Ακμή: Μπορούν τα προβιοτικά να τη θεραπεύσουν;

Τα προβιοτικά θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια εναλλακτική προσέγγιση στην αντιμετώπιση της ακμής, σύμφωνα με μια έρευνα του Πανεπιστημίου της Αμβέρσας. Τα ευρήματά τους, που δημοσιεύθηκαν στο Cell Reports Medicine, δίνουν ελπίδα σε εκατομμύρια ανθρώπους που υποφέρουν από την επίμονη αυτή δερματοπάθεια, παρά τις συνεχείς προσπάθειές τους να αποκτήσουν λείο και καθαρό δέρμα.
«Η ακμή είναι μια πολύ συχνή πάθηση του δέρματος που απασχολεί συνήθως τους εφήβους και νεαρούς ενήλικες, χωρίς να αποκλείεται, βέβαια, η εμφάνισή της σε άτομα κάθε ηλικίας. Υπολογίζεται ότι το 80% των ανθρώπων ηλικίας 11 έως 30 ετών θα εμφανίσουν τουλάχιστον μια ήπια μορφή ακμής κάποια στιγμή στη ζωή τους. Πρόκειται για μια νόσο που οι πόροι του δέρματος φράσσονται από τρίχες, σμήγμα, βακτήρια και νεκρά κύτταρα, με αποτέλεσμα να αναπτύσσονται σπυράκια, κυρίως στο πρόσωπο, το στήθος, τους ώμους και το πάνω μέρος της πλάτης.
Ο σχηματισμός τους οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, όπως την υπερπαραγωγή σμήγματος, τη θυλακική υπερκερατινοποίηση και τον αποικισμό από κάποια συγκεκριμένα “κακά” βακτήρια, όπως το Propionibacterium acnes. Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν την κληρονομικότητα, τις ορμονικές διαταραχές, το στρες και τη χρήση ακατάλληλων καλλυντικών», σημειώνει ο Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου.
Η θεραπεία της ακμής εξαρτάται από την πιστή εφαρμογή των φαρμακευτικών αγωγών, που συχνά περιλαμβάνει τοπικά αντιβιοτικά, τα οποία τείνουν να χρησιμοποιούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα και συμβάλλουν στο σοβαρό πρόβλημα της ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά.
Επίσης, οι φαρμακευτικές αγωγές κατά της ακμής μπορούν να προκαλέσουν διαταραχή του δερματικού φραγμού, οδηγώντας σε ξηρότητα και ερεθισμό. Οι παρενέργειες αυτές είναι πολύ πιθανό να επηρεάσουν αρνητικά και τη συμμόρφωση στην αγωγή.
Κατά συνέπεια, η καταπράυνση της φλεγμονής καθώς και η διατήρηση της ενυδάτωσης του δέρματος και της αποκατάστασης του φραγμού είναι πρωταρχικής σημασίας κατά τη θεραπεία της νόσου. Τα προβιοτικά τροποποιούν αρκετούς παράγοντες στην παθοφυσιολογία της ανάπτυξης της ακμής. Η από του στόματος λήψη ορισμένων προβιοτικών έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει τον δερματικό φραγμό, την ενυδάτωση του δέρματος και εμποδίζει την απώλεια νερού.
Οι επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Αμβέρσας εξέτασαν τη χρήση προβιοτικών για την αλλαγή του μικροβιώματος του δέρματος, με την ενίσχυση των μικροοργανισμών που είναι ωφέλιμοι για το δέρμα και μείωση όσων το βλάπτουν.
Χρησιμοποίησαν γαλακτοβάκιλλους -μια ομάδα βακτηρίων που συνήθως συνδέονται με το ανθρώπινο έντερο και το ουρογεννητικό σύστημα παρά με το δέρμα- και διαπίστωσαν ότι ειδικά επιλεγμένα στελέχη τους μεταβάλλουν το μικροβίωμα του δέρματος με θετικό τρόπο και ότι μειώνουν τις βλάβες της ακμής.
Οι γαλακτοβάκιλλοι είναι καλά τεκμηριωμένα ασφαλή και ωφέλιμα βακτήρια που παράγουν γαλακτικό οξύ ως αντιμικροβιακό μόριο ευρείας δράσης που μπορεί να αναστείλει την ανάπτυξη και τη δραστηριότητα ενός ευρέος φάσματος ανταγωνιστικών βακτηρίων. Μπορούν επίσης να μειώσουν τη φλεγμονή.
Επέλεξαν τρία στελέχη γαλακτοβακίλλων (Lacticaseibacillus rhamnosus GG, L. plantarum WCFS1 και Lactiplantibacillus pentosus KCA). Για να καταστήσουν τα βακτήρια κατάλληλα για τοπική εφαρμογή, ανέπτυξαν μια κρέμα με μικροκάψουλες που περιείχαν τους μικροοργανισμούς. Κατόπιν οι ερευνητές ζήτησαν από άτομα με ήπια έως μέτρια ακμή να εφαρμόζουν την κρέμα σε καθημερινή βάση.
