Αμφιλεγόμενος ο ήρωας φάντασμα της Ακρόπολης

Με την τελετή έπαρσης της ελληνικής σημαίας στην Ακρόπολη, παρουσία του δημάρχου Αθηναίων Γ. Καμίνη, των πολιτικών Γιώργου Παπανδρέου, Βασ. Λεβέντη, Νίκου Φίλη, της στρατιωτικής ηγεσίας, Οργανώσεων και την εν συνεχεία κατάθεση στεφάνων στον Αγνωστο Στρατιώτη, έληξαν οι εορταστικές εκδηλώσεις για την 71η επέτειο της απελευθέρωσης των Αθηνών απ’ τα στρατεύματα της γερμανικής κατοχής.
Πρόκειται για την ανάδειξη ενός σημαντικού μέρους της ιστορίας της πρωτευούσης, η οποία έμεινε σκλαβωμένη 1.625 μέρες από 27/4/1941 έως 12/10/1944. Πριν φύγουν οι Γερμανοί απ’ την Αθήνα έκαιγαν, κατέστρεφαν, σκότωναν. Ηταν Πέμπτη η 12/10/44, που κατέβασαν τη σβάστικα απ’ την Ακρόπολη και την επομένη αναχώρησαν, αφού προσπάθησαν ν’ ανατινάξουν τις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις της εταιρείας ΠΑΟΥΕΛ. Είχαν παγιδεύσει κτήρια στον Πειραιά μέχρι το Πέραμα, αλλά ο ΕΛΑΣ το ανακάλυψε κι έκοψε τα καλώδια. Στη διαδρομή τους μέχρι το αεροδρόμιο Τατοΐου έκαιγαν, άδειαζαν αποθήκες, ιδρύματα και γραφεία. Την παραμονή πριν την αποχώρησή τους δολοφόνησαν με απαγχονισμό στην Καισαριανή αγωνιστές της αντίστασης.
Από την πρώτη ημέρα που έφθασαν στην Αθήνα οι Γερμανοί σήκωσαν τη σημαία τους στην Ακρόπολη, αφού υπέστειλαν την ελληνική. Πάνω στη διαδικασία υποστολής και έπαρσης των σημαιών έχουν δημιουργηθεί φήμες με την “υπόθεση Κουκίδη”. Ενας θρύλος, που φέρει τον Ελληνα στρατιώτη φρουρό της Ακρόπολης Κώστα Κουκίδη, 17 ετών, να διατάσσεται από Γερμανό αξ/κό, ονόματι Γιάκομπ, να κατεβάσει απ’ τον ιστό της την ελληνική σημαία. Ο Κουκίδης συμμορφώθηκε, κατέβασε τη σημαία, τυλίχτηκε μ’ αυτήν και έπεσε στον γκρεμό, αισθανόμενος ίσως ντροπή, να ζει με το στίγμα του υποστολέα της σημαίας της πατρίδας του.
Στο ιστοριογραφικό έργο της περιόδου μετά το ’44, που αναφέρονται ακόμα και πόσα τανκς μπήκαν στην Αθήνα και τα ονόματα όσων ανέβηκαν στον βράχο, το όνομα Κουκίδης δεν υπάρχει. Ο Δ. Γατόπουλος στο βιβλίο του “Ιστορία της Κατοχής” σελ. 126, γράφει: «Περί την 10ην π.μ. υψώθη πρώτον η σημαία των ναζί με τον αγκυλωτό σταυρό, παραλλήλως δε ταύτης η Ελληνική». Από αντιφάσεις ουκ ολίγες. Σε εφημερίδες, κανάλια, twit, άλλος θέλει τον Κουκίδη τσολιά, άλλος με στολή αεροπορίας. Μερικοί λένε πως κατάγεται απ’ την Καλαμάτα, άλλοι ότι είναι από τις Σέρρες.
