» Οι σημαντικότερες φορολογικές μεταρρυθμίσεις σε φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις
Στο τέλος του προηγούμενου έτους, με την ψήφιση του νέου Φορολογικού Νόμου 4646/2019 – “Φορολογική μεταρρύθμιση με αναπτυξιακή διάσταση για την Ελλάδα του αύριο” (ΦΕΚ Α’ 201/12-12-2019 επήλθαν σημαντικές φορολογικές τροποποιήσεις σε φυσικά και Νομικά Πρόσωπα οι σημαντικότερες των οποίων συνοψίζονται στα εξής:
ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ
1. Με το άρθρο 6 του νόμου 4646/2019 τροποποιείται το άρθρο 15 του ν. 4172/2013 – Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος (ΚΦΕ), που αναφέρεται στους φορολογικούς συντελεστές ως προς την κλίμακα με την οποία φορολογείται το εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις. Η νέα κλίμακα, που έχει εφαρμογή για τα εισοδήματα που αποκτώνται στα φορολογικά έτη που αρχίζουν από την 1.1.2020 και μετά, έχει ως εξής:
Επισημαίνουμε ότι τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα φορολογούνται με την ίδια κλίμακα (άρθρο 15 παρ. 1), αφού προστεθούν σε τυχόν υπάρχοντα εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις.
Επιπλέον με το άρθρο 9 του νόμου 4646/2019 αντικαθίσταται το άρθρο 16 του ν.4172/2013 (ΚΦΕ), σχετικά με τη μείωση του φόρου που προκύπτει.
Συγκεκριμένα το τροποποιημένο άρθρο 16 έχει ως εξής:
«α. Ο φόρος που προκύπτει κατά την εφαρμογή του άρθρου 15 μειώνεται κατά το ποσό των επτακοσίων εβδομήντα επτά (777) ευρώ για τον φορολογούμενο χωρίς εξαρτώμενα τέκνα, όπως αυτά ορίζονται στο άρθρο 11. ( ανήλικα τέκνα ως 18 ετών ή ενήλικα έως 25 ετών που φοιτούν σε σχολεία ή σχολές κτλ. ή τέκνα με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 67%). Η μείωση του φόρου ανέρχεται σε οκτακόσια δέκα (810) ευρώ για τον φορολογούμενο με ένα (1) εξαρτώμενο τέκνο, σε εννιακόσια (900) ευρώ για δύο (2) εξαρτώμενα τέκνα, σε χίλια εκατόν είκοσι (1.120) ευρώ για τρία (3) εξαρτώμενα τέκνα και σε χίλια τριακόσια σαράντα (1.340) ευρώ για τέσσερα (4) εξαρτώμενα τέκνα. Για κάθε επιπλέον εξαρτώμενο τέκνο μετά το τέταρτο, η μείωση του φόρου αυξάνεται κατά διακόσια είκοσι (220) ευρώ για κάθε επόμενο τέκνο. Εάν το ποσό του φόρου είναι μικρότερο των ποσών αυτών, η μείωση του φόρου περιορίζεται στο ποσό του αναλογούντος φόρου.
β. Για φορολογητέο εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες και συντάξεις, το οποίο υπερβαίνει το ποσό των δώδεκα χιλιάδων (12.000) ευρώ, το ποσό της μείωσης μειώνεται κατά είκοσι (20) ευρώ ανά χίλια (1.000) ευρώ του φορολογητέου εισοδήματος από μισθούς και συντάξεις μέχρι του ποσού της μείωσης του φόρου της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου. Οι προβλέψεις του προηγούμενου εδαφίου δεν εφαρμόζονται για φορολογούμενους με πέντε (5) εξαρτώμενα τέκνα και άνω.»
Το νέο άρθρο 16 εφαρμόζεται για εισοδήματα που αποκτώνται από 1.1.2020 και μετά. Επισημαίνουμε ότι «για τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα δεν εφαρμόζονται οι μειώσεις του άρθρου αυτού.»
2. Με το άρθρο 3 του Ν. 4646/2019 επήλθε τροποποίηση στο άρθρο 8 του Ν. 4172/2013 (ΚΦΕ) σχετικά με τη ρύθμιση των ανείσπρακτων δεδουλευμένων αποδοχών ως ακολούθως:
«Ειδικά για τις ανείσπρακτες δεδουλευμένες αποδοχές που εισπράττονται το έτος 2014 και μετά και εφόσον αναγράφονται διακεκριμένα στην ετήσια βεβαίωση αποδοχών που χορηγείται στον δικαιούχο ή προκύπτει με οποιοδήποτε πρόσφορο μέσο το έτος στο οποίο ανάγονται, υπάγονται σε φόρο με βάση τις διατάξεις του έτους που ανάγονται.»