Η παρέμβαση μείωσε με επιτυχία τις φλεγμονώδεις βλάβες στο δέρμα των ασθενών. Διαμόρφωσε επίσης το δερματικό μικροβίωμα, εν μέρει μειώνοντας τη σχετική αφθονία των σταφυλόκοκκων, τα οποία είναι βακτήρια που ενοχοποιούνται για τη διαιώνιση της ακμής. Ακόμη και μετά τη διακοπή της εφαρμογής της κρέμας, η μείωση των συμπτωμάτων της ακμής παρέμεινε για αρκετές εβδομάδες, γεγονός που οδήγησε τους ερευνητές να πιστεύουν ότι τα συγκεκριμένα τρία στελέχη γαλακτοβακίλλων δρουν, τουλάχιστον εν μέρει, μέσω της διαμόρφωσης του ανοσοποιητικού συστήματος. Επισήμαναν, ωστόσο, ότι απαιτούνται περισσότερες έρευνες για να βρεθεί ο τρόπος δράσης αυτών των βακτηρίων για τη θεραπεία της ακμής.
«Επί του παρόντος η αντιμετώπιση της ακμής εξαρτάται από τη σοβαρότητά της, τον τύπο της ακμής και την ηλικία του ασθενή. Αρχικά μπορεί να προταθεί η χρήση φαρμάκων που εφαρμόζονται τοπικά. Μεταξύ αυτών είναι το υπεροξείδιο του βενζοϋλίου, το σαλικυλικό οξύ, το αζελαϊκό οξύ και τα αντιβιοτικά κλινδαμυκίνη και ερυθρομυκίνη, τα οποία ελέγχουν τα επιβλαβή βακτήρια και καταπραΰνουν το δέρμα. Ενδεχομένως να κριθεί απαραίτητος ο συνδυασμός κάποιων από τα παραπάνω φάρμακα.
Όταν η αποτελεσματικότητα των τοπικών φαρμάκων είναι πενιχρή, τότε συστήνονται ισχυρότερα, από του στόματος λαμβανόμενα φάρμακα. Για τη μέτρια ή σοβαρή ακμή χρησιμοποιούνται συνήθως ισοτρετινοΐνη, σπανιότερα αντιβιοτικά, αλλά και αντισυλληπτικά σε ορισμένες περιπτώσεις.
Εκτός από τις φαρμακευτικές αγωγές που συχνά έχουν ανεπιθύμητες ενέργειες, υπάρχουν και άλλες εξειδικευμένες θεραπείες, που μπορούν να εφαρμοστούν και ανεξάρτητα, όπως τα χημικά πήλινγκ, τα οποία βοηθούν στην απομάκρυνση του σμήγματος και των νεκρών κυττάρων του δέρματος, καθώς και στη μείωση των λευκών κηλίδων και των μαύρων στιγμάτων. Επιπλέον, οι ειδικές χημικές ουσίες τους αφαιρούν το ανώτερο στρώμα του δέρματος, και το νέο που αναπτύσσεται στη θέση του είναι πιο λείο.
Ιδιαίτερα αποτελεσματική είναι και η φωτοδυναμική θεραπεία αφού μπορεί να χαρίσει αισθητά πιο καθαρό και όμορφο δέρμα. Εκτός της αντιμετώπισης της ενεργού ακμής, η φωτοδυναμική θεραπεία βοηθάει επίσης στην εξάλειψη των παλαιότερων σημαδιών ή/και ουλών λόγω της ακμής.
Για τη θεραπεία ουλών ακμής μπορεί να γίνει και με λέιζερ, δεδομένου ότι ενθαρρύνει την παραγωγή νέου κολλαγόνου. Επιπλέον, το βιολετί-μπλε φως έχει χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία της ακμής, επειδή έχει μια τοξική επίδραση στα βακτήριά (Proprionibacterium acnes)», σημειώνει ο δρ Στάμου.
Μέχρι να βρουν πρακτική εφαρμογή οι νέες ανακαλύψεις της βελγικής έρευνας, οι οποίες είναι πολύ πιθανό να παράσχουν μια νέα, ιδιαίτερα αποτελεσματική θεραπεία κατά της ακμής συμπληρώνοντας τις ήδη χρησιμοποιούμενες, καλό θα είναι όσοι είναι επιρρεπείς στην ανάπτυξή της να εφαρμόζουν τις συμβουλές των δερματολόγων και για την πρόληψή της. Τα βήματα είναι απλά: Καθαρό πρόσωπο, σωστή επιλογή καλλυντικών και αποφυγή αγγίγματος του δέρματος με τα χέρια.