Μέρκελ και Ντάισελμπλουμ είχαν προτείνει απ’ τις αρχές του έτους να γίνονται οι ανακεφαλαιώσεις των ελληνικών τραπεζών χωρίς τη συμμετοχή μετόχων, αλλά μόνο μέσω του κράτους και δίχως κούρεμα καταθέσεων. Τελευταίως, μετά τους εποπτικούς ελέγχους που έγιναν, αποφασίστηκε να συμμετέχουν και ιδιώτες επενδυτές.
Οταν λέμε “ανακεφαλαίωση” εννοούμε τη χρηματική ενίσχυση των τραπεζών, ώστε να κινούνται στην αγορά, να δανείζουν και να λειτουργούν κανονικά. Θεωρείται μνημονιακός όρος και είναι η “τελική πράξη” για την επανάκαμψη της ανάπτυξης. Οι ειδήμονες, όμως, αμφισβητούν ότι η επιδιωκόμενη ανάπτυξη εξαρτάται από την ευρωστία του ιδιωτικού συστήματος στη διαμόρφωση του τραπεζικού κεφαλαίου.
Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα μετά τα μνημόνια και παρά του ότι άλλαξε ο τρόπος δανεισμού του, αποδείχθηκε “μεγάλος ασθενής”. Εχορηγούντο αφειδώς δάνεια, πολλάκις χωρίς κριτήρια και δίχως αξιολόγηση περιουσιακών στοιχείων, με αποτέλεσμα να μην πληρώνονται και να απειλείται η λειτουργία των καταστημάτων. Τη μεγαλύτερη “τρύπα” έχει η Πειραιώς, ακολουθεί η ΕΤΕ, που πουλάει το προσοδοφόρο παράρτημά της, τη Finansbank στην Τουρκία και έπονται η EUROBANK και η ALPHA.
Η έκθεση της Ε.Κ.Τ., μετά τον εποπτικό έλεγχο στις συστημικές ελληνικές τράπεζες, αποκάλυψε “ανοίγματα” λόγω των προβληματικών δανείων, τα οποία αυξήθηκαν το 2015 υπέρ το δέον.
Για την κάλυψή των απαιτούνται πάνω από 14,5 δισ. ευρώ. Πρόκειται για την τρίτη (;) ανακεφαλαίωση από τότε που μπήκαμε στην κρίση, η οποία θεωρείται ότι θα επιφέρει τελειωτικό χτύπημα στο τραπεζικό σύστημα.
Η κυβέρνηση προσδοκά ότι η συμμετοχή του ιδιωτικού κεφαλαίου θα ανέλθει στο 25%, περίπου 4,0 δισ. ευρώ και το υπόλοιπο 75% θα καλυφθεί από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (Τ.Χ.Σ.) με νέο δημόσιο δανεισμό. Ετσι οι αποτυχημένες τράπεζες ζητούν να τις βοηθήσει ξανά ο ελληνικός λαός, αφού η συμμετοχή του ιδιωτικού κεφαλαίου προβλέπεται αναιμική…
Οι τράπεζες, μετά την απώλεια της ρευστότητας, προσφεύγουν στο πρόγραμμα στήριξής τους από τον ELA. Πρόκειται για τον Μηχανισμό Εκτακτης Ανάγκης στην Τ.τ.Ε. Από εκεί αντλούν ρευστότητα με ενέχυρο πάσης φύσης χρεόγραφα και απαιτήσεις, που έχουν στο χαρτοφυλάκιό τους, δανείζουν δε το κράτος με έντοκα γραμμάτια. Οταν το επιτόκιο στην Ε.Κ.Τ. είναι 0,05%, στον ELA κυμαίνεται από 1,5 – 2,5%, το οποίο μετακυλίουν οι τράπεζες στα έντοκα γραμμάτια Δημοσίου. Νέος τρόπος τοκογλυφίας! Παλαιότερα ως ενέχυρο γινόντουσαν δεκτά τα ομόλογα του Δημοσίου. Απ’ τον Φεβρουάριο κι ύστερα δεν τα δέχονται, με το αιτιολογικό ότι δεν προβλέπεται να είναι ευνοϊκή η αξιολόγηση, όποτε αυτή ήθελε γίνει. Αποτέλεσμα συμπεριφοράς Βαρουφάκη.
Ο ELA ελέγχεται από την Ε.Κ.Τ., η οποία, αφού αξιολογήσει τα χρεόγραφα, εγκρίνει τη χορήγηση τραπεζογραμματίων, σε ύψος 40% ή 50% της αξίας των ενεχύρων. Ετσι ο Ντράγκι κανονίζει τη ρευστότητα των ευρωπαϊκών κρατών μέσω των κεντρικών των τραπεζών και μ’ αυτό τον τρόπο μπορεί να ασκεί πιέσεις, κανονίζοντας και το είδος της χρηματοδότησης. Οταν τα χρήματα από καταθέσεις νοικοκυριών και επιχειρηματιών πάνε να στερέψουν, τότε οι μεγαλοκαταθέτες το καταλαβαίνουν και τα λεφτά τους κάνουν φτερά. Η σωτηρία των τραπεζών είναι η ανακεφαλαίωση, που μόνο στην Ελλάδα την επιβαρύνονται οι πολίτες.
Δίκαιο και ηθικό θα ήταν η λύση της ανακεφαλαίωσης να γίνεται απ’ τους ίδιους τους τραπεζίτες και μεγαλομετόχους, που κάνουν κουμάντο, όταν τα ταμεία είναι γεμάτα. Παίρνουν θαλασσοδάνεια, πολλά δισ., τα βγάζουν έξω, προκαλούν ασφυξία και με την ανακεφαλαίωση αύξηση του δημοσίου χρέους. Θα μπορούσαν να τα γυρίσουν πίσω, να κάνουν οι ίδιοι αιμοδοσία στις τράπεζες, για να μην περάσουν σε ξένα χέρια και να βοηθήσουν την ανάπτυξη, που γι’ αυτήν πασχίζουμε, αλλά δεν έρχεται.