Bιότοπος – περιγραφή
Η λατινική ονομασία του βοτάνου είναι SEDUM acre (Σέδον το δριμύ). Ανήκει στην οικογένεια των Κρασσουλιδών.
Φύεται σε όλη την Ευρώπη. Το συναντούμε με τις ονομασίες Αμάραντο και Πετρόχορτο. Με την ονομασία Αμάραντο συναντούμε και το HELICHRYSUM arenarioum (Ελίχρυσο) το οποίο όμως είναι διαφορετικό φυτό το οποίο ανήκει στην οικογένεια των Συνθέτων.
Το Σέδον το δριμύ, είναι πολύ κοινό πάνω σε παλιούς τοίχους, σε χέρσα εδάφη και σε ξερές πλαγιές. Είναι ποώδες, πολύ κοινό φυτό, που σχηματίζει τάπητες. Eχει πολλά στελέχη, το ύψος των οποίων κυμαίνεται από 5 έως 12 εκατοστά. Τα στελέχη είναι ίσια, απλά και σπάνια διακλαδισμένα. Αναπτύσσει πολλά μικρά φύλλα σαρκώδη, αντίθετα, μήκους έως 6 χιλιοστών, οβάλ, με ανοιχτό πράσινο χρώμα, κατά μήκος των στελεχών. Ανθη αστεροειδή, με ζωηρό κίτρινο χρώμα. Τα λουλούδια αυτά διατηρούν τον χρωματισμό τους για πολλούς μήνες (για αυτό και το όνομα του φυτού “Αμάραντος”), ενώ αν αποξηραθούν, το χρώμα τους κρατάει πολύ περισσότερο. Τα άνθη είναι ερμαφρόδιτα (έχουν και αρσενικά και θηλυκά όργανα) και γονιμοποιούνται από τις μέλισσες και τα έντομα.
Το φυτό έχει πολύ πιπεράτη γεύση.
Ιστορικά στοιχεία
Στη λαϊκή ιατρική το θεωρούσαν εκτρωτικό βότανο. Πολλοί ακόμη το θεωρούσαν κατάλληλο φάρμακο κατά της επιληψίας. Ο Κούλπεπερ όμως έγραφε για αυτό ότι «είναι το πλέον κατάλληλο βότανο για να δημιουργεί φλεγμονές και όχι να τις θεραπεύει. Δεν πρέπει να το χρησιμοποιούμε σε αλοιφές ή οποιοδήποτε άλλο φάρμακο».
Σήμερα οι ανθοί του αμάραντου διακοσμούν κυρίως ανθοδέσμες και στεφάνια αλλά τους μαζεύουν ακόμη και για γούρι καθώς πιστεύεται ότι αυτοί φέρνουν τύχη. Σε μερικές περιοχές της Ελλάδος (κυρίως στη Κρήτη και σε ορισμένα νησιά του Αιγαίου) τα φύλλα μαζεύονται τον χειμώνα όταν είναι τρυφερά, πριν ακόμη ανθίσουν και μαγειρεύονται. Φτιάχνονται με αυτά πίτες, και σαλάτες ενώ χρησιμοποιούνται ως συνοδευτικό σε χοιρινό ή μπακαλιάρο. Σ’ αυτές τις περιοχές ο αμάραντος ονομάζεται και “προβάτσες”.
Μια όμως εντελώς διαφορετική χρήση του φυτού είχαμε τα παλιότερα χρόνια στα χωριά της Ηπείρου. Εκεί οι γιαγιάδες τοποθετούσαν τον αμάραντο στους γίκους με τα ρούχα, τις βελέτζες και τα στρωσίδια. Τον χρησιμοποιούσαν εκεί ως ένα είδος φυσικού σκοροαπωθητικού, αντί για τη ναφθαλίνη!!
Συστατικά – χαρακτήρας
Περιέχει μία πολύ δριμεία ουσία, ένα αλκαλοειδές (σεμαδίνη), ένα γλυκοσίδιο (ρουτίνη), τανίνη και πολλά οργανικά οξέα.
Ανθιση – χρησιμοποιούμενα μέρη – συλλογή
Ανθίζει τον Ιούνιο και τον Ιούλιο. Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούνται συνήθως τα φρέσκα φύλλα. Σπάνια ολόκληρο το φυτό ξεραμένο. Συλλέγεται όταν είναι ανθισμένο και ξεραίνεται στον ήλιο.
Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις
Είναι βότανο στυπτικό, υποτασικό, καθαρτικό, ανθελμινθικό, επουλωτικό και ερεθιστικό. Εχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν από τους βοτανοθεραπευτές, αλλά οι περισσότεροι το αποφεύγουν λόγω των προβλημάτων που μπορεί να προκαλέσει η χρήση του όταν λαμβάνεται εσωτερικά.
Ο αμάραντος έχει θετική επίδραση στην υπέρταση.
Χρησιμοποιείται σε πολύ μικρές δόσεις ως καθαρτικό, για τον πονοκέφαλο και την μείωση της αρτηριακής πίεσης.
Τα φύλλα κοπανισμένα εφαρμόζονται σαν κατάπλασμα στις πληγές για να ενισχύσουν την θεραπεία τους.
Στην ομοιοπαθητική χρησιμοποιούν το βάμμα του νωπού φυτού, σε περιπτώσεις αιμορροΐδων και συριγγίου του πρωκτού.
Παρασκευή και δοσολογία
Είναι τοξικό βότανο και καλύτερα να αποφεύγουμε τη χρήση του. Υπάρχουν βότανα που δρουν ανάλογα χωρίς παρενέργειες και είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούμε αυτά.
Προφυλάξεις
Τα φύλλα περιέχουν υγρό το οποίο είναι ερεθιστικό και δημιουργεί φλύκταινες στο δέρμα. Σε οποιαδήποτε ποσότητα η λήψη του βοτάνου μπορεί να προκαλέσει εμετό λόγω των τοξικών αλκαλοειδών που περιέχει. Αυτό σημαίνει ότι η χρήση του είναι επικίνδυνη με εξαίρεση τη χρήση του στην ομοιοπαθητική.
