Προσπάθειες για την εξασφάλιση και προσφορά προς τους παραγωγούς πιστοποιημένου πολλαπλασιαστικού υλικού αρωματικών φυτών της Κρήτης βρίσκονται σε εξέλιξη μέσα από τη συνεργασία Αυτοδιοίκησης, υπηρεσιών και τοπικών ερευνητικών ιδρυμάτων. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, συνεχίζεται η ανεξέλεγκτη συλλογή φυτών από τα βουνά του νησιού απειλώντας και περιορίζοντας τους πληθυσμούς σημαντικών ενδημικών ειδών.
Τα παραπάνω ζητήματα βρέθηκαν στο επίκεντρο της ημερίδας με θέμα «Αρωματικά φυτά της Κρήτης: προστασία – αξιοποίηση – πολλαπλάσιαστικό υλικό» που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Παρασκευή στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων.
Την ημερίδα διοργάνωσαν η Περιφέρεια Κρήτης – Περιφερειακή Ενότητα Χανίων, το ΓΕΩΤΕΕ – παράρτημα Κρήτης, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης – Διεύθυνση Δασών, ΥΠΑΑΤ – Αποκεντρωμένων Υπηρεσιών Κρήτης – ΤΑΕΕ Χανίων, το ΕΛΓΟ «Δήμητρα» – Ινστιτούτο Ελιάς και Υποτροπικών Φυτών και Αμπέλου, το Μεσογειακό Αγρονομικό Ινστιτούτο – ΜΑΙΧ και το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο.
Μιλώντας στα «Χ.ν.» ο ομότιμος καθηγητής του Τμήματος Γεωπονίας του ΕΛ.ΜΕ.ΠΑ. Δρ. Μιχάλης Παπαδημητρίου αναφέρθηκε στις προσπάθειες για τη δημιουργία μιας μητρικής φυτείας παραγωγής αβελτίωτου πολλαπλασιαστικού υλικού αυτοφυών αρωματικών φυτών της κρητικής χλωρίδας.
Όπως τόνισε ήδη έχουν συλλεχθεί από τους φυσικούς πληθυσμούς ορισμένα φυτά από τα πιο δημοφιλή (ρίγανη, φασκόμηλο, θυμάρι, θρούμπι, ματζουράνα και μελισσόχορτο), έχουν καταγραφεί τα βοτανικά τους χαρακτηριστικά και έχει δημιουργηθεί μια πρόδρομη μητρική φυτεία στο αγρόκτημα του ΕΛ.ΜΕ.ΠΑ. στο Ηράκλειο.
Στόχος της πρωτοβουλίας είναι η εξασφάλιση εγγυημένου, γεωγραφικά και βοτανικά, πολλαπλασιαστικού υλικού προκειμένου στη συνέχεια να διατεθεί σε φυτοριούχους και παραγωγούς. Η σημασία της δράσης αυτής είναι διπλή, εξήγησε ο κ. Παπαδημητρίου, γιατί αφενός εξασφαλίζει ότι στην Κρήτη θα καλλιεργούνται κυρίως αυτοφυή φυτά και αφετέρου θα συμβάλει στον περιορισμό της γενετικής διάβρωσης των τοπικών ποικιλιών.
“ΜΙΞΕΙΣ” ΦΥΤΩΝ
Ένα άλλο πρόβλημα που παρατηρείται είναι ότι συχνά προϊόντα που κυκλοφορούν στο εμπόριο είναι μονάχα κατ’ όνομα ντόπια. Το πρόβλημα αυτό παρατηρείται για παράδειγμα στη ρίγανη που πολλές φορές είτε προέρχεται εξολοκλήρου από την Τουρκία είτε είναι αναμεμειγμένη με ελληνική ρίγανη. «Το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει πιστοποιημένο πολλαπλασιαστικό ρίγανης στην Ελλάδα γιατί δεν έχει γραφτεί κάποια ποικιλία με διακριτά χαρακτηριστικά στον εθνικό κατάλογο», σημείωσε ο γεωπόνος – ερευνητής του ΕΛΓΟ Δήμητρα Δρ. Κώστας Τζεράκης και πρόσθεσε ότι μια τέτοια διαδικασία κάθε άλλο παρά εύκολη είναι.
ΑΠΕΙΛΕΣ
Στο μεταξύ, σε εξέλιξη βρίσκονται πρωτοβουλίες από Υπηρεσίες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, της Περιφέρειας, το ΜΑΙΧ, τη Διεύθυνση Δασών και τον Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς – Δυτικής Κρήτης για την προστασία της μαλοτήρας και της κρητικής μαντζουράνας και τη εξασφάλιση πιστοποιημένου πολλαπλασιαστικού υλικού.
Όπως ανέφερε η βιολόγος στη Μονάδα Διατήρησης Μεσογειακών Φυτών του ΜΑΙΧ Δρ. Χριστίνα Φουρναράκη τα συγκεκριμένα είδη βρίσκονται υπό απειλή εξαιτίας της ανεξέλεγκτης υπερ-συλλογής τους από ιδιώτες.
Στο πλαίσιο αυτό, καταβάλλονται προσπάθειες για να εξασφαλιστεί αβελτίωτο πολλαπλασιαστικό υλικό της κρητικής μαλοτήρας προκειμένου να είναι βέβαιοι οι παραγωγοί που θέλουν να καλλιεργήσουν ότι αυτό που καλλιεργούν αφορά το συγκεκριμένο ενδημικό είδος κι όχι κάποιο άλλο είδος από τσάι του βουνού. Παράλληλα, καταβάλλονται προσπάθειες για τη διατήρηση των φυσικών πληθυσμών.
ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ
Πάντως παρά το γεγονός ότι οι τάσεις που διαμορφώνονται στην αγορά δηλώνουν ένα αυξημένο ενδιαφέρον για τα αρωματικά φυτά της Κρήτης, η συστηματική, οργανωμένη καλλιέργειά τους παραμένει σε χαμηλά επίπεδα.
«Ο κυριότερος λόγος που δεν καλλιεργούνται τα αρωματικά φυτά είναι ότι υπάρχει εύκολη πρόσβαση στους φυσικούς πληθυσμούς», εξήγησε, μιλώντας στα «Χ.ν.», ο επιστημονικός συνεργάτης του Τμήματος Γεωπονίας του ΕΛ.ΜΕ.ΠΑ. Δρ Θόδωρος Βραχνάκης, ο οποίος στην ομιλία του εστίασε στις καλλιέργειες δικτάμου, θυμαριού και φασκόμηλου.
