Ο Αλέξης Μινωτής (πραγµατικό όνοµα: Αλέξανδρος Μινωτάκης, Χανιά, 8 Αυγούστου 1900 – 11 Νοεµβρίου 1990) ήταν ένας από τους κορυφαίους δραµατικούς ηθοποιούς και σκηνοθέτες του ελληνικού θεάτρου.
Βιογραφία
Γεννήθηκε στα Χανιά. Η πατρική οικία βρίσκεται στον οικισµό Καµάρα της κοινότητας ∆ελιανών Κισσάµου που σήµερα υπάγεται στον ∆ήµο Πλατανιά. Από 15 ετών δηµοσίευσε ποιήµατα του στο φιλολογικό περιοδικό ∆ιόνυσος της Κωνσταντινούπολης υιοθετώντας το επίθετο Μινωτής(1). Μετά τις εγκύκλιες σπουδές του στο γυµνάσιο διορίστηκε υπάλληλος στην Τράπεζα Αθηνών, µετέπειτα Εθνική Τράπεζα, των Χανίων(2). Το 1921 ήλθε στην Αθήνα και άρχισε ως ερασιτέχνης ηθοποιός να εµφανίζεται «επί σκηνής» µε διάφορα θεατρικά συγκροτήµατα – θιάσους. Αργότερα όµως επιδόθηκε ως επαγγελµατίας ηθοποιός λαµβάνοντας µέρος και σε επαρχιακές θεατρικές περιοδείες µε τους θιάσους Βεάκη και Νέζερ παρουσιάζοντας τον «Οιδίποδα Τύραννο»(3). Προκειµένου εντωµεταξύ ν’ αντιµετωπίσει τις οικογενειακές αντιρρήσεις για το επάγγελµα που είχε διαλέξει αναγκάσθηκε να κόψει (περιορίσει) το επίθετό του, αν και αυτό δεν µείωσε τη ρήξη που είχε µε τον πατέρα του για πολλά χρόνια.
Αργότερα προσλήφθηκε από τον θίασο της Μαρίκας Κοτοπούλη µε το θίασο της οποίας και σηµείωσε το 1925 τη πρώτη του µεγάλη επιτυχία στο έργο του Αρτζιµπάσεφ Πόλεµος που υποδυόταν τον ρόλο του βιολιστή, έτσι δεν άργησε αν και αυτοδίδακτος ν’ αναγνωρισθεί η εξέχουσα καλλιτεχνική µορφή του µεταξύ των Ελλήνων πρωταγωνιστών της δραµατικής σκηνής. Ιστορικής επιτυχίας θεωρήθηκαν οι παραστάσεις του στο πρωτοποριακό τότε συγκρότηµα της «Ελεύθερης Σκηνής» το 1930. Στη συνέχεια αναγνωρίσθηκε από τους καλύτερους πρωταγωνιστές του Εθνικού Θεάτρου, στις παραστάσεις του οποίου στην Αγγλία (1939) µε τον «Άµλετ» του Σαίξπηρ κρίθηκε από τους Άγγλους κριτικούς ως Παγκόσµιος καλύτερος Άµλετ των τελευταίων 50 ετών. Το 1930, ο Μινωτής πρωταγωνίστησε σε µία από τις πρώτες ταινίες του ελληνικού κινηµατογράφου, µε τίτλο Για την αγάπη της. Ήταν ένα βουκολικό δράµα σε σενάριο Π. Νικολάου και ∆. Βενιέρη και σκηνοθεσία Παρίδη(4).
Ο Αλέξης Μινωτής υποδύθηκε σχεδόν όλους τους ρόλους σε όλα τα θεατρικά είδη, από φάρσες µέχρι µελοδράµατα (όπερες) και από κωµωδία µέχρι τραγωδία, δηµιουργώντας µια καριέρα διεθνούς ακτινοβολίας. Κυριότεροι δηµιουργικοί ρόλοι του Αλέξη Μινωτή ήταν στους πρωταγωνιστικούς ρόλους των έργων: «Ιούλιος Καίσαρ» και «Άµλετ» του Σαίξπηρ, «∆ον Κάρλος» του Σίλλερ, «Ιβάν ο τροµερός», «Πέερ Γκυντ», «Μάκβεθ», «Βασιλιάς Ληρ», «Βρυκόλακες» κ.ά..
