ΚΗΡΥΓΜΑ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 05-06-2022
«Έστιν δε η αιώνιος ζωή, ίνα γινώσκουσιν σε τον μόνον αληθινόν Θεόν»
«Τήρησον αυτούς εν τη ενότητί σου, ίνα ώσιν εν καθώς ημείς».
Βρισκόμαστε στην τελευταία εβδομάδα από το Πάσχα και πριν την Πεντηκοστή. Και χαιρόμαστε ιδιαίτερα γιατί ο άγιος ευαγγελικός λόγος όπως τον ακούσαμε στη σημερινή λειτουργία είναι λόγος αποκαλυπτικός, ισχυρός και άγιος, εκλεκτός και ελκυστικός, λόγος που σαγηνεύει τις καρδιές των ανθρώπων και χαροποιεί τα πρόσωπα και κάτι ακόμα πιο σημαντικό και ουσιαστικό γιατί αυτός ο ίδιος ευαγγελικός λόγος δίδει το μεγάλο νόημα στην αιωνιότητα, η οποία προσδιορίζεται ως η δυνατότητα που έχουμε να γνωρίζουμε τον άπειρο και τον ακατάλυπτο Θεό.
Είναι βέβαιο ότι ο άγιος βρέθηκε απέναντι απ’αυτή τη γνώση γιατί δεν ένιωσε τη γλύκα του ευαγγελικού λόγου. Και δεν μπόρεσε να καταννοήσει την αιωνιότητα και παρέμεινε ταλανιζόμενος καθημερινά και περισσότερο στη φθαρτή προσκαιρότητα χωρίς καμία προκοπή στην πνευματικότητα. Δηλαδή στην προσέγγιση της ζωής του Θεού που είναι ζωή αιώνια, άφθαρτη, λυτρωτική και σωστική, εν παντί και πάντοτε.
Γι’ αυτό έγινε η πρώτη Οικουμενική Σύνοδος που ξεκαθάρισε το θέμα της υπάρξεως και της δυνατότητα της γνώσης του Θεού και η εκκλησία προχώρησε αφήνοντας τον Άρειο πίσω της. Και αυτό το γεγονός το εορτάζουμε σήμερα έβδομη Κυριακή από το Πάσχα γιατί είναι καίριο, ιστορικό γεγονός για την ανάπτυξη, την πρόοδο και την λειτουργία της αγίας μας εκκλησίας.
Συνολικά το άγιο ευαγγελικό ανάγνωσμα είναι ύμνος της θεότητας του Ιησού Χριστού, ο οποίος πορεύεται προς τον σταυρό και τον θάνατο μετά χαράς μεγάλης γιατί ο δρόμος του Θεού είναι πάντα δρόμος προσφοράς και ευχαρίστησης, πανηγύρεως και εορτής, δόξας και τιμής, αναγνώρισης και καταξίωσης του ανθρώπου ως αυτό που είναι παιδί του Θεού αγαπημένο σε αντίθεση με τον κακοδοξία του Αρείου να αρνείται τη θεότητα του Χριστού και όχι μόνον αλλά και να κατηγορεί τον Χριστό με λόγους άρνησης της θεότητας και επομένως να αρνείται το λυτρωτικό χαρακτήρα της επί γης παρουσίας του.
Η Σύνοδος των 318 πατέρων την οποία εορτάζουμε σήμερα με τρανταχτά επιχειρήματα και με θαύματα απέδειξε τον λόγο της θεότητας του Ιησού αυθεντική και αληθινή και αναγνώρισε τον Χριστό ως υιόν του Θεού «του εκ του πατρός γεννηθέντα προ πάντων των αιώνων».
Γεννηθέντα και όχι ποιηθέντα, «δι ου τα πάντα εγένετο».
Καμαρώνουμε την πίστη και την ευσέβεια των αγίων πατέρων, εργαλεία με τα οποία κατάφεραν την υπέρβαση, να αναγνωρίσουν οι ίδιοι στο σύνολό της τη θεότητα του Χριστού και να πείσουν τον πιστό λαό του Θεού σε όλο το εύρος της εκκλησίας να δεχθούν και να εγκολπωθούν τη διδασκαλία τους για το πρόσωπο του Ιησού Χριστού.
