παρήγγειλαν Airbus A380, μόνο 7 τα έχουν επαναφέρει σε υπηρεσία, σε κάποιο βαθμό. Οι περισσότεροι αερομεταφορείς έχουν επιλέξει να λειτουργούν μόνο ένα μικρό μέρος του στόλου των γιγαντιαίων αεροσκαφών αυτών.
Ακόμη και η Emirates που κατέχει το τεράστιο μερίδιο των περισσότερων παραδόσεων του τύπου, με 123 μονάδες, επιχειρεί λίγο κάτω από το 30% με 34 A380 σε υπηρεσία αυτή τη στιγμή.
Οι 7 χειριστές είναι οι εξής:
• British Airways
• China Southern Airlines
• Emirates
• Korean Air Lines
• Qantas
• Qatar Airways
• Singapore Airlines
Η Emirates, από τις 15/07/2020 άρχισε σταδιακά να τα επαναφέρει σε λειτουργία οπότε και ένας αξιοσημείωτος αριθμός αυτών, έχουν επιστρέψει στη δράση. Παράλληλα η China Southern Airlines, η μοναδική αεροπορική εταιρεία παγκοσμίως που εκτελούσε πτήσεις με αυτό κατά την περίοδο της πανδημίας, συνεχίζει σταθερά τις πτήσεις με τα A380.
Πλέον, έπειτα από τα μαζικά προγράμματα εμβολιασμών, βρισκόμενοι σε μία περίοδο ύφεσης της πανδημίας και η διάθεση για ταξίδι έχει αυξηθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό, οι κυβερνητικοί περιορισμοί έχουν αρθεί σχεδόν ολοκληρωτικά, ενώ από την πλευρά των αεροπορικών εταιρειών, τα προγράμματα πτήσεων, οι εξυπηρετούμενοι προορισμοί και ο παγκόσμιος στόλος, έχουν επανέλθει, σε ένα ικανοποιητικό βαθμό, αν όχι εξαιρετικά καλύτερο του 2019.
Έτσι, υπάρχουν αεροπορικές εταιρείες που διέθεταν το A380 στο στόλο τους (εκτός από την Emirates και την China Southern), ανακοίνωσαν την σταδιακή επαναφορά του σε πτήσεις.
Οι αερομεταφορείς που αποφάσισαν την επαναλειτουργία του είναι οι εξής.
• Singapore Airlines
Από τις 18 Νοεμβρίου 2021, η Singapore Airlines επανεκκίνησε τα καθημερινά δρομολόγια με το Airbus A380 και πετάει καθημερινά μεταξύ Σιγκαπούρης και Λονδίνου. Η συγκεκριμένη πτήση με το A380 της Singapore Airlines από/προς το Λονδίνο θα εκτελεί πτήσεις ως “Εμβολιασμένη διαδρομή ταξιδιού” (VTL), πράγμα που σημαίνει ότι όλοι οι επιβάτες πρέπει να είναι εμβολιασμένοι.
• British Airways
Η British Airways παρέλαβε το πρώτο της A380 το 2013 και έκτοτε πρόσθεσε 12 στον στόλο της. Τον Νοέμβριο του 2021, χρησιμοποίησε το A380 σε δρομολόγια μικρών αποστάσεων για λόγους εξοικείωσης του πληρώματος με το αεροσκάφος, αφού ήταν εκτός από τα μέσα του 2020, οπότε και έπρεπε το προσωπικό να επανεκπαιδευτεί. Από τις αρχές του 2022 επανέφερε 5 από αυτά σε επιχειρησιακό έργο. Σε πρόσφατη ανακοίνωσή της, η αεροπορική εταιρεία επιβεβαίωσε την πλήρη επιστροφή του στόλου των A380 που διαθέτει, με στόχο να το εκμεταλλευτεί σε μια σειρά από δρομολόγια προς τις ΗΠΑ για την κάλυψη της εξαιρετικά υψηλής ταξιδιωτικής ζήτησης που παρατηρείται για τον υπόλοιπο χρόνο.
• Qatar Airways
Ο CEO της Qatar, επιβεβαίωσε ότι η αεροπορική εταιρεία θα επαναφέρει το A380 σε πτήσεις, οι οποίες θεωρήθηκαν ότι δεν θα εξυπηρετούνταν ποτέ ξανά από το συγκεκριμένο αεροσκάφος. Η αεροπορική εταιρεία δήλωσε ότι λόγω της γείωσης των A350, λόγω ισχυρισμών υποβάθμισης της ατράκτου, αυτό ανάγκασε τον αερομεταφορέα να λάβει τη συγκεκριμένη απόφαση. Αυτή τη στιγμή επιχειρεί με 6 Airbus A380 από τα συνολικά 10 του στόλου της σε καθημερινές πτήσεις Ντόχα προς Λονδίνο Heathrow, Μπανγκόκ, Παρίσι Charles De Gaulle, Σίδνεϋ.
