Βιότοπος – περιγραφή:
Η λατινική ονομασία του βοτάνου είναι ALLIARIA petiolata (Αλλιαρία η φαρμακευτική). Ανήκει στην οικογένεια των Κουτσιφόρων ή Σταυρανθών. Φυτρώνει σε όλη την Ευρώπη. Την συναντούμε μέσα σε θάμνους, υλοτομούμενα δάση και φράχτες. Είναι πολύ διαδεδομένο φυτό και το συναντούμε με την κοινή ονομασία Σκορδαλίθρα.
Φυτό ποώδες, ετήσιο ή διετές, το ύψος του οποίου κυμαίνεται από 30 έως 60 εκατοστά. Ο βλαστός του δεν διακλαδίζεται ή διακλαδίζεται λίγο. Το φυτό μοιάζει με το σινάπι. Άνθη μικρά, λευκά. Κάθε μικρό άνθος έχει τέσσερα λευκά πέταλα μήκους 4-8 mm και πλάτους 2-3 mm, διατεταγμένα σε σχήμα σταυρού. Τα άνθη είναι ερμαφρόδιτα (έχουν αρσενικά και θηλυκά όργανα) και είναι επικονιάζονται από μέλισσες, μύγες, λεπιδόπτερα κ.α. Κεράτια (καρποί) ανορθωμένα. Όταν συμπιέζεται η Σκορδαλίθρα ελευθερώνεται μία έντονη μυρωδιά σκόρδου, η οποία και εξηγεί την κοινή της ονομασία. Άνθη, φύλλα και σπόροι του φυτού είναι βρώσιμα. Η κορυφή των βλαστών και τα νεαρά φύλλα μπορούν να προστεθούν στα μπαχαρικά για περισσότερη γεύση. Έχει άρωμα σκόρδου αλλά και γεύση απαλής μουστάρδας.
Ιστορικά στοιχεία:
Η Σκορδαλίθρα είναι ένα από τα παλαιότερα αρχαιολογικά ευρήματα που ανακαλύφθηκαν στην Ευρώπη. Αρχαιολογικά ευρήματα στην Βαλτική χρονολογούνται από το 4.100 – 3750 π.Χ. Στη λαϊκή ιατρική χρησιμοποίησαν την Αλλιαρία σαν διουρητικό της άνοιξης, για τη θεραπεία των ρευματισμών, του άσθματος και της αρθρίτιδας. Άλλοτε της απέδιδαν ιδιότητες ανθελμινθικές, διεγερτικές και αντισκορβουτικές.
Συστατικά-χαρακτήρας:
Περιέχει ένα γλυκοσίδιο, την σινιγρίνη, καθώς και αιθέρια έλαια. Περιέχει ακόμη βιταμίνες Α,Β και C, θείο και σίδηρο.
Άνθιση – χρησιμοποιούμενα μέρη – συλλογή:
Ανθίζει από τον Απρίλιο μέχρι τον Ιούνιο. Οι σπόροι ωριμάζουν από τον Ιούνιο μέχρι τον Αύγουστο. Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιείται όλο το υπέργειο μέρος του φυτού. Συλλέγεται Μάιο και Ιούνιο πριν την ανθοφορία.
Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις:
Τα φύλλα και τα στελέχη του βοτάνου δρουν εναντίον του άσθματος και επίσης δρουν ως αντισπασμωδικά, αντισηπτικά και αποφρακτικά. Έχουν ληφθεί εσωτερικά για την προώθηση της εφίδρωσης και για τη θεραπεία της βρογχίτιδας, του άσθματος και του εκζέματος. Εξωτερικά, έχουν χρησιμοποιηθεί ως κατάπλασμα πάνω σε έλκη λόγω της αντισηπτικής τους δράσης. Τα φύλλα υπό μορφή καταπλάσματος είναι αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της φαγούρας που προκαλείται από τσιμπήματα. Τα φύλλα και τα στελέχη συλλέγονται πριν το φυτό έρθει σε άνθηση και μπορούν να ξηρανθούν για μετέπειτα χρήση. Οι ρίζες κόβονται σε μικρά κομμάτια και στη συνέχεια θερμαίνονται σε λάδι για να παραχθεί μια αλοιφή για εντριβές στο στήθος ανακουφίζοντας από την βρογχίτιδα.
Παρασκευή και δοσολογία:
Παρασκευάζεται για εξωτερική χρήση. Το φρέσκο φυτό το λειώνουν και το εφαρμόζουν σαν κατάπλασμα πάνω στο δέρμα. Στην ομοιοπαθητική χρησιμοποιούν ένα βάμμα που εξάγουν από το νωπό φυτό.
Προφυλάξεις:
Μπορεί να εμφανιστεί ξηροδερμία, δυσάρεστη γεύση, ενώ η μακροχρόνια χρήση μεγάλων δόσεων μπορεί να οδηγήσει σε εθισμό και εκδήλωση στερητικού συνδρόμου.
Υ.Σ.Όλα τα προηγούμενα άρθρα της στήλης μπορούμε να τα βρούμε στη διεύθυνση www.herb.gr.
Επίσης αν κάποιος φίλος αναγνώστης γνωρίζει οποιαδήποτε θεραπευτική ιδιότητα βοτάνου του τόπου μας που δεν είναι ευρέως γνωστή ή έχει κάποιο ερώτημα μπορεί να το απευθύνει στην ηλεκτρονική διεύθυνση skouvatsos11@gmail.com