3. Με το άρθρο 4 του Ν. 4646/2019 αντικαθίστανται το άρθρο 13 του Ν. 4172/2013 (ΚΦΕ) σχετικά με τις παροχές σε είδος. Οι κυριότερες μεταβολές σε σχέση με το προϊσχύσαν άρθρο συνοψίζονται στα εξής:
Αυξάνεται σε έως δέκα επτά χιλιάδες (17.000) ευρώ, (από έως δώδεκα χιλιάδες (12.000) ευρώ, που ίσχυε) , η Λιανική Τιμή Πώλησης προ Φόρων (ΛΤΠΦ) των οχημάτων που παραχωρούνται αποκλειστικά για επαγγελματικούς σκοπούς,επί της οποίας υπολογίζεται η αξία της παραχώρησης ενός οχήματος σε εργαζόμενο μέτοχο ή εταίρο από ένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, προκειμένου αυτά να τύχουν απαλλαγής κατά τον υπολογισμό του φορολογητέου εισοδήματος. Επιπλέον η αξία της παραχώρησης ενός οχήματος σε εργαζόμενο ή εταίρο ή μέτοχο από ένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, για οποιοδήποτε χρονικό διάστημα εντός του φορολογικού έτους, θα υπολογίζεται πλέον κλιμακωτά, με συνέπεια τη μείωση του ποσού που τελικά φορολογείται Η νέα κλίμακα αναλυτικά παρατίθεται στο άρθρο 4
• Καταργείται η διάταξη βάσει της οποίας η προκαταβολή μισθού άνω των τριών (3) μηνών θεωρείται δάνειο.
• Οι παροχές σε είδος με τη μορφή δανείου, προς εργαζόμενο ή εταίρο ή μέτοχο από ένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, είτε γίνεται με τη μορφή έγγραφης συμφωνίας είτε όχι, αποτιμώνται με βάση το ποσό της διαφοράς που προκύπτει μεταξύ των τόκων που θα κατέβαλε ο εργαζόμενος ή εταίρος ή μέτοχος στη διάρκεια του ημερολογιακού μήνα κατά τον οποίο έλαβε την παροχή, εάν το επιτόκιο υπολογισμού των τόκων ήταν το μέσο επιτόκιο αγοράς, του οποίου η μέθοδος υπολογισμού ορίζεται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, κατά τον ίδιο μήνα και των τόκων που τυχόν κατέβαλε ο εργαζόμενος στη διάρκεια του εν λόγω ημερολογιακού μήνα.
Επιπλέον σε περίπτωση που δεν υφίσταται έγγραφη συμφωνία δανείου, το σύνολο του αρχικού κεφαλαίου δεν λογίζεται πλέον ως παροχή σε είδος.
Τα ανωτέρω εφαρμόζονται για τα φορολογικά έτη που αρχίζουν από 1.1.2020 και μετά.
4. Με το άρθρο 7 του Ν. 4646/2019 τροποποιούνται τα άρθρα 15 και 40 του ΚΦΕ, σχετικά με τις δαπάνες που αποδεικνύονται με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής. Συγκεκριμένα:
Ως δαπάνες με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής για τους σκοπούς του παρόντος Κώδικα, θεωρούνται δαπάνες απόκτησης αγαθών και λήψης υπηρεσιών στην ημεδαπή ή σε κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Ε.Ο.Χ., οι οποίες καταβάλλονται με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, όπως, ενδεικτικά αλλά όχι περιοριστικά, κάρτες και μέσα πληρωμής με κάρτες, πληρωμή μέσω λογαριασμού πληρωμών Παρόχων Υπηρεσιών Πληρωμών του ν. 4537/2018 και χρήση ηλεκτρονικού πορτοφολιού.
Το απαιτούμενο ποσό δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής για κάθε φορολογικό έτος ορίζεται σε ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) του πραγματικού εισοδήματος που προέρχεται από μισθωτή εργασία – συντάξεις και επιχειρηματική δραστηριότητα και μέχρι είκοσι χιλιάδες (20.000) ευρώ δαπανών. Στον υπολογισμό του πραγματικού εισοδήματος δεν περιλαμβάνεται το ποσό της εισφοράς αλληλεγγύης του άρθρου 43Α και το ποσό της διατροφής που δίδεται στον/στην διαζευγμένο/-η σύζυγο ή σε μέρος συμφώνου συμβίωσης ή/και εξαρτώμενο τέκνο, εφόσον καταβάλλεται με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής.
Ο φόρος που προκύπτει κατά την εφαρμογή της κλίμακας της παραγράφου 1 προσαυξάνεται κατά το ποσό που προκύπτει από τη θετική διαφορά μεταξύ του απαιτούμενου και του δηλωθέντος ποσού δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, πολλαπλασιαζόμενης με συντελεστή είκοσι δύο τοις εκατό (22%).
