Σε μείζον ζήτημα αντιπαράθεσης της Ελλάδας με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο τείνει να εξελιχθεί η υπόθεση του ύψους των κεφαλαιακών αναγκών των τεσσάρων ελληνικών συστημικών Τραπεζών (Alpha Bank, Πειραιώς, Εθνική και Eurobank).
Τους τελευταίους μήνες είχε δημιουργηθεί μέσα -από διαρροές και δηλώσεις- η εντύπωση ότι το συνολικό ποσό που θα προέκυπτε ως κεφαλαιακό κενό δεν θα ξεπερνούσε τα 6 δισεκατομμύρια ευρώ, ποσό το οποίο μπορεί να καλυφθεί από τα διαθέσιμα κεφάλαια του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ). Ενα δημοσίευμα όμως των Financial Times στις 21 Φεβρουαρίου έβαλε φωτιά στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα για το ύψος των κεφαλαίων που τελικά θα απαιτηθούν για την ανακεφαλαιοποίηση των Τραπεζών.
Το δημοσίευμα ανέφερε ότι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ισχυρίζεται πως το ποσό που θα απαιτηθεί πλησιάζει τα 20 δισεκατομμύρια ευρώ. Το ποσό αυτό βρίσκεται σε τεράστια απόσταση από τους υπολογισμούς της Τράπεζας της Ελλάδος, η οποία υπολογίζει ένα ποσό γύρω στα 5,5 δισεκατομμύρια, μετά την ολοκλήρωση της έκθεσης της BlackRock αλλά και των ελεγκτικών οίκων N.M. Rothschild και Ernst & Young που κλήθηκαν από την ΤτΕ να δώσουν δεύτερη και τρίτη γνώμη.
Διαφωνίες
Σύμφωνα με το άρθρο το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο απειλεί να δημοσιεύσει τους δικούς του υπολογισμούς, αν η ΤτΕ δημοσιεύσει τους δικούς της την ερχόμενη Πέμπτη όπως έχει κάνει γνωστό χωρίς την προηγούμενη σύμφωνη γνώμη της Τρόικα.
Οι διαφωνίες επικεντρώνονται σε δυο βασικούς τομείς: Στις προβλέψεις για την πορεία της ελληνικής Οικονομίας και την τάση αύξησης ή μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs). Η μεν ΤτΕ, συνεπικουρούμενη από το Υπουργείο Οικονομικών εκτιμά ότι η Οικονομία θα επιδείξει πολύ καλύτερη πορεία από αυτή που προβλέπει η Τρόικα, ενώ και στο θέμα των “κόκκινων” δανείων η θέση της ΤτΕ είναι ότι θα εμφανίσουν μείωση εντός του 2014.
H Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, σύμφωνα με τους FT, πιέζει και εκείνη την Τράπεζα της Ελλάδος να δει “πιο καλά” τα συμπεράσματά της για τα stress tests της BlackRock, καθώς ανησυχεί για τον βαθμό που αυτά θα ταυτισθούν με τα stress tests που θα ετοιμάσει εκείνη το ερχόμενο φθινόπωρο για όλες τις συστημικές Τράπεζες της Ευρωζώνης. Ένας Έλληνας τραπεζίτης, τον οποίο επικαλούνται οι FT, δήλωσε ότι η διαφωνία έγκειται στο γεγονός ότι η ελληνική κυβέρνηση και η ΤτΕ προβλέπουν επιστροφή των ελληνικών Τραπεζών σε κερδοφορία την επόμενη χρονιά, ενώ η Τρόικα θεωρεί αυτό το σενάριο εξαιρετικά αισιόδοξο, ιδιαίτερα λόγω του ραγδαία αυξανόμενου αριθμού των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs). Σύμφωνα με τα στοιχεία που υπάρχουν, στις 30 Σεπτεμβρίου 2013 το ύψος των NPLs βρισκόταν στο 35% των εν Ελλάδι χορηγήσεων ή περίπου 78 δισ. ευρώ. Οι εκτιμήσεις για το αν η τάση είναι αυξητική και επιβραδυντική διαφέρουν πολύ.
Στα 8,5 δισ. το βασικό σενάριο
Το θέμα αυτό αποτελεί αυτή τη στιγμή αντικείμενο διαπραγμάτευσης ανάμεσα στην τρόικα, την κυβέρνηση και την Τράπεζα της Ελλάδος κατά τις κατ’ ιδίαν συναντήσεις τους που ξεκίνησαν την περασμένη εβδομάδα στην Αθήνα. Στη συνάντηση που έγινε την περασμένη Τετάρτη στην ΤτΕ διαπιστώθηκε, σύμφωνα με πληροφορίες μια προσέγγιση στις εκτιμήσεις αλλά δεν υπήρξε συμφωνία. Η τρόικα φέρεται να υποστηρίζει ως βασικό σενάριο ότι οι κεφαλαιακές ανάγκες ανέρχονται στα 8,5 δισεκατομμύρια, ενώ η ΤτΕ επιμένει στο ποσό ων 5,5 δισ. στηριζόμενη στην έκθεση της BlackRock, αλλά και στις αναλύσεις των N.M. Rothschild και Ernst & Young.
Πηγές ΤτΕ: Ασκούνται πολιτικές πιέσεις από το Δ.Ν.Τ.
Οπως ανέφεραν πηγές της Τράπεζας της Ελλάδας ήδη τις πρώτες ώρες μετά τη δημοσίευση του άρθρου των FT:
«Πρόκειται για άσκηση πολιτικών πιέσεων από το Δ.Ν.Τ., ώστε να αποτραπεί η χρήση αυτού του “μαξιλαριού” καθώς η ΤτΕ έχει αναθέσει την ίδια μελέτη και σε άλλες δυο γνωστές εταιρείες και η εκτίμηση είναι ίδια και προσεγγίζει τα 5 – 5,5 εκατομμύρια ευρώ. Ξένοι αναλυτές και ξένοι οίκοι από ελληνικές τράπεζες για τα αποτελέσματα των κεφαλαιακών αναγκών αντιδρούν θετικά, κάτι που θα συνέβαινε εάν οι εκτιμήσεις του Δ.Ν.Τ. ήταν ορθές. Στην συνέντευξη του κ. Τόμσεν στις 24/11 στην Καθημερινή που μιλούσε για υγιές ελληνικό τραπεζικό σύστημα αλλά και τις επισημάνσεις του ότι τα ποσά στο Τ.Χ.Σ. επαρκούν για καλύψουν τις όποιες ανάγκες. Τι άλλαξε από τις 24 Νοεμβρίου μέχρι σήμερα και με ποια σενάρια το Δ.Ν.Τ. έχει προβεί στις εκτίμηση για τις ανάγκες των 20 δισ. ευρώ;».
Την περασμένη Πέμπτη ανώνυμος αξιωματούχος της ΤτΕ ανέφερε πως «αυτό το παιχνίδι δεν αφορά την ποιότητα των stress tests και εν τέλει την αξιοπιστία του τραπεζικού συστήματος και προτίθεται να ανακοινώσει τα δικά της αποτελέσματα είτε συμφωνεί η τρόικα, είτε όχι». Σύμφωνα με πληροφορίες δε, ο Υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας έκανε ειδική αναφορά για αυτό το θέμα σε δύο συνεδριάσεις του Eurogroup και φέρεται να έλαβε την διαβεβαίωση του προέδρου της Ε.Κ.Τ. Μάριο Ντράγκι ότι η διενέργεια των stress tests αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα και ευθύνη του εθνικού επόπτη, δηλαδή της Τράπεζας της Ελλάδος.
Πολιτική η βάση της αντιπαράθεσης
Στη βάση όμως της αντιπαράθεσης μεταξύ ΤτΕ και ελληνικής Κυβέρνησης αφενός και Δ.Ν.Τ. και Ε.Κ.Τ. αφετέρου βρίσκεται η απροθυμία των δανειστών να επιτρέψουν μεγαλύτερη ευελιξία στην ελληνική πλευρά χωρίς προηγουμένως να έχει επιτευχθεί συμφωνία ως προς την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων και των μέτρων του μνημονίου και πριν ξεκαθαρίσει το πολιτικό τοπίο στην Ελλάδα μετά τις Ευρωεκλογές του Μαΐου. Η τρόικα βλέπει με πολύ σκεπτικισμό την τάση “χειραφέτησης” της ελληνικής πλευράς μέσω των δημόσιων τοποθετήσεων για άρνηση λήψης νέων μέτρων, τις μονομερείς διακηρύξεις για διανομή του 70% του πρωτογενούς πλεονάσματος προτού διαφανεί ότι το όποιο πλεόνασμα είναι διατηρήσιμο και τη πρόθεση χρήσης κεφαλαίων του Τ.Χ.Σ. για την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών του μνημονίου. Η δυστοκία αυτή στην επίτευξη συμφωνίας με την τρόικα οδηγεί όμως σε συνεχείς αναβολές την πολυπόθητη παροχή ρευστότητας από τις Τράπεζες προς την Οικονομία, επειδή λόγω της αβεβαιότητας οι Τράπεζες δεν μπορούν να κλείσουν συμφωνίες χρηματοδότησης από τις διεθνείς αγορές. Τις δυσμενείς συνέπειες αυτών των καθυστερήσεων υφίσταται η πραγματική Οικονομία λόγω της πιστωτικής ασφυξίας στην αγορά που οδηγεί σε κλείσιμο ή συρρίκνωση επιχειρήσεων, αναβολή επενδυτικών σχεδίων και περαιτέρω συρρίκνωση της απασχόλησης. Παράγοντες της αγοράς σχολίαζαν σκωπτικά: «Ευτυχώς που λήγουν τα ελληνικά ομόλογα στην Ε.Κ.Τ. τον Μάϊο και υπάρχει ανάγκη συμφωνίας, αλλιώς το παζάρι αυτό θα μας πήγαινε μέχρι τα τέλη της χρονιάς».
* Ο Γιάννης Κουτσομύτης είναι παραγωγός – σκηνοθέτης και αρθρογραφεί για την Ευρωζώνη και την πολιτική στην Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο.
