«Η άριστη ανάκληση πληροφοριών επιτυγχάνεται, αν τις μελετούμε σε πολλές διαφορετικές περιπτώσεις».
Ερευνητές από τα Πανεπιστήμια York, California, M.I.T., South Florida
Αν ήμουν υποψήφιος στις φετινές εξετάσεις θα αναδιοργάνωνα τις τελευταίες επαναλήψεις μου. Θα άλλαζα σήμερα μερικές από τις καθημερινές συμπεριφορές μου που αφορούν τη διατροφή μου, τον ύπνο μου και τη διαχείριση του χρόνου μου.
Τέλος, θα εφάρμοζα το παλιό γνωμικό “Η επανάληψη είναι η μητέρα της μάθησης”.
Στο σημερινό σημείωμα παρουσιάζω ευρήματα της Γνωστικής Ψυχολογίας που αφορούν άτομα που δεν έχουν αναπτύξει επαρκώς τη μνήμη εργασίας τους. Επαναλαμβάνω προτάσεις ερευνητών που αφορούν τη στρατηγική των επαναλήψεων για τις εξετάσεις. Τέλος, παραθέτω τις προτάσεις μου για την αναγκαιότητα των διαλειμμάτων στη μελέτη.
Πόσες επαναλήψεις;
Οι εκπαιδευτικοί που προετοιμάζουν υποψηφίους γνωρίζουν την αποτελεσματικότητα των επαναλήψεων και τις οργανώνουν κατάλληλα. Ερευνητές ισχυρίζονται ότι στην περίπτωση ατόμων που έχουν αδύναμη μνήμη εργασίας και αδύναμη μακρόχρονη μνήμη οι προσπάθειες των εκπαιδευτικών δεν είναι αρκετές. Οι συγκεκριμένοι μαθητές οφείλουν να ακολουθήσουν για την περίοδο μέχρι την 1η Ιουνίου το δικό τους πρόγραμμα.
Μας προτείνουν λοιπόν να κάνουμε επανάληψη…
1. Στο τέλος μιας ολιγόωρης περιόδου μελέτης.
2. Την επόμενη μέρα.
3. Μετά από 2-3 μέρες.
4. Μετά από 10 μέρες.
5. Τέλος, ένα 15θήμερο μετά από την τελευταία (4) επανάληψη.
Τι σημαίνουν αυτές οι οδηγίες; Οτι για τα άτομα με αδύναμη μνήμη εργασίας δεν υπάρχει πλέον χρόνος για να μάθουν νέα ύλη.
Βέλτιστη ανάκληση
Για τα άτομα με κανονικά αναπτυγμένη μνήμη εργασίας τα ευρήματα – αρκετά περιλαμβάνονται στο βιβλίο μου “Θυμάμαι εύκολα” είναι:
1. Οι ερευνητές αναγνωρίζουν την σχέση ανάμεσα στο χρόνο που μαθαίνουμε κάτι και στο χρόνο που μας ζητείτε να το ανακαλέσουμε. Αν ο χρόνος είναι μηδενικός, δηλαδή αν μας διδάξουν κάτι το πρωί και το απόγευμα μας εξετάσουν, τότε η απόδοση μας θα είναι χειρότερη από το αν έχουν περάσει μερικές μέρες.
2. Όσοι προσπαθούν να συμπιέσουν την περίοδο μάθησης θα διαπιστώσουν ότι πιθανώς να έχουν μια προσωρινή άμεση ανάκληση της ύλης που όμως θα σβήσει σχετικά σύντομα. Προσοχή, δεν συγχέουμε την ανάκληση με την απλή αναγνώριση μιας πληροφορίας.
3. Το ιδανικό διάστημα ανάμεσα στην τελευταία επανάληψη και στην τελική εξέταση για όσους μελετάνε συστηματικά εδώ και ένα χρόνο είναι από 21 μέχρι 27 μέρες. Αν είναι λίγο μεγαλύτερο ακόμη καλύτερα.
