«Η αίσθηση που έχετε για την ηλικία σας επηρεάζει το προσδόκιμό σας»
Συμπεράσματα ερευνών
Πρόσφατες έρευνες αποδεικνύουν ότι η υποκειμενική μας ηλικία-πόσο χρονών νοιώθουμε ότι είμαστε- επηρεάζει την υγεία και τη μακροζωία μας.
Τα καλά νέα που προέκυψαν από τις έρευνες είναι ότι πολλοί από τους παράγοντες που καθορίζουν πόσο ηλικιωμένοι αισθανόμαστε είναι μεταβλητοί. Τι σημαίνει αυτό; Μπορούμε να τους επηρεάσουμε.
Έτσι θα προσθέσουμε χρόνια στη ζωή μας και ζωή στα χρόνια μας.
Στο σημείωμα παρουσιάζω τις προτάσεις των ερευνητών που συμπίπτουν με τη λαϊκή μας σοφία.
Η έρευνα
Η μεγάλη διαχρονική έρευνα έγινε στις ΗΠΑ και διάρκεσε 20 χρόνια, έλαβαν μέρος 10.600 άτομα ηλικίας 25-75 ετών που απάντησαν σε ερωτήσεις τη δεκαετίες 1990, 2000 και 2010.
Δεν θα ήθελα να ήμουν στη θέση τους. Κάθε φορά απαντούσαν σε περισσότερες από 1000 ερωτήσεις. Οι ερωτήσεις αφορούσαν όλες τις πλευρές της ζωής τους, ψυχική και σωματική υγεία, προσωπικότητα, πιστεύω, ερωτική ζωή. Ερωτήσεις όπως…
«Πόσο χρονών αισθάνεσαι τον περισσότερο χρόνο;»
ή «Πόσο ετών θα ήθελες να είσαι;»
στόχευαν στον προσδιορισμό της υποκειμενικής τους ηλικίας.
Όλα αυτά τα στοιχεία συγκεντρώθηκαν και αποτέλεσαν μια βάση δεδομένων τη MIDUS. Η έρευνα είναι διαθέσιμη στη διεύθυνση https://pubmed.ncbi.nlm. nih.gov/33303702/.
Τα ρολόγια της ηλικίας μας
Μετά το 2016 έρευνες γεροντολόγων βοήθησαν να δημιουργηθούν εφαρμογές (και για κινητά) που προσδιορίζουν με σχετική ακρίβεια την ηλικία μας. Δηλαδή, πως λειτουργούν τα εσωτερικά μας ρολόγια. Αν πάνε μπροστά ή πίσω μπορεί να απέχουν και μια 10ετία από την πραγματική μας ηλικία.
Χρησιμοποιούν φωτογραφίες, πληροφορίες για τη ζωή μας και μικροβιολογικές εξετάσεις. Μια εφαρμογή η SubjAge χρησιμοποιεί στοιχεία για τις κοινωνικές τάσεις και τις συμπεριφορές μας για να προσδιορίσει την υποκειμενική μας ηλικία.
Δεν είναι απόλυτα ακριβής αφού έχει μια μέση απόκλιση 7 ετών. Παρά τα λάθη της εντοπίζει σε ποια σημεία είναι χρήσιμο να δούμε τον εαυτό μας διαφορετικά ώστε να κερδίσουμε χρόνια.
Η υποκειμενική μας ηλικία
Αν λες «Έχω την καρδιά και τα συναισθήματα ενός νέου», οι έρευνες δείχνουν ότι είσαι σε καλό δρόμο. Η χαμηλή υποκειμενική ηλικία σχετίζεται με καλύτερη υγεία, μακροζωία και γενικά ευζωία. Αντίθετα, η υψηλή υποκειμενική ηλικία όπως η απόκριση ενός γέρου Κρητικού στην ερώτηση «Πόσο χρονών είσαι;».
«Είμαι όσο χρονών είναι τούτη η παντέρμη γη»,
δείχνει υψηλά επίπεδα φλεγμονών και γερασμένο εγκέφαλο.
Συγκριτική μελέτη 3 ερευνών (2018) που αφορούσε 17,000 άτομα για περίοδο 20 ετών επιβεβαίωσε ότι:
Η υποκειμενική ηλικία δεν είναι απλά μια αίσθηση, αλλά ακριβής παράγοντας πρόβλεψης της υγείας μας. Τα άτομα που αισθάνονται νεότερα ζουν περισσότερο, το αντίθετο συμβαίνει με τα άτομα που αισθάνονται μεγαλύτεροι από την ηλικία τους.
Βέβαια τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά.
