συγκοινωνούντα στην τέχνη δοχεία ως βιβλιοπαρουσίαση
Για μια Ουτοπία ποιοτικά αγωνιστική
Αν θυμούμαι, δεν είναι που νικήθηκα
Δεν είναι που επιδίωξα μια αγοραία λύση
Ολα συγκλίνουνε μπροστά σ’ εκείνο που έρχεται
Αδιάλειπτο, ανεξίτηλο, στίγμα στο πρόσκαιρο.
Να ξεχωρίσεις, αν υπάρχει, μια Στιγμή
Σ’ αλλεπαλλήλων χρόνων στείρα διαιώνιση
Για κείνο που έρχεται, φραγμός σε μια παράταση,
Σαν περιζήτητη αμοιβή φτηνής ζωής
Μανώλης Αναγνωστάκης
Στο μερτικό που μου αναλογεί ως φίλαθλος νικήθηκα γιατί δεν αξιολόγησα τις ορθολογιστικές παραμέτρους την τεχνογνωσία και την κατασκευασμένη βιολογική αντοχή που ήταν στην υπηρεσία των Γερμανών, και επένδυσα δίνοντας συναισθηματικό στίγμα στο πρόσκαιρο ουτοπικό θαύμα της επικράτησης της Αργεντινής. Και όμως μια στιγμή που ξεχώρισε η λογική και έδωσε υπό γωνία σύγκλισης στο Μάριο Γκέτσε την πάσα ως διαγώνια ποιητική γραφή σε μια παράταση που ο ισχυρός έπαιρνε στα μέτρα της ιστορίας τα χνάρια που θα ανέσυραν σαν “περιζήτητη αμοιβή (στη) φτηνή ζωή” εκατομμυρίων Αργεντινών και ίσως δισεκατομμυρίων φίλων τους τη δεδομένη στιγμή που δεν επιθυμούσαν (για τους ίδιους λόγους που και οι συμπατριώτες μας) τη Γερμανική επι-κυριαρχία τη δικαίωση του εξ ορισμού φαβορί, και την ήττα της ουτοπίας.
Ανασύρω από το θαυμάσιο βιβλίο του μεγάλου υπερασπιστή των κοινωνικών και πολιτικών ελευθεριών σε όλο τον κόσμο EDUARDO GALEANO “οι λέξεις ταξιδεύουν” γράφει ο σπουδαίος Αργεντινός(1), λίγα λόγια για την ουτοπία… (Eκδ. “Πάπυρος”)
«Βρίσκεται στον ορίζοντα, λέει ο Φερνάντο Μπίρι. Πλησιάζω δύο βήματα κι εκείνη απομακρύνεται δύο βήματα, κι ο ορίζοντας κάνει πίσω άλλα δέκα. Οσο κι αν προχωρήσω δεν θα τη φτάσω ποτέ. Σε τι χρησιμεύει η ουτοπία;
Γι’ αυτό ακριβώς: για να προχωράμε».
Και φυσικά οι Γερμανοί απέδειξαν ιστορικά ότι μπορούν να προχωράνε ξεπερνώντας τα όποια διχοτομικά έξωθεν πλαίσια τους επέβαλαν. Και τώρα όπως διαβάζουμε στα “Χ.Ν.”(2) «το Βερολίνο είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη τουριστικά πόλη στην Ευρώπη ενώ το Λονδίνο και το Παρίσι παραμένουν στην κορυφή των προτιμήσεων των επισκεπτών της ηπείρου…», «…Το Βερολίνο έχει διατηρήσει την ελκυστικότητά του, ως μια πόλη ελευθερίας ενοχής και ως τόπος αυθεντικής ιστορίας, ενώ αποτελεί πόλο έλξης για τα δημιουργικά μυαλά όλου του κόσμου» δήλωσε μεταξύ άλλων ο επικεφαλής του ιστότοπου visit Berlin Μπουρκαχαρντ Κίκερ.
Θυμήθηκα τον σχετικά νέο αλλά ήδη διακεκριμένο(3) Γερμανό συγγραφέα Ντάνιελ Κέλμαν και το εξαιρετικό βιβλίο του “Η μέτρηση του κόσμου” (4) επιλέγω ένα μικρό απόσπασμα «Ο ποταμός, είπε ο Χούλιο, δεν ανέχεται ανθρώπους. Πριν ξεκινήσει γι’ αυτά τα μέρη ο Αγκίρε, τα είχε τα λογικά του. Εδώ του κατέβηκε να ανακηρύξει τον ενατό του αυτοκράτορα» (αναπόφευκτα η σύνδεση με το αριστούργημα του Βέρνερ Χέρτζογκ “Αγκίρε η μάστιγα των θεών” στην ιδιαίτερα εξπρεσιονιστική αυτή ταινία γυρισμένη στις νοτιοαμερικανικές ζούγκλες με πρωταγωνιστή τον εμβληματικό ασύγκριτο Κλάους Κίνσκι).
«Ενας τρελός δολοφόνος, είπε ο Μπονπλάν ο πρώτος εξερευνητής του Ορινόκου! Απολύτως λογικό. Αυτός ο θλιβερός άνθρωπος δεν εξερεύνησε τίποτε, είπε ο Χούμπολτ. Οσο εξερευνούν τα πουλιά τον αέρα και τα ψάρια το νερό. Ή ένας Γερμανός το χιούμορ είπε ο Μπονπλάν. Ο Χούμπολτ τον κοίταξε συνοφρυωμένος. Αστείο ήταν, είπε ο Μπονπλάν. Ναι αλλά κακό αστείο. Ενας Πρώσος μπορεί κάλλιστα να γελά. Αρκεί να σκεφτεί κανείς τα μυθιστορήματα του Βίλαντ ή τις έξοχες κωμωδίες του Γκρίφιους…». Το βιβλίο περι-γράφει τις περιπέτειες δύο νεκρών Γερμανών που ετοιμάζονται να… μετρήσουν τον κόσμο και στο τέλος γερασμένοι, και διάσημοι συναντιούνται στο Βερολίνο το 1828….