• Qantas
Η Qantas έχει πλέον τρία Airbus A380 σε υπηρεσία και σύντομα αναμένει άλλα δύο να ξαναρχίσουν τις πτήσεις καθώς η αεροπορική εταιρεία ενισχύει το πρόγραμμα της με τα A380. Οι εναέριοι «γίγαντες» εκτελούν πλέον τα δρομολόγια Σίδνεϊ-Λος Άντζελες και (προσωρινά) τα δρομολόγια Μελβούρνη-Λος Άντζελες. Την επόμενη εβδομάδα τα αεροπλάνα επιστρέφουν στη γραμμή Σίδνεϊ-Σιγκαπούρη-Λονδίνο. Η Qantas σχεδιάζει να επαναφέρει ακόμη πέντε A380 σε επιχειρησιακό έργο, μέχρι τα τέλη Ιουνίου. Από τα συνολικά 12, σκοπεύει να κρατήσει τα 10 στον στόλο της. Στις 11 Ιουνίου, ένα A380 που παραδόθηκε στην αυστραλιανή εταιρεία το 2010, άρχισε να διαλύεται (scrap).
• Lufthansa
Ο αεροπορικός κολοσσός απέσυρε οριστικά τα Airbus A380 από στον στόλο του. Η Lufthansa αναμένει και την πρώτη παράδοση του Boeing 787 στον στόλο της.
• Thai Airways
Έχει αποσύρει τους «Γίγαντες» από τον στόλο της.
• Malaysia Airlines
Έχει και αυτή αποσύρει τα A380 από τον στόλο της.
• Air France
Τα Airbus A380 του γαλλικού αερομεταφορέα, αποσύρθηκαν πιο νωρίς από κάθε άλλης αεροπορικής εταιρείας, τον Ιούνιο του 2020. Πιο συγκεκριμένα, στις 26/06/2020 εκτελέστηκε μία επετειακή πτήση ενός A380 της Air France, πετώντας πάνω από τη Γαλλία με στελέχη και προσωπικό της εταιρείας.
• Korean Air
Η Korean Air θα χρησιμοποιεί το A380 από τη Σεούλ προς το Χονγκ Κονγκ από τον Ιούλιο, οκτώ χρόνια αφότου σταμάτησε να χρησιμοποιεί τον τύπο στο δρομολόγιο αυτό, σε τακτική βάση. Η πτήση αυτή αναμένεται να διαρκέσει από τον Ιούλιου 2022 έως και τον Οκτώβριο του ίδιου έτους. Η συγκεκριμένη απόφαση έρχεται μια εβδομάδα αφότου ο αερομεταφορέας επιβεβαίωσε την επιστροφή του διώροφου γίγαντα, στη Νέα Υόρκη (αεροδρόμιο JFK). Το A380 θα πετά από τις 2 Ιουλίου και θα λειτουργεί 3 φορές την εβδομάδα, αντικαθιστώντας το Boeing 787. Το 2019, η εταιρεία το χρησιμοποιούσε τακτικά, σε 7 διαδρομές. Το μέλλον του A380 στην Korean Air, για πτήσεις σε τακτική βάση, όλο τον χρόνο (year-round), δεν είναι βέβαιο καθώς υπάρχει μεγάλο ρίσκο.
• Asiana Airlines
Η Asiana επιβεβαίωσε την επιστροφή του A380, με την πρώτη πτήση να απογειώνεται σε λιγότερο από τρεις εβδομάδες. Ο αερομεταφορέας, θα χρησιμοποιήσει το A380 μεταξύ της Σεούλ Ίντσεον και της Μπανγκόκ και θα επιστρέψει στο Λος Άντζελες τον Ιούλιο.
Τον Δεκέμβριο του 2021, η Asiana ανακοίνωσε ότι το A380 θα επανερχόταν σε υπηρεσία τον Μάρτιο του 2022 από τη Σεούλ προς το Λος Άντζελες και τη Φρανκφού Η Asiana έχει έξι A380
Το Ch-aviation.com δείχνει ότι η Asiana έχει έξι Airbus A380, με μέση ηλικία τα 7,2 έτη. Το πρώτο αεροσκάφος παραδόθηκε τον Μάιο του 2014 και το τελευταίο το 2016.
