Διάβασα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην έγκριτη εφημερίδα “Χανιώτικα νέα” στις 11 του Νοέμβρη το αξιόλογο ρεπορτάζ του ειδησεοκυνηγού δημοσιογράφου Γιώργου Κώνστα με τίτλο “Κακή χρονιά για το ελαιόλαδο λόγω του δάκου και άλλων παραγόντων”.
Στο ρεπορτάζ αυτό ο πρόεδρος του Συλλόγου Ιδιοκτητών Ελαιουργείων Χανίων εκφράζει τον προβληματισμό και τη δίκαιη αγωνία του για την ποιοτική υποβάθμιση του χανιώτικου ελαιόλαδου τονίζοντας αυτολεξεί πως «πέρα από τον δάκο υπάρχει και το γλοιοσπόριο ένας μύκητας που εκμεταλλευόμενος την προσβολή του δάκου μπαίνει στον καρπό και τον σαπίζει». Η αγωνία του αυτή επέτρεψε αθέλητα την παραπλάνησή του σχετικά με την προσβολή από την ασθένεια Γλοιοσπόριο. Ευτυχώς οι ελαιώνες των Χανίων και γενικότερα της Κρήτης πολύ σπάνια εμφανίζουν ζημιές στα φύλλα, στα άνθη και στον καρπό από την ασθένεια αυτή, που είναι γνωστή και με το κοινό όνομα «Παστέλλα». Το Γλοιοσπόριο ενδημεί στην Κέρκυρα, στη Ζάκυνθο, στις ακτές της Ηπείρου (Πάργα, Πρέβεζα), στους Παξούς, στην Ατωλοακαρνανία, στις ακτές της Δυτικής Πελοποννήσου ,στη βόρεια Εύβοια στη Λέσβο και τελευταία και στη Χαλκιδή. Οφείλεται στον παθογόνο μύκητα Colletotrichum coccodes, που είναι γνωστό στη φυτοπαθολογική βιβλιογραφία με πάνω από 50 συνώνυμα μεταξύ των οποίων και τα Gloeosporium oleae και Gloeosporium olivarum. Τελευταία ερευνητικά δεδομένα αναφέρονται και σε τρία άλλα παθογόνα που προκαλούν τα ίδια μακροσκοπικά συμπτώματα. Πρόκειται για τους μύκητες Colletotrichum gloeosporioides, Colletotrichum clavatum και Colletotrichum acutatum. Το τελευταίο μάλιστα παθογόνο απομονώθηκε για πρώτη φορά σε ελαιώνα ποικιλίας Καλαμών από το εργαστήριο Φυτοπαθολογίας του τότε Ινστιτούτου ελιάς και υποτροπικών φυτών Χανίων στην περιοχή των Μουρνιών πριν 15 χρόνια. Η ποιοτική μάλιστα υποβάθμιση του ελαιολάδου ύστερα από προσβολή από το Γλοιοσπόριο είναι τόσο μεγάλη, που τελικά αποκτά ρόδινη απόχρωση.
Ελαιόλαδο (αριστερά) από ελαιόκαρπο
προσβεβλημένο από γλοιοσπόριο.
Προσβολή ελαιόκαρπου από γλοιοσπόριο.
Πρέπει επίσης να ξεκαθαριστεί πως το Γλοιοσπόριο δεν συνδέεται με την προσβολή από το δάκο.
Φαίνεται πως από δικαιολογημένη, εξαιτίας της αγωνίας, παραδρομή δεν αναφέρθηκε το πραγματικό παθογόνο που συνδέεται με το δάκο , που είναι το Καμαροσπόριο ή Φώμα (Camarosporium dalmaticum (πρώην dalmatica) με βασιώνυμο το Phyllosticta dalmatica και 5 συνώνυμα από τα οποία τα πιο γνωστά είναι τα Macrophoma dalmatica και Phoma dalmatica. Ο μύκητας αυτός μεταφέρεται στον ελαιόκαρπο από ένα παράσιτο του δάκου. Αναπτύσσεται τροφοβιοτικά στα άγονα νύγματα καθώς και στις θέσεις προσβολής του ελαιόκαρπου από το δάκο. Τα συμπτώματα, που προκαλεί, είναι ανάλογα με το στάδιο ανάπτυξης του ελαιοκάρπου κα την υπάρχουσα σχετική υγρασία και είναι η καθιζάνουσα ξεροβούλα ή η σαπ(ι)οβούλα.
Προσβολή από Καμαροσπόριο ή Φώμα.
(Πάνω σύμπτωμα ξεροβούλας και κάτω σαπ(ι)οβούλας).
Οι επικρατούσες φθινοπωρινές καιρικές συνθήκες και η εκτεταμένη δακοπροσβολή ευνόησαν σε μεγάλο βαθμό την ασθένεια ,με αποτέλεσμα την έντονη καρπόπτωση του ελαιοκάρπου.
* O δρ. Βαγγέλης Α. Μπούρμπος είναι γεωπόνος
ερευνητής, φυτοπαθολόγος, οικοτοξικολόγος
ΜΠΟΡΟΎΝ ΟΙ ΜΎΚΗΤΕΣ ΝΑ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΤΟΎΝ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΕΛΑΙΌΛΑΔΟ;