Αλαλούμ σε ό,τι αφορά τη λειτουργία των λατομείων στον νομό Χανίων διαπιστώνεται από την εισήγηση των Υπηρεσιών της Περιφερειακής Ενότητας Χανίων προς το Περιφερειακό Συμβούλιο, που ψηφίσθηκε από την πλειοψηφία.
Aυτή τη στιγμή νόμιμα φαίνεται να λειτουργούν 4 λατομεία (δύο δημόσια σε Σφακιά και Δ. Καντάνου-Σελίνου και δύο ιδιωτικά σε Κεραμειά και Ακρωτήρι) όχι όμως χωρίς προβλήματα αφού σε κάποια από αυτά εκκρεμεί το ιδιοκτησιακό καθεστώς και θέματα τροποποίησης των ορίων των λατομικών περιοχών.
Παράλληλα εμφανίζονται ανενεργές λατομικές περιοχές όπου γίνεται κανονικά εξόρυξη αδρανών υλικών αλλά και λατομεία που συνεχίζουν να υφίστανται παρότι έχουν λήξει οι άδειες τους, ενώ δεν έχει γίνει καμία σχετική εργασία αποκατάστασης του φυσικού περιβάλλοντος.
Στην εισήγηση γίνεται λόγος για αναγκαιότητα καθορισμού νέων λατομικών περιοχών ή επέκταση παλαιών. Μάλιστα σημειώνεται ότι λατομεία απουσιάζουν από τους Δήμους Κισσάμου, Αποκορώνου και Καντάνου-Σελίνου και ότι «δημιουργείται πρόβλημα» στους συγκεκριμένους δήμους σε ότι αφορά την οικοδομική δραστηριότητα.
Σύμφωνα με την εισήγηση της υπηρεσίας «η παραγωγή αδρανών υλικών και τα απολήψιμα αποθέματα τους από τα υφιστάμενα νόμιμα λατομεία δεν καλύπτουν πλήρως τις ανάγκες σε αδρανή υλικά με συνέπεια τον κίνδυνο διατάραξης της ομαλής λειτουργίας της αγοράς και την στρέβλωση του ανταγωνισμού. Συνεπώς υπάρχει μικρή αναγκαιότητα καθορισμού νέων λατομικών περιοχών ή επέκταση ή τροποποίηση των ήδη υφισταμένων λατομικών περιοχών προκειμένου να υπάρχει ομαλή τροφοδοσία της αγοράς – ορθολογική κατανομή ως προς τα κέντρα κατανάλωσης λαμβανομένου υπόψη και της χρονοβόρας διαδικασίας που απαιτείται μέχρι την ολοκλήρωση των σχετικών διαδικασιών. Τονίζεται ότι απουσιάζει λατομική περιοχή από τον Δήμο Κισσάμου – από τον Δήμο Αποκορώνου και υπάρχουν προβλήματα για την ενεργοποίηση συνολικά της λατομικής περιοχής Καντάνου οπότε δημιουργείται πρόβλημα και στον Δήμο Καντάνου-Σελίνου».
Στην εισήγηση της Π.Ε. Χανίων σημειώνεται μεταξύ άλλων πως:
• Οι ανάγκες του νομού Χανίων σε αδρανή υλικά για την εκτέλεση των δημόσιων και ιδιωτικών έργων εκτιμώνται σήμερα σε ετήσια βάση σε 1.000.000 μ3.
• Συνολικά από τις απαντήσεις προκύπτει ποσότητα 2.420.000 κμ σε επίπεδο πενταετίας αλλά λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι δεν έχουν απαντήσει όλες οι υπηρεσίες οι οποίες έχουν αρμοδιότητα για τεχνικά δημόσια και ιδιωτικά έργα (πχ ΟΑΚ – Πολυτεχνείο Κρήτης – Τεχνική Υπηρεσία Δήμου Πλατανιά – ΥΔΟΜ κ.ά) θεωρείται αναγκαία η προσαύξηση της ποσότητας ώστε η εκτιμώμενη ποσότητα να είναι 1.000.000 κμ. Οι καταναλώσεις για τα δημόσια έργα αναφέρονται σε έργα οδοποιίας, κτίρια, ενώ αναμένεται μετά την διαφαινόμενη οικονομική ανάκαμψη αυξημένος αριθμός οικοδομικών αδειών που συνεπάγεται την αύξηση των ιδιωτικών έργων. Η ποσότητα αυτή εκτιμάται ότι με μέση αύξηση περίπου 5 % θα είναι σε σαράντα χρόνια 1.250.000 μ3.
