Κομβικής σημασίας κρίνεται η προστασία του Λόφου Καστελίου, καθώς θαμμένα κάτω αυτό βρίσκονται τα ανάκτορα της Μινωικής Κυδωνίας, όπως επισημάνθηκε κατά την διάρκεια της ξενάγησης με τον ιστοριοδίφη ερευνητή και συγγραφέα Μανώλη Μανούσακα, που διοργάνωσε χθες η ιστορική, Λαογραφική και Αρχαιολογική Εταιρεία Κρήτης (ΙΛΑΕΚ).
H ξενάγηση που πραγματοποιήθηκε με μεγάλη συμμετοχή πολιτών είχε ως σημείο εκκίνησης την Πλατεία Αγίου Τίτου και από εκεί στην παλιά Μεραρχία, στο Μεγάλο Αρσενάλι μέχρι την Πλατεία Κατεχάκη, τα Νεώρια κ.α. Ψηφίδες ιστορίες πάνω σε μνημεία που καθημερινά προσπερνάμε όπως τα εντυπωσιακά ερείπια του γυναικείου βενετσιάνικου Μοναστηριού της Παναγίας Santa Maria dei Miracoli στην οδό Αγ. Μάρκου ή οι δύο κίονες από την Μινωική Κυδωνία που διακρίνονται ενσωματωμένοι στον τοίχο του κτηρίου της παλιάς Πρυτανείας. Έπειτα το λεγόμενο “παλάτι”, το κτήριο της παλιάς Μεραρχίας που κτίστηκε το 1870 και πλέον έχει χαρακτηριστεί ως νεότερο μνημείο, αποτελώντας δείγμα αρχιτεκτονικής της κατηγορίας Δημόσιων Κτιρίων – Διοικητηρίων. Οι πολίτες έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον για την ιστορία του κτηρίου της Μεραρχίας ενώ κατόπιν πρόσκλησης της Κατάληψης είχαν την ευκαιρία να περιηγηθούν και μέσα στις εγκαταστάσεις του (Βιβλιοθήκη, Παιδότοπο, Εργαστήρι γραφής κα).
Μέσα από παλιές φωτογραφίες που παρέθετε ο κ. Μανούσακας οι πολίτες μπορούσαν να έχουν μια πλήρη εικόνα του χθες και του σήμερα της περιοχής και να καταλάβουν την μεγάλη ιστορική αξία που έχει ο Λόφος Καστέλι, από τον 7ο αιώνα μ.Χ, παρόλο που σήμερα μόνο το μινωικό παρελθόν είναι ορατό και σε ελάχιστα σημεία τα υπολείμματα του παλιού, μεσαιωνικού ιστού. Η διαδρομή συνεχίστηκε μέχρι το λεγόμενο “μπαλκόνι” στον προαύλιο χώρο της παλιάς Μεραρχίας και από εκεί κατηφορικά στη είσοδο των βυζαντινών τούνελ που διαπερνούν υπόγεια το Λόφο Καστέλι.
Στην συνέχεια η ξενάγηση συνεχίστηκε στο Μεγάλο Αρσενάλι, το τελευταίο προς τα δυτικά κτίριο του συγκροτήματος των 23 Νεωρίων και στην πλατεία Κατεχάκη.
«Ο Λόφος Καστέλι είναι το κεντρικότερο, το σημαντικότερο και το εντυπωσιακότερο μνημείο της Παλιάς Πόλης μέχρι τους βομβαρδισμούς του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ακόμη και εάν μετά το Β’ Παγκόσμιο πόλεμο λόγω των καταστροφών που υπέστη, είναι μια συνοικία χωρίς ιδιαίτερο χρώμα, όμως σφραγίζεται με την παρουσία των ερειπίων του Μινωικού ανακτορικού συγκροτήματος, κάτι που ακόμη και σήμερα δίνει μια σημαντική σφραγίδα» τόνισε ο κ. Μανούσακας ο οποίος πρόσθεσε ότι στο Λόφο Καστέλι (οδός Κανεβάρο και παρόδους) ήταν επίσης συγκεντρωμένα και τα περισσότερα οικογενειακά μέγαρα Ενετών ευγενών π.χ. Τζαγκαρόλων, Πρεμαρίνων κ.α.
Τους πολίτες καλωσόρισε ο πρόεδρος της ΙΛΑΕΚ Κώστας Μουτζούρης ο οποίος ευχαρίστησε τον κόσμο για την συμμετοχή του.