Στον φορολογούμενο του οποίου είναι κατασχεμένοι ένας ή περισσότεροι λογαριασμοί, πλην του ακατάσχετου λογαριασμού του Ν.4254/2014, μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του οικείου φορολογικού έτους, το όριο δαπανών του πρώτου εδαφίου της παρούσας περίπτωσης περιορίζεται σε δαπάνες πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ.
Η προηγούμενη περίπτωση β΄ δεν εφαρμόζεται στις ακόλουθες περιπτώσεις:
(i) Φορολογούμενοι που έχουν συμπληρώσει το εβδομηκοστό (70ό) έτος της ηλικίας τους.
(ii) Άτομα με ποσοστό αναπηρίας ογδόντα τοις εκατό (80%) και άνω.
(iii) Όσοι βρίσκονται σε δικαστική συμπαράσταση.
(iv) Οι φορολογικοί κάτοικοι αλλοδαπής, που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα.
(v) Δημόσιοι λειτουργοί και δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στην αλλοδαπή, καθώς και φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας που διαβιούν ή εργάζονται στην αλλοδαπή.
(vi) Ανήλικοι που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.
(vii) Oι υπηρετούντες την υποχρεωτική στρατιωτική τους θητεία.
(viii) Φορολογούμενοι που κατοικούν μόνιμα σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, εκτός αν πρόκειται για τουριστικούς τόπους. Ως τουριστικοί τόποι ορίζονται όσοι περιλαμβάνονται στο π.δ. 899/1976, όπως τροποποιήθηκε με το π.δ. 664/1977.
(ix) Οι φορολογούμενοι που είναι δικαιούχοι Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ).
(x) Oι φορολογούμενοι που βρίσκονται σε κατάσταση μακροχρόνιας νοσηλείας (πέραν των έξι (6) μηνών).
(xi) Όσοι διαμένουν σε οίκο ευγηρίας και σε ψυχιατρικό κατάστημα.
(xii) Οι φυλακισμένοι.
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ
1. Με τα άρθρα 11 – 15 του Ν. 4646/2019 έγιναν σημαντικές τροποποιήσεις στα άρθρα 22, 22Β, 23, 24 & 26 του Ν.4172/2013. Οι κυριότερες αλλαγές που επήλθαν συνοψίζονται στα παρακάτω:
• Δράσεις Εταιρικής Ευθύνης: Επιτρέπεται η έκπτωση όλων των δαπανών, με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 23 του Κ.Φ.Ε., οι οποίες πραγματοποιούνται προς το συμφέρον της επιχείρησης ή κατά τις συνήθεις εμπορικές συναλλαγές της, συμπεριλαμβανομένων πλέον και δράσεων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης.
Ωστόσο στο τέλος της περίπτωσης γ΄ του άρθρου 22 του ν. 4172/2013 προστίθεται εδάφιο σύμφωνα με το οποίο «Ειδικά οι δαπάνες για δράσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης εκπίπτουν υπό την προϋπόθεση η επιχείρηση να εμφανίζει λογιστικά κέρδη χρήσης κατά τον χρόνο πραγματοποίησής τους. Το προηγούμενο εδάφιο δεν εφαρμόζεται σε περίπτωση που η δράση εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, πραγματοποιείται κατόπιν αιτήματος του Δημοσίου».
• Δαπάνες ενοικίων: Οι δαπάνες ενοικίων, ανεξαρτήτως ποσού δεν εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδά τους, εφόσον η εξόφλησή τους δεν έχει πραγματοποιηθεί με τη χρήση ηλεκτρονικού μέσου πληρωμής ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών. Ωστόσο χρήζει διευκρίνισης, κατά τη γνώμη μας, αν η εξόφληση των δαπανών αυτών θα είναι ολική ή τμηματική, όπως ισχύει και για τις δαπάνες της περ. β’ του άρθρου 23 του ν. 4172/2013 που αφορούν σε αγορά αγαθών ή λήψη υπηρεσιών αξίας άνω των πεντακοσίων (500) ευρώ.
• Προσαύξηση έκπτωσης για συγκεκριμένες δαπάνες που αφορούν στους εργαζόμενους και στην προστασία του περιβάλλοντος: Με το άρθρο 12 του ν. 4646/2019 προστέθηκε το νέο άρθρο 22Β που ορίζει ότι:
α) Για τη δαπάνη αγοράς μηνιαίων ή ετήσιων καρτών απεριορίστων διαδρομών μέσων μαζικής μεταφοράς, χορηγείται στην επιχείρηση δυνατότητα έκπτωσης από τα ακαθάριστα έσοδά της, κατά τον χρόνο πραγματοποίησής της, προσαυξημένης κατά ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%).