Τα απολήψιμα αποθέματα των νόμιμων λατομείων όπως προκύπτουν από τα στοιχεία των απαντήσεων τους ύστερα από το 1810/22/11/2019 έγγραφο της υπηρεσίας έχουν ως εξής :
1. Λατομείο της “ΛΑΧΟΡ Α.Ε” (Χορδάκι της Δ.Ε. Ακρωτηρίου του Δήμου Χανίων) εναπομείναντα απολήψιμα αποθέματα με την εγκεκριμένη τεχνική μελέτη 6.381.000 τόνοι ενώ υπάρχει δυνατότητα με τον νέο Κανονισμό Μεταλλευτικών & Λατομικών Εργασιών (ΚΜΛΕ – ΦΕΚ 1227Β/14/6/2011) να γίνει εκμετάλλευση σε βάθος με αποτέλεσμα τα απολήψιμα αποθέματα να εκτιμώνται σε 20.421.000 τόνους (σχετικό το από 24/12/2019 απαντητικό έγγραφο )
2. Λατομείο της “ΑΚΜΗ Α.Ε” ( Παναγιά της ΔΕ Κεραμειών του Δήμου Χανίων) απολήψιμα αποθέματα δεν υπάρχουν κυρίως λόγω λόγω ποιότητας του πετρώματος (σχετικό το από 15/12/2019 απαντητικό έγγραφο). Οι άλλες δύο λατομικές επιχειρήσεις δεν έχουν απαντήσει αλλά από το αρχείο της υπηρεσίας μας προκύπτουν τα εξής στοιχεία:
3. Λατομείο της “ΛΑΤΟΜΕΙΑ ΣΕΛΙΝΟΥ Α.Ε.” (Κάνδανος του Δήμου Καντάνου-Σελίνου) απολήψιμα αποθέματα 2.140.000 μ3 (εκτίμηση το έτος 2008) στην έκταση των 59 στρεμμάτων (για τα οποία έχει εγκριθεί τεχνική μελέτη) αλλά υπάρχει υποχρέωση ενεργοποίησης της συνολικής έκτασης
4. Λατομείο της “ΛΑΤΟΜΕΙΑ ΜΠΕΤΟΝ ΚΥΔΩΝ Α.Ε.” στην περιοχή «Κομμένο Λακκούδι – Ρογδιό» Ασκύφου του Δήμου Σφακίων απολήψιμα αποθέματα 4.000.000 κμ
ΑΝΕΝΕΡΓΕΣ ΛΑΤΟΜΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ
Ως ανενεργές λατομικές περιοχές χαρακτηρίζονται|:
• Λατομική Περιοχή Ροδωπού, Δ.Δ. Ροδωπού Δ.Ε. Κολυμπαρίου Δ. Πλατανιά (ενδεικτική θέση Χ: 476152, Υ:3942067 EΓΣΑ87), που έχει καθοριστεί με την 15367/83 ΚΥΑ (ΦΕΚ 580 Β/7-10-1983) και έχει παραταθεί η ισχύς της με την Φ14Λ/529/2007 (ΦΕΚ 218Δ/2007) Απόφαση Νομάρχη Χανίων. Είχε πραγματοποιηθεί διαδικασία δημοπρασίας η οποία κατακυρώθηκε σε εκμεταλλευτή όμως κατόπιν αίτησης αναστολής στο ΣτΕ κατά της απόφασης κατακύρωσης και κατά της διακήρυξης της δημοπρασίας ανακλήθηκε η σχετική Απόφαση – 2227/16-5-2003 απόφαση κατακύρωσης- περί έγκρισης του αποτελέσματος του πλειοδοτικού διαγωνισμού για την εκμίσθωση λατομικών περιοχών.
Σε κάθε περίπτωση μέχρι και σήμερα δεν έχει επαναληφθεί η διαδικασία δημοπρασίας.Πρόκειται για μη ενεργοποιημένη λατομική περιοχή η οποία βρίσκεται εντός δικτύου ΝΑΤURA 2000 (GR4340003 ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΣ ΡΟΔΟΠΟΥ – ΠΑΡΑΛΙΑ ΜΑΛΕΜΕ), ενώ η Εφορεία Αρχαιοτήτων έχει αποφανθεί εντελώς αρνητικά για πιθανή ενεργοποίησή της λόγω γειτνίασης με σημαντικό αρχαίο μνημείο.