Το “θέμα Κουκίδη” το ανέφερε η Daily Mail της 9/6/41 σε ανταπόκρισή της απ’ το Κάιρο, αλλά το άρθρο δεν θεωρήθηκε αξιόπιστο. Η πράξη του “ηρωικού αυτόχειρα”, έλεγαν στην Αθήνα, ότι δεν συνέβη, ότι επρόκειτο περί φημών, για να εξυπηρετηθούν προπαγανδιστικές ανάγκες και πολεμικές σκοπιμότητες. Αλλά δεν είναι μόνο η Daily Mail. Κάνει λόγο και ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρυσόστομος στο ημερολόγιό του και κάποιος Νίκολας Χάμοντ Αγγλος πράκτορας στις αναμνήσεις του. Εξάλλου ο Κ. Χατζηπατέρας και η Μ. Φαφαλιού στο “Λεύκωμα μαρτυριών ’40 – ’41” αφιερώνουν μια σελίδα για τη “θυσία του εύζωνα Κώστα Κουκίδη”, χωρίς τεκμηριωμένες αναφορές. Θεωρείται «ο πρώτος νεκρός της ελληνικής αντίστασης», ενώ αναφέρετο ότι είναι η Πηνελόπη Δέλτα, η οποία πέθανε στις 2/5/41.
Το έθνος, όμως, αν και η υπόθεση Κουκίδη κινείται στον χώρο του θρύλου, τιμά τον “ήρωα”. Επί δημαρχίας Αβραμόπουλου εορτάσθηκε η επέτειος της απελευθέρωσης στην Ακρόπολη την 12/10/2000, παρουσία των υπουργών Μ. Σταθόπουλου, Κ. Γείτονα και εκπροσώπου της ΝΔ Προκ. Παυλόπουλου. Τότε ο αινιγματικός Αβραμόπουλος είπε: «Τιμάμε τον Κουκίδη, παρά το ότι η ιστορική έρευνα δεν απέδωσε επιστημονική απόδειξη για την ύπαρξή του και την πράξη του αυτή. Ο θρύλος όμως ήταν και παραμένει υπαρκτός και δημιουργήθηκε από την πρώτη στιγμή. Το ερώτημα είναι, αν εμείς οι σημερινοί Ελληνες θέλουμε να υπάρξει». Αργότερα οι εκπρόσωποι της Πολιτείας αποκάλυπταν τιμητική πλάκα στους πρόποδες της Ακρόπολης εις μνήμην Κουκίδη.
Η υπόθεση Κουκίδη είναι, ίσως, μία αδέξια κατασκευασμένη ιστορία και πρέπει να υπάρχει ως θρύλος που μερικές φορές αξίζει να τιμάται ως ένα γεγονός, μέχρι τουλάχιστον να βρεθούν ντοκουμέντα. Από τη Δ/νση Ιστορίας Στρατού υπάρχει πληροφορία ότι «το Γ.Ε.Σ. έχει καταγράψει όλους του αξ/κούς και οπλίτες της εποχής, αλλά με το όνομα Κουκίδης, ούτε φαντάρος υπήρχε, ούτε εύζωνας». Επίσης αξ/κός της τότε ανακτορικής φρουράς αποκλείει την ύπαρξη τέτοιου ονόματος. Ομως στον χώρο του στρατοπέδου των ευζώνων στις 27/4/94 εντοιχίστηκε αναμνηστική πλάκα που γράφει: “Πλατεία Εύζωνα Κουκίδη Κων/νου, έπεσε υπέρ Πατρίδας 27 Απριλίου 1941”.
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για να εφευρεθεί και να επιβληθεί ένας ήρωας. Για την “εθνική αφύπνιση” έφτιαχναν λίγο – λίγο τον μύθο και μ’ αυτό τον τρόπο κέρδιζαν τη συμπάθεια του μεγάλου κοινού κατά των “διεφθαρμένων” που έριχναν στη λήθη έναν ήρωα και δεν ήθελαν να τον τιμήσουν. Τώρα, με τις συναινετικές διεργασίες, παραμερίζονται οι κάθε αμφισβητήσεις. Εκεί φθάσαμε, θα μου πείτε. Κι αυτό “άτσαλα” κατασκευασμένο.