Η Πρώτη Οικουμενική Σύνοδος προσέγγισε τη γη με τον ουρανό, αποκάλυψε τα μυστικά του Θεού, ξεσκέπασε το μυστήριο της απειρίας και της ακαταληψίας του Θεού.
Με τα μάτια της προσκαιρότητας αντίκρυσαν και διέκριναν καθαρά και κρυστάλλινα την ίδια την αιωνιότητα από το ύψος της οποίας και μόνο μπορούμε να γνωρίζουμε ανθρωπίνως τον Θεό.
Ο Χριστός διαβεβαιώνει στην αρχιερατική του προσευχή όπως ακούσαμε στο ευαγεγλικό ανάγνωσμα μιλώντας για τον πατέρα «εφανέρωσά σου το όνομα τοις ανθρώποις».
Αυτό είναι το έργο, αυτή είναι η αποστολή του Ιησού Χριστού που πληρώνει επώδυνα με τον σταυρικό του θάνατο.
Η αγωνία του Χριστού δεν υπήρξε ποτέ ο θάνατος, αλλά η διαφύλαξη της ενότητας των πιστών στο είδος και το μοντέλο της ενότητας των προσώπων της Αγίας Τριάδος.
«Τήρησον αυτούς εν τη ενότητί σου, ίνα ώσιν εν καθώς ημείς».
Είναι η τελευταία λέξη του Χριστού προς τον Θεό πατέρα και αυτό κάνει η πρώτη Οικουμενική Σύνοδος να φυλάξει την ενότητα του πληρώματος της εκκλησίας ως εν ουρανώ και επί της γης.
Τώρα πια είμαστε σίγουροι ότι η Σύνοδος της Νικαίας και το άγιο ευαγγελικό ανάγνωσμα που βρίσκονται σε απόλυτη αρμονική διάταξη, γι’ αυτό και το έργο της συνόδου είναι υψηλό και ωραίο, άγιο και ευαγγελικό. Για τούτο καλώς και άριστα η αγία μας εκκλησία τιμά τους αγίους πατέρες, με τη σημερινή εορτή της αναγνώρισης, της αγιότητας των προσώπων τους.
Ο Χριστός είναι «ομελιζόμενος και μη διαιρούμενος, ο πάντοτε εστιόμενος και μηδέποτε δαπανόμενος, αλλά τους μετέχοντας αγιάζων».
Ευαγγελικά και πατερικά, λειτουργικά και παραδοσιακά, η αγία μας εκκλησία διακονεί την ενότητα του λαού του Θεού, ενώ οι αιρετικοί όλων των εποχών όχι μόνο επιβουλεύονται αυτή την ενότητα, προχωρούν χωρίς λόγο και αιτία στη διαίρεση και το σχίσμα, τον κατακερματισμό, που μερικές φορές μπορεί να φτάνει και ως τη διάλυση.
Μιλούμε για την ελευθερία από τον θάνατο που καταλήγει στην αθανασία και την αιώνια ζωή «και εν τοις μνήμασιν ζωήν χαρισάμενος».
Όλος ο λειτουργικός χρόνος είναι εξάλλου αναστάσιμος και αισιόδοξος, ιδιαίτερα αυτή την περίοδο του Πεντηκοσαρίου που πραγματικά ξεχειλίζει το ποτήρι της αναστάσιμης χαράς της εκκλησίας μας.
Κάθε λειτουργική εβδομάδα είναι και ένας αναβαθμός στην κλίμακα γης – ουρανού.
Βρισκόμαστε και ζούμε τη χαρά της παρουσίας στην καθημερινότητά μας, τα θεία και ιερά πρόσωπα της Αγίας Τριάδας, του πατέρα, του υιού και του αγίου πνεύματος, εκπορευομένου εκ του πατρός και επαναπαυομένου εν τω υιώ, συνδοξαζόμενον και ομοούσιον του πατρός.