• Etihad Airways
Αυτή τη στιγμή δεν επιχειρεί με κανένα αεροσκάφος A380, ενώ φαίνεται ότι δεν στον στόλο της εταιρείας. Ο Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας θεωρεί άφησε κάποιες ελπίδες για το μέλλον του A380 να ξανά εκτελέσει πτήσεις στα χρώματα της Etihad, ωστόσο σημείωσε ότι ακόμη και αν το superjumbo επέστρεφε, ο χρόνος του θα ήταν σύντομος. Δίνεται έμφαση σε αεροσκάφη δύο κινητήρων ευρείας ατράκτου και μεγάλου βεληνεκούς. Φαίνεται ότι η Etihad Airways δεν έχει αποφασίσει ακόμα για το A380.
• Emirates
Η Emirates επανέφερε πάνω από το ήμισυ του στόλου Airbus A380 σε υπηρεσία τον Μάρτιο του 2022. Αυτή τη στιγμή, 67 από τα 123 A380 της εταιρείας, βρίσκονται σε επιχειρησιακό έργο. Πρόκειται για την αεροπορική εταιρεία – ηγέτη με τα περισσότερα A380 στο στόλο της και στο επιχειρησιακό της έργο.
Η Emirates ήταν ο αερομεταφορέας που παρέλαβε το τελευταίο A380 που παραδόθηκε ποτέ, τον Δεκέμβριο του 2021.
Η Σίριουμ (εταιρεία αναλύσεων και δεδομένων), δείχνει ότι η Emirates έχει προγραμματίσει 4.438 αναχωρήσεις αεροσκαφών A380 από το Αεροδρόμιο του Ντουμπάι μεταξύ Ιουλίου και Οκτωβρίου 2022, μειωμένες κατά 5,7% από τις 4.707 που είχαν προγραμματιστεί την περασμένη εβδομάδα. Πρόκειται για απώλεια 139.000 θέσεων αναχώρησης.
Χρήση του Airbus A380 για περιβαλλοντικούς σκοπούς
Η Airbus συνεχίζοντας τις προσπάθειες και τις δράσεις της συμβάλλοντας στους στόχους που έχουν τεθεί από την παγκόσμια αεροπορική βιομηχανία, για ένα βιώσιμο μέλλον στις αερομεταφορές, χρησιμοποίησε ένα Airbus A380, όπου εκτέλεσε πτήση έχοντας σε έναν από τους κινητήρες του, 100% Βιώσιμα Αεροπορικά Καύσιμα (Sustainable Aviation Fuel). Για να πραγματοποιηθεί αυτή τη πτήση – ορόσημο του «Γίγαντα» της γαλλικής κατασκευάστριας, 27 τόνοι μη αναμεμειγμένου Βιώσιμου Αεροπορικού Καυσίμου παρασχέθηκαν από την κατασκευάστρια εταιρεία αυτού του είδους των καυσίμων (στο εξής SAF).
Το αεροσκάφος που συμμετείχε στη δοκιμαστική αυτή πτήση, απογειώθηκε από το αεροδρόμιο της Τουλούζης (Γαλλία), το πρωί της Παρασκευής 25/03. Η πτήση διήρκεσε περίπου τρεις ώρες, επιχειρώντας με έναν κινητήρα της Rolls-Royce, τύπου Trent 900 σε 100% SAF.
Συμπεράσματα
Η σταδιακή επαναφορά του κολοσσιαίου αεροσκάφους, από όλο και περισσότερες αεροπορικές εταιρείες, ήταν ένα νέο που συνέβαλαν συγκεκριμένοι παράγοντες. Ο ένας ήταν η αύξηση της ταξιδιωτικής ζήτησης οπότε και των πτήσεων. Ενώ, ακόμη ένας μπορεί να θεωρηθεί ότι έχοντας οι εταιρείες επενδύσει αξιόλογα ποσά στο συγκεκριμένο αεροσκάφος και λαμβάνοντας υπόψη τη νεότητα του (Τέλη 2007 η πρώτη πτήση), επέλεξαν να το επαναφέρουν σε λειτουργία με στόχο την απόσβεση των επενδύσεων τους και της αξίας που δίνει στην κάθε αεροπορική επιχείρηση ξεχωριστά. Βεβαίως, στον αντίποδα αυτού του επιχειρήματος, βρίσκεται το εξαιρετικά υψηλό κόστος λειτουργίας και πτήσης του και το περιβαλλοντικό του αποτύπωμα.
Το σίγουρο είναι ότι τελικά, θα πετάει για κάποια χρόνια ακόμη, ο «γίγαντας των αιθέρων», αυτό το μεγαλεπήβολο κατασκεύασμα της αεροναυπηγικής.
*Ο Δημήτρης Ζοπουνίδης, είναι Ιδρυτής των aviationlife.gr και Western Crete Aviation Observatory Αναλυτής αεροπορικού κλάδου
