«Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος/ δεν θα πάψεις ούτε στιγμή ν’ αγωνίζεσαι για την ειρήνη και το δίκιο./ Θα βγεις στους δρόμους, θα φωνάξεις,/ τα χείλια σου θα ματώσουν απ’ τις φωνές/ το πρόσωπό σου θα ματώσεις από τις σφαίρες – μα ούτε βήμα πίσω./ Κάθε κραυγή σου μια πετριά στα τζάμια των πολεμοκάπηλων/ κάθε χειρονομία σου σα να γκρεμίζεις την αδικία./ Και πρόσεξε: μη ξεχαστείς ούτε στιγμή./ Έτσι λίγο να θυμηθείς τα παιδικά σου χρόνια/ αφήνεις χιλιάδες παιδιά να κομματιάζονται/ την ώρα που παίζουν ανύποπτα στις πολιτείες/ μια στιγμή αν κοιτάξεις το ηλιοβασίλεμα/ αύριο οι άνθρωποι θα χάνονται στη νύχτα του πολέμου/ έτσι και σταματήσεις μια στιγμή να ονειρευτείς/ εκατομμύρια ανθρώπινα όνειρα θα γίνουν στάχτη κάτω απ’ τις οβίδες./ Δεν έχεις καιρό…/ δεν έχεις καιρό για τον εαυτό σου/ αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος». Από το ποίημα “Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος” του Τάσου Λειβαδίτη που πρωτοδημοσιεύθηκε το 1936 στην ποιητική του συλλογή “Ο άνθρωπος και το ταμπούρλο”.
Δύσκολα, πολύ δύσκολα, τα πράγματα, «αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος», να είσαι πραγματικά άνθρωπος. Και το παραπάνω ποίημα, του μεγάλου Έλληνα ποιητή συχνά – πυκνά, και με διάφορες αφορμές στον νου μου. Κι όχι μόνο λόγω των πολέμων που μένονται στον πλανήτη μας. Με αφορμή, το τραγικό ναυάγιο στην Πύλο τις προάλλες την τελευταία φορά. «Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος»… Τι έπρεπε να είχες κάνει αν ήθελες να λέγεσαι άνθρωπος πριν απ’ το εν λόγω ναυάγιο, πριν από κάθε λογής ανάλογα ναυάγια – ούτε το πρώτο ούτε το τελευταίο. Τι έπρεπε να είχαμε κάμει σε ατομικό επίπεδο. Τι έπρεπε να είχαμε κάμει σε συλλογικό επίπεδο. Τι πρέπει να κάμω… τι πρέπει να κάμουμε. Αλλάζει αυτός ο κόσμος, Κεμάλ! Αν θέλουμε να λεγόμαστε άνθρωποι! Ίδιο ακριβώς βάρος έχει στη ζυγαριά του θεού, όπως κι αν τον λέμε η ανθρώπινη ζωή, ανεξαρτήτως χρώματος, θρησκείας, εθνικότητας…
«Σώζεις τον άνθρωπο. Πάση θυσία. Με όλες σου τις δυνάμεις από στεριά, θάλασσα, αέρα. Σώζεις τον άνθρωπο. Παλεύεις σαν να είναι παιδί σου, γονιός σου, αδερφός σου. Αν χρειαστεί παραβιάζεις πρωτόκολλα, συμφωνίες, διαταγές, για να τον σώσεις. Δεν κρύβεσαι πίσω από καμία δικαιολογία, γιατί δεν υπάρχουν δικαιολογίες. Σώζεις τον άνθρωπο, για να μπορείς να λέγεσαι άνθρωπος». Η πρώτη απ’ τις τέσσερις θέσεις που υποστηρίζει, αναφερόμενος στο τελευταίο – επαίσχυντο για τον λεγόμενο ευρωπαϊκό πολιτισμό ναυάγιο, ο και καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Περθ της Αυστραλίας πολυβραβευμένος Χανιώτης συγγραφέας Πολυχρόνης Κουτσάκης, σε ανάρτηση του στο Βιβλίο των Προσώπων (Φέισμπουκ). Αντί επιλόγου! Ή αντί προλόγου…
Και… στα πεταχτά
«Κάθε κοπέλι τη γιορτή της μάνας του θυμάται/ γι’ αυτό και ο πατέρας του συχνά παραπονάται», μας λέει η Νεκταρία Θεοδωρογλάκη στην πρώτη σημερινή της μαντινάδα- η άγνωστη στους πολλούς Γιορτή του Πατέρα προχθές – τρίτη Κυριακή του Ιούνη γαρ. «Των πατεράδων τη γιορτή ελάχιστοι γνωρίζουν/ την προσφορά τους θα ’πρεπε να την αναγνωρίζουν», μας λέει, επισημαίνοντας το, στη δεύτερη.
Οι εκλογές ζυγώνουνε, εμπρός βήμα ταχύ/ να πάμε να ψηφίσουμε/ κι ύστερα εξοχή… Να ’ναι περισσότεροι αυτοί που θα ψηφίσουν στις δεύτερες εκλογές απ’ ό,τι ήταν στις πρώτες, η έγνοια των τριών φίλων με τους οποίους βρεθήκαμε προχθές και… εμνήσθημεν ημερών αρχαίων. Ναι, καλά το καταλάβατε. Άλλο κόμμα ψηφίζει ο ένας, άλλο ο άλλος, άλλο ο παράλλος…
«Δεν θέλω άλλα ρούχα. Αρρώστησα!/ Είμαι ντυμένος με τόσες ανθρώπινες ψευτιές,/ που κάποτε θα πρέπει να γδυθώ./ Να γδυθώ απ’ όλες τις θεωρίες/ παλιές και νέες./ Στο κάτω κάτω η φυσική μου κατάσταση/ -που σκόπιμα με κάνανε και ξέχασα-/ είναι η γύμνια μου./ Η ύπαρξή μου μ’ ενδιαφέρει. Η γυμνή κι αληθινή./ Κι όχι η ερμηνεία της. Η καλοντυμένη απάτη». Από το “ψηφιδωτό” (τρίτη ποιητική σειρά) του Ιάσονα Ευαγγέλου (1986).
