Άλυτα τα χρόνια ζητήματα παραβιάσεων των δικαιωμάτων των αντιρρησιών συνείδησης

Το νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Άμυνας με τίτλο «Ρύθμιση θεμάτων μεταθέσεων οπλιτών, μέριμνας προσωπικού και άλλες διατάξεις» που -μεταξύ άλλων- αφορά και θέματα αντιρρησιών συνείδησης, αποτυγχάνει να επιλύσει τα χρόνια ζητήματα παραβιάσεων των δικαιωμάτων των αντιρρησιών συνείδησης και να εξασφαλίσει την εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας με τα διεθνή και ευρωπαϊκά πρότυπα, υπογραμμίζει σε ανακοίνωσή της η Διεθνής Αμνηστία.
«Δυστυχώς η ελληνική Πολιτεία επιμένει στις διακρίσεις και τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων των αντιρρησιών συνείδησης», δήλωσε ο Γιώργος Κοσμόπουλος, διευθυντής του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας. «Η κυβέρνηση πρέπει να αξιοποιήσει την ευκαιρία του νομοσχεδίου για να άρει χρόνιες παραβιάσεις».
Η Διεθνής Αμνηστία παρουσίασε τις θέσεις της κατά τη διάρκεια της σχετικής διαβούλευσης στο ελληνικό κοινοβούλιο και μεταξύ άλλων επισήμανε ότι το σύστημα σχετικά με τους αντιρρησίες συνείδησης άνω των 35 ετών (παράγραφος 7 του άρθρου 12 του νομοσχεδίου) συνεχίζει να αντικατοπτρίζει τη διαφοροποίηση στη διάρκεια της εναλλακτικής υπηρεσίας και της στρατιωτικής θητείας, και άρα εξακολουθεί να είναι τιμωρητικού χαρακτήρα και να συνιστά διάκριση. Αυτή η διάκριση επιδεινώνεται, σύμφωνα με τις προβλέψεις του νομοσχεδίου, από τον απαιτούμενο ελάχιστο χρόνο εναλλακτικής υπηρεσίας, ο οποίος είναι διπλάσιος σε σχέση με τον ελάχιστο χρόνο στρατιωτικής θητείας για όσους υπηρετούν ενόπλως, υποστηρίζει η οργάνωση.
Ειδικότερα, κατά τη διάρκεια της ίδιας διαβούλευσης, η Διεθνής Αμνηστία επανέλαβε τις συστάσεις της ώστε να εναρμονιστεί η ελληνική νομοθεσία με τα διεθνή πρότυπα, ζητώντας, μεταξύ άλλων, να ακυρωθούν όλες οι ποινές φυλάκισης και τα πρόστιμα που έχουν επιβληθεί μέχρι σήμερα, κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, σε αντιρρησίες συνείδησης, συμπεριλαμβανομένων των λεγόμενων ολικών αρνητών στράτευσης, εξαιτίας της άρνησής τους να υπηρετήσουν στρατιωτική θητεία ή μια τιμωρητική εναλλακτική υπηρεσία, και να σταματήσουν όλες οι εκκρεμείς διώξεις, να τροποποιηθεί η νομοθεσία ώστε η διάρκεια της εναλλακτικής υπηρεσίας να μην έχει τιμωρητικό χαρακτήρα και να μη συνιστά διάκριση. Σήμερα, για τους υπόχρεους πλήρους θητείας, η εναλλακτική υπηρεσία είναι 15 μήνες, ενώ η στρατιωτική θητεία στο Στρατό Ξηράς, όπου υπηρετεί η συντριπτική πλειονότητα των στρατευσίμων, είναι 9 μήνες. Η Διεθνής Αμνηστία ζητεί να διασφαλιστεί ότι όλοι οι αιτούντες εναλλακτικής υπηρεσίας, που σήμερα εξετάζονται από την Ειδική Επιτροπή του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, θα έχουν μια δίκαιη ακρόαση των λόγων τους ως προς την αντίρρηση συνείδησης. H Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ έχει επανειλημμένα συστήσει ότι η εξέταση των αιτήσεων για αναγνώριση της αντίρρησης συνείδησης θα πρέπει να τεθεί υπό τον πλήρη έλεγχο πολιτικών αρχών. Τέλος, το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη θα πρέπει να προστατεύεται σε κάθε περίπτωση και συνεπώς πρέπει να σταματήσουν οι επανειλημμένες διώξεις των αντιρρησιών συνείδησης κατά παράβαση της αρχής ne bis in idem («κανείς δεν διώκεται, ούτε τιμωρείται ποινικά δις για το ίδιο αδίκημα»), να παύσουν οι διώξεις και οι δίκες αντιρρησιών συνείδησης από στρατοδικεία και να υπάρξει πρόβλεψη ώστε να σταματήσουν οι ερήμην δίκες, που γίνονται χωρίς εκείνοι να έχουν λάβει γνώση.
Oι ελληνικές αρχές, συνεχίζει η οργάνωση, έχουν επανειλημμένα αποτύχει να εφαρμόσουν τις συστάσεις του Συνηγόρου του Πολίτη και της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου καθώς και αυτές της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, του οργάνου που επιβλέπει την τήρηση του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα, αναφορικά με τη συμμόρφωση της ελληνικής νομοθεσίας με το διεθνές δίκαιο. Πιο συγκεκριμένα, το Νοέμβριο του 2015, η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, επισήμανε και πάλι το ζήτημα των αντιρρησιών συνείδησης στην Ελλάδα, κρίνοντας ότι υπάρχουν παραβιάσεις των άρθρων 18 και 14 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα και ζήτησε την αναθεώρηση της νομοθεσίας με σκοπό την αναγνώριση του δικαιώματος στην αντίρρηση συνείδησης για τη στρατιωτική θητεία.