Το 1940 νυµφεύτηκε την Κατίνα Παξινού και µαζί εµφανίζονταν στο Βασιλικό Θέατρο που δηµιούργησαν. Στη περίοδο όµως της κατοχής στην Ελλάδα (1941) ο Αλέξης Μινωτής κατέφυγε στις ΗΠΑ. Το 1946 ο Μινωτής εισήλθε στο Χόλυγουντ και έλαβε µέρος στη κινηµατογραφική ταινία του Άλφρεντ Χίτσκοκ Υπόθεση Νοτόριους (Notorious) µαζί µε τον Κάρι Γκραντ και την Ίνγκριντ Μπέργκµαν. Την ίδια χρονιά συµµετείχε ακόµη στη ταινία Ο φυγάς (The Chase) µαζί µε την Μισέλ Μοργκάν. Από εκεί το 1952 προσκλήθηκε από το Εθνικό Θέατρο στην Αθήνα (µαζί µε την Κατίνα Παξινού) για έκτακτες εµφανίσεις σε αρχαία δράµατα και στους «Βρυκόλακες» του Ίψεν. Τότε ανταποκρινόµενος στο αίτηµα της Βασίλισσας Φρειδερίκης για γύρισµα χολιγουντιανής ταινίας στην Ελλάδα συµµετείχε στο Παιδί και το δελφίνι µε την Σοφία Λόρεν που γυρίστηκε στην Ύδρα. Το ίδιο έτος µετά τις παραστάσεις στην Ελλάδα συµµετείχε στις παραστάσεις αρχαίων δραµάτων του Εθνικού Θεάτρου στη Νέα Υόρκη. Στις παραστάσεις εκείνες ο «Οιδίπους Τύραννος» του Σοφοκλή ανέβηκε µε δική του σκηνοθεσία. Επίσης σκηνοθέτησε στη συνέχεια τις τραγωδίες «Εκάβη» (1955) και «Μήδεια» (1956) του Ευριπίδη στις οποίες πρωταγωνίστησε η Κατίνα Παξινού, καθώς και τις τραγωδίες «Αντιγόνη» (1956), µε πρωταγωνίστρια την Άννα Συνοδινού και «Οιδίπους επί Κολωνώ», µε πρωταγωνιστή τον ίδιο.
Το 1958 ανέβασε στην Αµερική (Dallas Civil Opera) και στο Κόβεντ Γκάρντεν στο Λονδίνο την όπερα του Κερουµπίνι Μήδεια µε πρωταγωνίστρια τη Μαρία Κάλλας. Η παράσταση εκείνη κρίθηκε ως βάση υψηλού υποδείγµατος σύγχρονης σκηνοθεσίας µελοδράµατος (όπερας). Επίσης εµφανίσθηκε και στο Μπρόντγουεϊ στην «Ηλέκτρα» µε την Μαρίκα Κοτοπούλη. Ο Αλέξης Μινωτής είχε επίσης λάβει µέρος και στη ξένη κινηµατογραφική επιτυχία Γη των Φαραώ µε την Τζόαν Κόλινς.
Τελευταία εµφάνισή του στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου ήταν το καλοκαίρι του 1989 µε τον ρόλο που υπήρξε για τον ίδιο όχι µόνο σκηνικό αλλά και προσωπικό αγώνισµα µιας ολόκληρης ζωής, τον Οιδίποδα επί Κολωνώ του Σοφοκλή.
Κατά τη µεταπολίτευση, ο Αλέξης Μινωτής ήταν ένα από τα πρόσωπα κύρους στα οποία ο Κωνσταντίνος Καραµανλής ανέθεσε νευραλγικές θέσεις, µε σκοπό τον εξευρωπαϊσµό της ελληνικής κοινωνίας.
Πέθανε στην Αθήνα στις 11 Νοεµβρίου 1990 µένοντας πιστός στη µνήµη της συζύγου του Κατίνας Παξινού µέχρι τον θάνατό του.
*Ο Σπύρος ∆αράκης είναι πρώην πρόεδρος µαρτυρικής ΜΑΛΑΘΥΡΟΥ πρώην ∆ήµαρχος Μηθύµνης και µέλος του ∆.Σ του ∆ικτύου Μαρτυρικών
πόλεων και χωριών της Ελλάδος περιόδου 40΄- 45΄ (ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΑ)
ΠΗΓΕΣ
1. Πέγκυ Κουνενάκη, Παξινού-Μινωτής: δύο ιερά τέρατα του θεάτρου,στο: Συλλογικό, Παξινού-Μινωτής, Επτά Ηµέρες της Καθηµερινής, 17/12/2000, σελ.3
2. όπ.π.
3. Ο θίασος Βεάκη-Ιατρίδου-Νέζερ, επισκέπτεται τα Χανιά το 1922 και δηµοσιεύοντας αγγελία στον τοπικό τύπο αναζητά κοµπάρσους για την παράσταση ΄΄Οιδίποδας τύραννος΄΄: εξ’ αιτίας της ωραίας φωνής του προσλαµβάνεται ως κορυφαίος του χορού. Κατά τη διάρκεια των παραστάσεων ο ηθοποιός που υποδυόταν τον Εξάγγελο αρρωσταίνει και τον αντικαθιστά.,όπ.π.
4. Αργύρης, Τσιάπος. Οι πρώτες ταινίες του ελληνικού κινηµατογράφου. Σέρρες: Α. Τσιάπος. σελ. 329–344. ISBN 978-960-93-7608-2.
