Σώστε με από την σκουριά της άγνοιας και από τις ματαιόδοξες κι ανόητες επιθυμίες
Λεονάρντο Ντα Βίντσι, κώδικας Ατλαντικός
Αν ο Λεονάρντο χρησιμοποιούσε μια από τις αμφιλεγόμενες σήραγγες του χρόνου -τις λεγόμενες σκουληκότρυπες του Αϊνστάιν- θα τον είχαμε επισκέπτη μας στις γιορτές. Eτσι για “δει” ιδίοις όμμασι τις εκδηλώσεις για τα 500 χρόνια από τον θάνατό του.
Στην Ελλάδα θα ερχόταν οπωσδήποτε εξαιτίας της ιδιαίτερης εκτίμησης που είχε σε όλους τους σοφούς μας.
Ο σοφός της Αναγέννησης δεν θα πάθαινε πολιτισμικό σοκ και θα περνούσε απαρατήρητος αν πρόσεχε λίγο την ενδυμασία του. Ο λόγος;
Οι 100δες τεχνολογικές προτάσεις του υλοποιήθηκαν τα τελευταία 100 χρόνια. Δεν θα εντυπωσιαζόταν από τα αεροπλάνα, τα ελικόπτερα, τα υποβρύχια, τα τανκς, τις γέφυρες που ανοίγουν… Ακόμη και για τα φλογοβόλα όπλα είχε προδώσει στους σύγχρονους του τη μυστική συνταγή του υγρού πυρός των Βυζαντινών. Ο ηλεκτρισμός και τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα θα τον εντυπωσίαζαν, αλλά σύντομα θα κατανοούσε τις αρχές τους.
Κι αν τον πηγαίναμε επίσκεψη στην αίθουσα του Λούβρου που βρίσκεται η Τζοκόντα, ίσως να έμπαινε στον πειρασμό «να τις έβαζε τις τελευταίες πινελιές».
Ομως, δεν μπορώ να φανταστώ πως θα αντιδρούσε αν μάθαινε ότι ο Bill Gates πλήρωσε $ 30 εκατομμύρια για να αποκτήσει ένα σημειωματάριό του.
Η σχέση του Λεονάρντο με την Ελλάδα
Ερευνητές εντόπισαν 360 αναφορές του Λεονάρντο σε 30 διαφορετικά θέματα στην αρχαία Ελλάδα, τους σοφούς και τους διανοητές της. Στην ομώνυμη έκδοση του Μεγάρου Μουσικής (2006) αναφέρονται τα σχόλια του Λεονάρντο που καλύπτουν 40 χρόνια δημιουργίας. Ο Λεονάρντο είναι τόσο εξοικειωμένος με την αρχαία Ελλάδα ώστε αισθάνεται ότι δημιουργεί στη “νέα Αθήνα” την Φλωρεντία ή στην “Αθήνα της Ιταλίας”, δηλαδή αυτό που το Μιλάνο θα ήθελε να ήταν την εποχή εκείνη.
Ο Λεονάρντο ταξιδεύει νοερά σε όλο το εύρος της αρχαίας Ελλάδας σχολιάζει, κρίνει και επαινεί. Κανένας δε μένει ασχολίαστος. Αναφέρω μόνο το σχόλιο του για τον Αριστοτέλη και τον Αλέξανδρο:
«Ο Αριστοτέλης και ο Αλέξανδρος υπήρξαν δάσκαλοι ο ένας του άλλου. Ο Αλέξανδρος ήταν πλούσιος εκ γενετής κι έτοιμος να κατακτήσει τον κόσμο. Ο Αριστοτέλης υπήρξε μεγάλος επιστήμονας, έτοιμος να κατακτήσει όλες τις επιστήμες, όπως αυτές είχαν συντεθεί από το σύνολο των φιλοσόφων».
Ο Λεονάρντο στην Αθήνα
Τα τελευταία 20 χρόνια εκθέσεις των έργων του έχουν γίνει στην Πάτρα, στο Ηράκλειο και στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Η τωρινή έκθεση γίνεται στο παλιό αμαξοστάσιο στο Γκάζι.
Στην Αθήνα η έκθεση με έργα του Λεονάρντο θα διαρκέσει από 30 Νοεμβρίου μέχρι 30 Μαρτίου 2019. Εκτίθενται πάνω από 200 έργα του Μουσείου LEONARDO DA VINCI της Ρώμης. Επίσης, οι επισκέπτες θα θαυμάσουν 75 αντίγραφα των μηχανικών του εφευρέσεων σε 17 θεματικές ενότητες. Στην έκθεση οι οργανωτές υπόσχονται αντιπαραβολή των έργων με τις σύγχρονες τεχνολογίες και μηχανικές εφαρμογές με τη χρήση διαδραστικής τεχνολογίας.
Θα είναι σίγουρα μια καθηλωτική εμπειρία για τον κάθε επισκέπτη.
Η πρόταση μου για όσους Χανιώτες επισκεφθούν την έκθεση στην Αθήνα είναι να παρατηρήσουν τα λεπτομερή του σχέδια. Τα σχέδια του είναι τα στοιχεία που ενώνουν και χαρακτηρίζουν τις σύνθετες διαδικασίες, τις νοητικές του περιπλανήσεις και τις δοκιμές που έκανε. Η ποιότητα των σχεδίων του είναι καταπληκτική με ότι υλικό ή ότι θέμα κι αν ασχολήθηκε. Σχέδια εύγλωττα, φωτεινά, ακριβή κι αναγνωρίσιμα.
Δεύτερο στοιχείο άξιο προσοχής είναι η καθρεπτική γραφή του που δείχνει την εξαιρετική χωρική του αντίληψη.
Και φυσικά όλες οι σημειώσεις του είναι τέλειοι εννοιολογικοί χάρτες που τους ξανά-ανακαλύψαμε πριν από 35 χρόνια. Ενα σημειωματάριό του είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα: www.bl.uk/turning-the-pages/?id=cb4c06b9-02f4-49af-80ce-540836464a46&type=book
Στην Κρήτη
Πριν 10 χρόνια περίπου η έκθεση έργων του Ντα Βίντσι στο Ηράκλειο είχε περίπου 100.000 επισκέπτες εκ των οποίων το ¼ ήταν μαθητές όλων των βαθμίδων. Ηταν μια έκθεση που σύνδεσε την Ελληνική Αρχαιότητα με την Αναγέννηση και την Αναγέννηση με τη Σύγχρονη Εποχή.
Αν είχαμε τη δυνατότητα να φιλοξενήσουμε μια αντίστοιχη έκθεση στα Χανιά μέσα στο 2019 αυτή θα ήταν μοναδικό δώρο για όλους τους μαθητές και χρυσωρυχείο για την περιοχή μας.