• Λατομική Περιοχή «Κράπη» Δ.Δ. Ασκύφου του Δήμου Σφακίων (καθορισμός 1153/1995, ΦΕΚ 32Β/1995, Απόφαση Νομάρχη Χανίων) που παρατάθηκε ο χρόνος ισχύος της κατά μία πενταετία με την Φ14Λ/οικ.1315/99 (ΦΕΚ 2194Β΄/21-12-1999) Απόφαση Νομάρχη Χανίων.
Η περιοχή αυτή δεν υφίσταται ως μη ενεργοποιημένη εντός του χρόνου ισχύος της.
• Λατομική Περιοχή Σφακίων Δ.Δ. Χώρας Σφακίων (καθορισμός 15367/83 ΚΥΑ, ΦΕΚ 580 Β/7-10-1983, Απόφαση Νομάρχη Χανίων) του Δήμου Σφακίων που παρατάθηκε ο χρόνος ισχύος της κατά μία πενταετία με την Φ14Λ/οικ.1315/99 (ΦΕΚ 2194Β΄/21-12-1999) Απόφαση Νομάρχη Χανίων. Για την περιοχή αυτή είχε γίνει διακήρυξη δημοπρασίας πλειοδοτικού διαγωνισμού αλλά ακολούθησε αίτηση αναστολής κατά της απόφασης κατακύρωσης.
Σε κάθε περίπτωση μέχρι και σήμερα δεν έχει επαναληφθεί η διαδικασία δημοπρασίας.
ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
Στην περιοχή της ΠΕ Χανίων λειτουργούν περιοδικά χωρίς άδεια εκμετάλλευσης οι εξής επιχειρήσεις :
1. Λατομείο αδρανών της «ΘΕΟΧΑΡΗΣ ΝΙΚΑΚΗΣ ΕΠΕ» στην θέση Γεροσπήλιος & Βαρδιανά Αγίας Μαρίνας της ΔΕ Νέας Κυδωνίας του Δήμου Χανίων για το οποίο η άδεια εκμετάλλευσης έληξε από 15-5-2001 και είχε χορηγηθεί για συνολική έκταση 46,641 στρέμματα από τα οποία τα 30,65 στρ. αφορούσαν την θέση Βαρδιανά και τα 18,99 στρ. την θέση Γεροσπήλιος.
Σημειώνεται ότι πριν από λιγες ημέρες η Επιτροπή Περιβάλλοντος της Περιφέρειας είχε αναβάλει την έκφραση άποψης για τους περιβαλλοντικούς όρους της ΜΠΕ του έργου: «Αποκατάσταση του ανενεργού λατομείου αδρανών υλικών, με την υλοποίηση μονάδας διαχείρισης ΑΕΚΚ στην θέση ‘Βαρδιανό – Γερόσπηλιος’ ΔΕ Νέας Κυδωνίας Δήμου Χανίων Π.Ε. Χανίων, από την εταιρία με την επωνυμία «ΚΩΝ/ΝΟΣ ΝΙΚΑΚΗΣ & ΣΙΑ ΟΕ.ΤΕ», προκειμένου να συμπληρωθεί ο φάκελος της μελέτης, ύστερα από το αίτημα του επενδυτή.
2. Λατομείο της “ΜΕΛΑΜΠΙΑΝΑΚΗΣ – ΠΙΠΕΡΑΚΗΣ ΟΕ” στην περιοχή “Λαγγός” Φονές τη ΔΕ Κρυονερίδας του Δήμου Αποκορώνου
3. Λατομείο Αθουσάκη Ιωάννη στην περιοχή Κάμποι της ΔΕ Κεραμειών του Δήμου Χανίων.
Αδειοδοτημένοι Χώροι ΑΕΚΚ λειτουργούν τρεις στην ΠΕ Χανίων με τα εξής στοιχεία:
• Ανακυκλωτική Δυτικής Κρήτης στην περιοχή Κεραμειών της ΔΕ Κεραμειών του Δήμου Χανίων
• ΦΙΝΟΜΠΕΤΟΝ ΑΕ στην περιοχή Καλόρουμα της ΔΕ Ακρωτηρίου του Δήμου Χανίων
• MARE PROTECT AE στην περιοχή της ΔΕ Ακρωτηρίου του Δήμου Χανίων χωρίς όμως να υπάρχει δυνατότητα παραγωγής πιστοποιημένων υλικών ώστε να αντικαταστήσουν μέρος των απαιτήσεων.