Η υποκειμενική μας ηλικία είναι ρευστή. Τη μια μέρα αισθάνεσαι 30χρόνος και την άλλη είσαι στα τάρταρα. Όλα είναι ανάλογα με τα κέφια μας και τις περιστάσεις της μέρας. Το ίδιο συμβαίνει με τον δείκτη ευτυχίας που ανεβοκατεβαίνει από ώρα σε ώρα.
Όμως ένα άτομο που έχει θετική άποψη για τη ζωή και είναι εύχαρις, στο τέλος της μέρας θα γείρει προς τη θετική πλευρά.
Το μήνυμα είναι ότι η θετική στάση σχετίζεται με τη μακροζωία περισσότερο από κάθε άλλο παράγοντα. Επίσης…
• Μεγάλη επιρροή στην υποκειμενική μας ηλικία έχει η σωματική μας υγεία. Δύο ερωτήσεις είναι χαρακτηριστικές:
«Η υγεία σου σε περιορίζει να κάνεις έντονη φυσική άσκηση όπως τρέξιμο ή άρση βαρών;».
«Παίρνεις φάρμακα για την πίεση σου;».
• Επόμενη σε επιρροή ερώτηση είναι… «Πόσο ικανοποιητική πιστεύεις ότι θα είναι η σεξουαλική σου ζωή τα επόμενα 10 χρόνια;».
Επίσης, η ερώτηση «Πόσο σε κουράζει η τωρινή σεξουαλική σου ζωή;», είναι ανάμεσα στις 10 πρώτες. Οι ερευνητές σχολιάζουν ότι αν είσαι ευτυχής με αυτή, τότε αισθάνεσαι ψυχολογικά νεότερος.
• Μια φαινομενικά άσχετη ερώτηση είναι…
«Πόσο νομίζεις ότι συνεισφέρεις στην καλοπέραση άλλων;».
• Η ανάλυση έδειξε ότι αν ένας 60χρονος νοιώθει 65 ετών, έχει περισσότερες πιθανότητες να πεθάνει νωρίτερα από ένα συνομήλικό του που αισθάνεται ότι είναι 60. Παρατηρήθηκε ότι η μεγαλύτερη υποκειμενική ηλικία ενός ατόμου διπλασιάζει τον κίνδυνο θνησιμότητας.
Οι προτεινόμενες αλλαγές
Οι αλλαγές που μας καλούν οι ερευνητές να κάνουμε για να δούμε τον κόσμο με άλλα μάτια απαιτούν προσπάθεια.
✓Κατ’ αρχήν τη μεγαλύτερη επιρροή ασκεί η αίσθηση που έχουμε για την τωρινή μας υγεία. Αυτή θα μας οδηγήσει στις ενέργειες που θα κάνουμε -με τη συμβουλή ειδικών- ώστε να μειώσουμε την υποκειμενική μας ηλικία.
✓ Να γίνουμε ερευνητές, εξερευνητές, κοινωνικά συμμέτοχοι, εξωστρεφείς, ανοικτοί στη μάθηση, σε προκλήσεις και προσκλήσεις.
✓ Να φροντίζουμε να είμαστε ευτυχισμένοι με τη σεξουαλική μας ζωή.
✓ Έρευνα σε 100χρονίτες στη Δανία έδειξε ότι τα κοινά τους στοιχεία είναι η αισιοδοξία, η θετική αντίληψη και η εξωστρέφεια.
Συμπερασματικά
• Μειώνουμε την υποκειμενική μας ηλικία αν αντιμετωπίζουμε τη ζωή με τον ενθουσιασμό, την εξωστρέφεια και την κοινωνικότητα των νέων.
• Στις αναζητήσεις μας για το νόημα της ζωής και το μοίρασμα της σοφίας μας, ας προσθέσουμε την εξερεύνηση και το διάβασμα βιβλίων.
• Η ηλικία είναι ένας αριθμός που δεν αντιστοιχεί υποχρεωτικά με τα κεράκια στην τούρτα γενεθλίων μας.
• Η κατακλείδα της αρθρογράφου (51 ετών) του περιοδικού New Scientist είναι… «Αν είναι να πάω μέχρι τα 100 και χρειάζεται να έχω περισσότερους φίλους, σεξ, νέες εμπειρίες και θετική στάση, είμαι μέσα. Ήδη αισθάνομαι 40ρα».
Τα βιβλία του “Μαθαίνω εύκολα”, “Θυμάμαι εύκολα”, “Γνωστική ανάπτυξη” διατίθενται από τα βιβλιοπωλεία ΚΥΒΟΣ και LIBRAIRIE.