β) Για τη δαπάνη μίσθωσης εταιρικού επιβατικού αυτοκινήτου μηδενικών ή χαμηλών ρύπων έως 50 g CO2/Km, με μέγιστη Λιανική Τιμή Προ Φόρων (ΛΤΠΦ) έως τις σαράντα χιλιάδες (40.000) ευρώ, χορηγείται στην επιχείρηση δυνατότητα έκπτωσης από τα ακαθάριστα έσοδά της, κατά τον χρόνο πραγματοποίησής της, προσαυξημένης κατά ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%).
γ) Για τη δαπάνη αγοράς, εγκατάστασης και λειτουργίας δημόσια προσβάσιμων σημείων φόρτισης οχημάτων μηδενικών ή χαμηλών ρύπων έως 50 g CO2/Km, χορηγείται στην επιχείρηση δυνατότητα έκπτωσης από τα ακαθάριστα έσοδά της, κατά τον χρόνο πραγματοποίησής της, προσαυξημένης κατά ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%).»
Όλα τα ανωτέρω εφαρμόζονται για δαπάνες που πραγματοποιούνται στα φορολογικά έτη που αρχίζουν από 1.1.2020 και μετά.
• Φορολογικές αποσβέσεις: Με τροποποίηση της περ. β’ της παραγράφου 1, (φορολογικές αποσβέσεις) εναρμονίζεται πλήρως η έννοια της χρηματοδοτικής μίσθωσης, στα πλαίσια του ΚΦΕ, τόσο με τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα (ΕΛΠ – Ν.4308/2014) όσο και με τα ΔΛΠ/ΔΠΧΑ όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ε.Ε. (Κανονισμός Ε.Ε. 1606/2002 – Υποχρεωτική Εφαρμογή ΔΠΧΑ). Η τροποποίηση εφαρμόζεται για συμβάσεις χρηματοδοτικής μίσθωσης που συνάπτονται από την 1.1.2020 και μετά.
• Διαγραφή επισφαλών απαιτήσεων: Με το άρθρο 15 του Ν. 4646/2019 προστέθηκαν νέες περ. β’ και γ’ στην παρ. 4 του άρθρου 26 του Κ.Φ.Ε.
Συγκεκριμένα απαιτήσεις, το συνολικό ύψος των οποίων, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ, δεν υπερβαίνει το ποσό των τριακοσίων (300) ευρώ ανά αντισυμβαλλόμενο, δύνανται να διαγραφούν στο φορολογικό έτος εντός του οποίου συμπληρώνονται δώδεκα (12) μήνες από τον χρόνο κατά τον οποίο κατέστησαν ληξιπρόθεσμες, χωρίς να έχουν αναληφθεί οι κατάλληλες ενέργειες για τη διασφάλιση του δικαιώματος είσπραξης της εν λόγω απαίτησης, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις των υποπεριπτώσεων (i) και (ii) της περίπτωσης α’ της παρ. 4 του άρθρου 26 του Ν. 4172/2013 και οι οφειλέτες έχουν λάβει αποδεδειγμένα γνώση της διαγραφής της οφειλής τους, όπου αυτό είναι δυνατόν. Το συνολικό ύψος των απαιτήσεων που διαγράφονται σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο δεν δύναται να υπερβαίνει, ανά φορολογικό έτος, ποσοστό πέντε τοις εκατό (5%) επί του συνόλου των απαιτήσεων στο τέλος της χρήσης.
Απαιτήσεις που διαγράφονται στο πλαίσιο αμοιβαίας συμφωνίας ή δικαστικού συμβιβασμού, ανεξαρτήτως του αν έχει σχηματισθεί σχετική πρόβλεψη, δύνανται να διαγραφούν για φορολογικούς σκοπούς μη εφαρμοζομένων των διατάξεων της υποπερίπτωσης (iii) της περ. α΄ της παρ. 4 του άρθρου 26 του Ν. 4172/2013 (να έχουν γίνει όλες οι ενέργειες που προβλέπονται για την είσπραξη της απαίτησης). Στην περίπτωση και κατά το μέρος που δεν έχει σχηματισθεί πρόβλεψη, το σχετικό ποσό της διαγραφής της απαίτησης εκπίπτει με βάση τις διατάξεις του άρθρου 22.
Οι διατάξεις αυτές, που εφαρμόζονται τόσο στις επιχειρήσεις που τηρούν διπλογραφικά βιβλία όσο και σε εκείνες που τηρούν απλογραφικά βιβλία, ισχύουν για τα φορολογικά έτη που αρχίζουν από 1.1.2020 και μετά ανεξάρτητα από τον χρόνο κατά τον οποίο δημιουργήθηκε η απαίτηση.
