Κάνει την εµφάνισή του σε ορισµένες πλαστικές συσκευασίες (πλαστικές τσάντες, µπουκάλια πχ καθαριστικών κλπ) το γνωστό σηµατάκι της ανακύκλωσης που συνοδεύεται από τη λέξη «Ανακυκλώσιµο». Άλλο πράγµα όµως είναι το «ανακυκλώσιµο» κι άλλο το «ανακυκλωµένο». «Ανακυκλώσιµο» σηµαίνει ότι «µπορεί να ανακυκλωθεί», ενώ το «Ανακυκλωµένο» σηµαίνει ότι «έχει ήδη ανακυκλωθεί». Η διαφορά είναι τεράστια: Η λέξη «Ανακυκλώσιµο» µεταφέρει σε εσένα, τον καταναλωτή, όλη την ευθύνη της ανακύκλωσης. Η λέξη «Ανακυκλωµένο» δείχνει ότι η εταιρεία που προωθεί το προϊόν (τσάντα, άλλη πλαστική συσκευασία) έχει αναλάβει ή ίδια µέρος της ευθύνης της ανακύκλωσης (τουλάχιστον µέχρι να φτάσει στην κατανάλωση).
Πρέπει εδώ να σηµειώσουµε, πως αντίθετα µε ό,τι ισχύει για τα βιολογικά προϊόντα, όπου το σηµατάκι (πχ πράσινο φύλλο) κι η ένδειξη «Βιολογικό Προϊόν», πιστοποιείται από συγκεκριµένους ελεγκτικούς φορείς, αυτό δεν εφαρµόζεται στη χρήση του σήµατος της ανακύκλωσης.
Η πρακτική αυτή της χρήσης του σήµατος της ανακύκλωσης παράλληλα µε τη λέξη «Ανακυκλώσιµο» θα µπορούσε να θεωρηθεί µάλιστα ότι βρίσκεται στα όρια του «Πράσινου ξεπλύµατος» (Greenwashing). Σύµφωνα µε τη WIKIPEDIA «Το πράσινο ξέπλυµα αγγλικά: Greenwashing ή green sheen) είναι µορφή διαφήµισης ή µάρκετινγκ κατά οποία η «πράσινη» προώθηση προϊόντων και υπηρεσιών και το «πράσινο» µάρκετινγκ χρησιµοποιούνται παραπλανητικά για να πειστεί το αγοραστικό κοινό ότι το εκάστοτε προϊόν, οι στόχοι και οι πολιτικές µιας εταιρείας είναι «φιλικά προς το περιβάλλον». Συχνά, οι εταιρείες υιοθετούν επικοινωνιακές στρατηγικές πράσινου ξεπλύµατος, για να αποστασιοποιηθούν από τις βλαπτικές για το περιβάλλον πρακτικές τους ή από εκείνες των προµηθευτών τους.»
Εδώ βέβαια µπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι η πλαστική συσκευασία µε το σηµατάκι της ανακύκλωσης µαζί µε τη λέξη «Ανακυκλώσιµο» δε λέει ότι το προϊόν είναι οικολογικό ή φιλικό προς το περιβάλλον. Στην κυριολεξία της η συσκευασία αυτή δίνει το µήνυµα ότι «εσύ ο καταναλωτής µπορείς να το ανακυκλώσεις». Η εικόνα όµως (το σηµατάκι της ανακύκλωσης) είναι αυτό που µένει στο µάτι του θεατή, και πολλοί δε διαβάζουν τα ψιλά γράµµατα («Ανακυκλώσιµο»). Έτσι, µένει στο µάτι του θεατή – χρήστη – καταναλωτή µια «πράσινη» αύρα θετική, φιλοπεριβαλλοντική από την εταιρεία, χωρίς να αποδεικνύεται από τις πρακτικές της.
Ας προσέχουµε λοιπόν τις λεπτοµέρειες, Άλλο «Ανακυκλώσιµο» κι άλλο «Ανακυκλωµένο». Βεβαίως να είµαστε υπεύθυνοι πολίτες ανακυκλώνοντας, όµως πρέπει κι η Πολιτεία και οι εταιρείες να σταµατήσουν την παραγωγή πλαστικών συσκευασιών. Γιατί δυστυχώς 90% των πλαστικών συσκευασιών καταλήγει στις θάλασσες, τους δρόµους , τα χωράφια. Και θα µείνει εκεί για εκατοντάδες χρόνια ή θα καταλήξει ως µικροπλαστικά στη διατροφή µας και στον οργανισµό µας µε άγνωστες συνέπειες.
*Ο Φώτης Ποντικάκης είναι εκπαιδευτικός, µέλος των Πράσινων – Οικολογία