Να πούμε πιο απλά ότι ο πατέρας είναι αγέννητος, ο υιός είναι γεννητός προ πάντων των αιώνων και το πνεύμα το άγιο είναι εκπορευτόν εκ του πατρός. Και από τα τρία πρόσωπα διοχετεύεται το μάννα της ζωής ως πνοή και δύναμη που δίνει σε μας τη δυνατότητα να ζούμε την ίδια τη ζωή των προσώπων της αγίας τριάδας.
Όλοι γνωρίζουμε ότι βαπτιζόμαστε στο όνομα του πατρός και του υιού και του αγίου πνεύματος. Όλοι γνωρίζουμε ότι ο Χριστός είναι όχι μόνο Θεός αληθινός αλλά και το ίδιο με τον πατέρα «εγώ και ο πατήρ μου εν εσμέν». Και το άγιο πνεύμα επιβεβαιώνει του λόγου το αληθές.
Επίσης το άγιο πνεύμα ενώνει, δεν διαιρεί, δεν διχάζει. Είναι η συνεκτική δύναμη της εκκλησίας και ο κρίκος που ενώνει το λαό του Θεού «πάντας εις ενότητα εκάλεσεν». Ζούμε μέσα σε αυτή τη χαρά της πληρότητας της εορτής που γνωρίζονται οι άνθρωποι με τον Θεό, τα δημιουργήματα με τον δημιουργό, τα γήινα με τα ουράνια. Γι’αυτό και εμείς αβίαστα τραγουδούμε «Τριάς υπάρχει η αγία, η πιστευόμενη και λατρευόμενη, έχουσα μία τη δύναμη, μία την προσκύνηση της Αγίας Τριάδας».
Σε μας ανήκει η ευθύνη για όλα αυτά τα θαυμάσια και θαυμαστά, τα ουράνια και τα θεϊκά δώρα, που μας υποθηκεύει η αγάπη του Θεού στο πρόσωπό μας, να ευχαριστούμε την τρισυπόστατη θεότητα, όπως μας διδάσκουν οι προφήτες, οι απόστολοι, οι άγιοι πατέρες και δάσκαλοι του αγιασμού και της χάρης, της ευλογίας και της ευδοκίας του Θεού για χάρη μας.
Μεγάλη η έγνοια του Θεού για καθεμιά και καθένα από μας.
Για μας μένει η μετάνοια, η ανάπτυξη της εμπιστοσύνης στα πλούσια ελέη του Θεού.
Ο άγιος ευαγγελικός λόγος, θεϊκός και ουράνιος είναι απαλλαγμένος από κάθε θεολογική αγγύλωση και δέσμευση, είναι κατεξοχήν λόγος ελευθερίας, πνοής και ζωής, που καταξιώνει τον άνθρωπο ως εικόνα του Θεού και τον καθιστά ικανό να παρεμβαίνει, να δέχεται και να απορρίπτει, να φτάνει την κορυφή της υπερβολής, έξω από κάθε λογικά και άλλα επιχειρήματα, να ζει την ελευθερία της πίστης, δηλαδή την αποδοχή των ευαγγελικών μηνυμάτων.
Δεν χρειαζόμαστε αποδεικτικά στοιχεία πώς συνυπάρχουν και πώς συμβιώνουν τα τρία πρόσωπατης Αγίας Τριάδας, η ευθύνη μας είναι να πιστεύουμε την ύπαρξη και τη λειτουργία τους, όπως τα καταννόησαν οι άγιοι της αγίας μας εκκλησίας.
«Ο πιστεύσας και βαφτιστείς σωθήσεται, ο δε απιστήσας κατακριθήσαται».
Το πρόβλημά μας είναι η εμπιστοσύνη μας στον παντοδύναμο, ουράνιο πατέρα μας και δημιουργό. Αυτό φτάνει να αξιολογούμε και να θεολογούμε ακόμα για το ομοούσιο των τριών αυτών αγίων προσώπων και τα άλλα χαρακτηριστικά τους.
Είναι ανάγκη να καταλάβουμε ότι ο Θεός έχει σχέδιο σωτηρίας για μας, έχει έτοιμο μέλλον για κάθε μια και καθένα από μας.
Η εμπειρία των αγίων και της ζωής γενικότερα της εκκλησίας μας είναι υπέρτερα κάθε λογικής, γιατί είναι εμπειρία ανδρών και γυναικών που τα βρόντηξαν όλα κάτω και εμπιστεύτηκαν τη ζωή τους στον Θεό και βγήκαν κερδισμένοι.