4. Όσοι προσπαθήσουν να μειώσουν το χρόνο ανάμεσα στην τελευταία επανάληψη και στον χρόνο εξέτασης θα έχουν χειρότερα αποτελέσματα στην ανάκληση των πληροφοριών. Δηλαδή, είναι ανώφελο να μελετάτε την τελευταία εβδομάδα πριν τις εξετάσεις.
5. Αν κάποιοι από σας αρχίσετε να μελετάτε ένα θέμα σήμερα, τότε πρέπει να το επαναλαμβάνετε κάθε 3 μέρες και να σταματήσετε 7 μέρες πριν την τελική εξέταση.
6. Η πρόταση αυτή αφορά τους υποψήφιους του 2019. Αν θέλετε να κατακτήσετε τη γνώση που θα σας συνοδεύσει στις σπουδές σας, απλώστε το χρόνο μάθησης και επαναλήψεων σ’ όλο το σχολικό έτος.
7. Αποτέλεσμα αυτής της πρακτικής (6) είναι να διπλασιάσετε τον όγκο των πληροφοριών που θα ανακαλέσετε στην τελική εξέταση. Αντίθετα αν περιορίζετε την μελέτη ενός αντικειμένου σε διάστημα μιας εβδομάδας (όπως συνηθίζεται σε ορισμένα προγράμματα σπουδών) τα αποτελέσματα θα είναι αντικρουόμενα.
Η εμπειρία μας δείχνει ότι οι μηχανισμοί της επώασης της ύλης, δηλαδή της αποτελεσματικής καταγραφής της στη μακρόχρονη μνήμη διαφέρει από υποψήφιο σε υποψήφιο.
Ας μιμηθούμε τους ιδιοφυείς
Οι υποψήφιοι του 2019 μπορούν να μιμηθούν τη στρατηγική των ιδιοφυών. Ας δούμε τι κάνουν οι ιδιοφυείς…
• Μελετούν σε περιβάλλον που τους ευχαριστεί ή σε σχετικά άβολο.
• Μελετούν όταν είναι χαλαροί και ήρεμοι. Είναι γνωστό ότι η ένταση και το άγχος δεσμεύουν μεγάλη χωρητικότητα της μνήμης εργασίας μας.
• Διακόπτουν τη μελέτη τους, μόλις αισθανθούν κουρασμένοι.
• Γνωρίζουν ποιος είναι ο βέλτιστός χρόνος μελέτης τους.
• Πριν την έναρξη μιας περιόδου μελέτης χαλαρώνουν και ρωτούν τον εαυτό τους ποια είναι τα κίνητρα τους για να συνεχίσουν να μελετούν.
• Σε κάθε διάλειμμα της μελέτης, τεντώνουν τα χέρια τους ψηλά, τα ενώνουν, κοιτάζουν ψηλά και λένε φωναχτά το πιο σημαντικό στοιχείο της ύλης.
• Στο τέλος κάθε περιόδου μελέτης φωτογραφίζουν τις σελίδες με τα μάτια τους, μετά τα κλείνουν και τις φαντάζονται.
Αν ήμουν υποψήφιος…
• Θα έκανα, από σήμερα, επαναλήψεις που να απέχουν μεταξύ τους ίσα χρονικά διαστήματα.
• Δεν θα μελετούσα την τελευταία εβδομάδα.
• Θα τηρούσα ευλαβικά τα τακτικά διαλείμματα και την καλή διατροφή.
• Θα κοιμόμουν πάνω από 8 ώρες κάθε βράδυ και θα έπαιρνα ένα υπνάκο κάθε μεσημέρι .
• Θα προσπαθούσα να σκεφθώ όπως οι εκπαιδευτικοί μου και οι εξεταστές.
• Θα επιζητούσα να κάνω παρέα με άτομα που έχουν χιούμορ και θετική στάση.