ΓΚΑΛΕΑΝΟ ΟΥΤΟΠΙΑ ΜΕΣΩ ΚΑΝΣΗ
Γνώρισα τον Εντουάρντο Γκαλεάνο το 1980 από την μεταφράστριά του -την κορυφαία κατά την γνώμη μου της ισπανικής γλώσσας- Ισμήνη Κανσή, έκτοτε έχω διαβάσει όλα τα μεταφρασμένα βιβλία του τα περισσότερα από την Ισμήνη, η αγωνία
-έμπρακτη αγωνιστική στη διατύπωσή της- του Γκαλεάνο για την κοινωνική δικαιοσύνη και την απεμπλοκή των Λατινικών λαών και δει, της Αργεντινής από τα γρανάζια του καταπιεστικού, εξουθενωτικού καπιταλιστικού συστήματος μ’ έκανε να αγαπήσω τον μεγάλο αυτό συγγραφέα.
Προέταξε την για πολλούς “ουτοπιστική αγωνιστικότητα” στην πρώτη γραμμή, πασίγνωστη η ατάκα του πριν από περίπου 12 χρόνια στην αντίσταση με τις κατσαρόλες «Δεν σας χαρίζουμε την Αργεντινή κύριοι Τεχνοκράτες, δεν σας ανήκει».
Του Ε. Γκαλεάνο που λατρεύει το ποδόσφαιρο (5)
Βλέποντας τις αφαιρετικές ξυλογραφίες του Μπόρχες θυμήθηκα την έκθεση που είδα πρόσφατα στο Ιδρυμα Θεοχαράκη με τις τόσο σημαντικές ξυλογραφίες (εκτός των άλλων έργων ζωγραφικής και χαρακτικής) του μεγάλου Ελληνα χαράκτη και δάσκαλου καθηγητή χαρακτικής στην ΑΣΚΤ της Αθήνας στην εποχή που σπούδαζα Κωνσταντίνο Γραματόπουλο.
ΧΟΡΕΥΤΙΚΑ: ΜΙΑ ΕΚΚΛΗΣΗ
Παρακολουθώντας τις δύο πρώτες βραδιές του χορευτικού φεστιβάλ Dance Days Chania 2014 στο Βενιζέλειο Ωδείο Χανίων, αισθάνθηκα πολύ τυχερός που μερικοί Χανιώτες με προεξέχουσα μορφή τη Σοφία Φαλιέρου, ιδρύτρια και χορογράφο της ομάδας Συν+κίνηση δίνουν τόσα πολλά οργανωτικά για ένα υψηλό επίπεδο ποιότητας με λίγα -σχετικά- χρήματα σ’ επίπεδο διοργάνωσης. Οι παραστάσεις που είδα είχαν εκτός των άλλων και το στίγμα των χορογραφικών ποιοτήτων των Σουγιουλτζή Χριστίνας, Κική Δευτεραίου, Ειρήνης Τσιμπραγού και Αθανασία Κανελλοπούλου.
περισσότερα στο επόμενο κείμενο με αναλυτικότερες κριτικές συμπεράσματα, προς το παρόν κάνω έκκληση στους φιλότεχνους να παρακολουθήσουν τις επόμενες παραστάσεις.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
1. Ο Εδουάρδο Γκαλεάνο γεννήθηκε το 1940 στο Μοντεβιδέο της Ουρουγουάης. Το 1973 εξορίστηκε και κατέφυγε στην Αργεντινή και αργότερα στη Βαρκελώνη. Μεταξύ των βιβλίων του τα υπέροχα “Μνήμη της Φωτιάς” τριλογία και “Καθρέφτες”. Πολυβραβευμένος στο έργο του συγκλίνουν η λογοτεχνική αφήγηση και το δοκίμιο, η ποίηση και το χρονικό επιχειρείται η έκθεση της πραγματικότητας και της μνήμης.
2. “Χ.Ν.” Παρασκευή 28/7 ανταπόκριση ΑΠΕ ΜΠΕ
3. Ντάνιελ Κέλμαν γεν. το 1975 στο Μόναχο, τον παρουσίασε ο Ανταίος Χρυσοστομίδης στην ΕΡΤ, Εκπομπή “Οι κεραίες της εποχής μου” και την συμπεριέλαβε στο ομότιτλο βιβλίο πρώτος τόμος εκδόσεις Καστανιώτη
4. “Η μέτρηση του κόσμου” εκδ. Καστανιώτη μεταφράστηκε σε δεκάδες γλώσσες. Στην Ελλάδα από τα γερμανικά το μετέφρασε ο Κώστας Κοσμάς.
5. Ο φίλος Γιώργος Δρακάκης που πρόσφατα συνόδεψε την εθνική μας ομάδα στη Βραζιλία μου θύμισε το εξαιρετικό βιβλίο του Εντουάρντο Γκαλεάνο “Τα χίλια πρόσωπα του ποδοσφαίρου”, Εκδόσεις “Ελληνικά Γράμματα” εξαντλημένο.