Βρέθηκαν και οι ίδιοι αιχμάλωτοι του θαύματος, της Θεό – παρουσίας στη ζωή τους ακαταννοήτων και ανερμηνεύτως.
Οι πρόγονοί μας της κλασικής αρχαιότητας υποστήριζαν ότι «φιλοκαλούμε μετ’ ευτελείας…».
Που θέλουν να πουν ότι εκτός από τη ζυγαριά της λογικής υπάρχει και η ζυγαριά της σύνεσης, της καταννόησης, της διερεύνησης του αγνώστου ή όπως το λένε εμείς «πραγμάτων έλεγχος ου βλεπομένων και ελπιζομένων υπόστασις».
Στη θεολογία προτεραιότητα έχει η πίστη και η λογική ακολουθία.
Ο Θεός δεν είναι αντικείμενο επιστημονικής έρευνας ή ανακάλυψης και ερμηνείας. Είναι αυτοαποκαλυπτόμενος. Οι άγιοι θεοφόροι πατέρες της πρώτης οικουμενικής συνόδου, η χαρά της σημερινής Κυριακής, κάλυψαν το παραβάν και άφησαν να φαίνεται δια γυμνού οφθαλμού το πρόσωπο του δημιουργού και ουράνιου πατέρα μας και Θεού μας.
Με τη δική μας συνδρομή ζούμε τη θεοπαρουσία στην καθημερινότητά μας. Έχουμε «μεθ’ ημών τον Θεόν». Κουράγιο και δύναμή μας για τα δύσκολα. Μαζί με τον Θεό δεν σκοντάφτουμε σε αδιέξοδα. Είναι μπροστά μας ανοιχτοί και ελεύθεροι όλοι οι δρόμοι. Καμιά αγκύλωση, καμιά εξάρτηση. Δεν μένει κανένα κενό στη ζωή για να το αναπληρώσουμε τάχα με τις όποιες εξαρτησιογόνες ουσίες, που είναι καταστροφικές και διαλυτικές του προσώπου.
Δεν έχουμε άγχος για να ξεσπούμε επικίνδυνα είτε με αυξημένη ταχύτητα στην άσφαλτο, είτε με προκλητική συμπεριφορά προς εδικούς και ξένους. Μακριά από εμάς οι εντάσεις, οι βίαιες και προκλητικές συμπεριφορές που πολλές φορές καταλήγουν σε τραυματικές και οδυνηρές έως θανάτου καταστάσεις.
Εν ειρήνη προέλθωμεν.
Ειρηνεύουμε και με εκείνους που συμμερίζονται τις ενέργειές μας και με εκείνους που επιμένουν να είναι προκλητικοί απέναντί μας σε κάθε περίσταση.
Είναι ευθύνη μας να καλλιεργούμε κλίμα ενότητας και συνεργασίας, συμφιλίωσης και συναντίληψης, γι’ αυτό το κλίμα είναι αναγκαίο για την ανάπτυξη του πολιτισμού, την πρόοδο της κοινωνίας, τη χαρά της ζωής.
Αναστρεφόμαστε με συγγνώμη, προχωρούμε με συγχώρεση, ατενίζουμε προς την Άνω Ιερουσαλήμ με πειθώ και αλληλοβοήθεια και λίγο πολύ κερδίζουμε και δεν χάνουμε τη ζωή μας.
Οι αντιπαραθέσεις, οι εντάσεις, η εχθρότητα αποτελούν τέλμα, στασιμότητα δηλαδή αν δεν φτάνουν ως την άρνηση της ζωής και της κοινωνίας, το χάος και το μηδέν.
Οι άγιοι πατέρες της Α’ Οικουμενικής Συνόδου μας άφησαν αυτή τη διαθήκη κληρονομιάς, ενότητας και συνεργασίας, προόδου και πολιτισμού, που οφείλουμε να φυλάσσουμε με ευλάβεια και πίστη, όχι προς δόξαν Θεού, αλλά προς σωτηρία πάντων και ημών των ιδίων, των μελωδούντων.
