Η Καθηγήτρια Παιδιατρικής και Νεογνολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αριάδνη Μαλαμίτση – Πούχνερ.
Η παιδίατρος- νεογνολόγος, τ. Διευθύντρια ΜΕΝΝ ΓΝΑ Αλεξάνδρας, η Ευγενία Παπαθωμά.
Η παιδίατρος, παιδογαστρεντερολόγος Γ’ Παιδιατρική Κλινική του Αριστοτελείου στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο, Εύη Καρανίκα .
Ευεργετικό είναι το μητρικό γάλα στην ανάπτυξη των βρεφών καθώς όχι απλά θωρακίζει την υγεία τους αλλά μπορεί και να τροποποιήσει την έκφραση γονιδίων όσον αφορά συγγενείς, σοβαρές νόσους. Γι΄αυτό κρίνεται απαραίτητο το παιδί μόλις γεννηθεί να τοποθετείται στον μαστό της μητέρας του και η πρώτη του επαφή να είναι με μητρικό γάλα. Οι επισημάνσεις αυτές έγιναν στο πλαίσιο της 21ης Παιδιατρικής διημερίδας που διοργάνωσε στα Χανιά ο Σύλλογος Παιδιάτρων Ιδιωτικού Τομέα Κρήτης.
Καταξιωμένοι επιστήμονες, παιδίατροι μίλησαν για τα νεότερα δεδομένα στην διατροφή πρόωρων νεογνών, βρεφών και μικρών παιδιών, κατά την διάρκεια της διημερίδας που πραγματοποιήθηκε το Σαββατοκύριακο στο Πνευματικό κέντρο Χανίων.
ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΓΑΛΑ
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η ομιλία της Καθηγήτριας Παιδιατρικής και Νεογνολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Αριάδνης Μαλαμίτση – Πούχνερ, οποία αναφέρθηκε στα θρεπτικά συστατικά του μητρικού γάλακτος επισημαίνοντας μεταξύ άλλων ότι η πρωτείνη στο βρεφικό γάλα θα πρέπει να είναι χαμηλή όπως είναι στο μητρικό γάλα γιατί οι φόρμουλες, ατα ξένα γάλατα (στα τροποποιημένα γάλατα, της αγελάδας) έχουν πάρα πολύ πρωτείνη που ενοχοποιείται σήμερα για την παχυσαρκία που εμφανίζουν τα παιδιά τα οποία τρέφονται με ξένο γάλα. Γι΄αυτό το λόγο, όπως εξήγησε προσπαθούν οι εταιρίες σήμερα να «κατεβάσουν» την πρωτείνη που έχουν τα γάλατα τους αλλά φυσικά δεν μπορούν να φτάσουν την πρωτείνη και τα συστατικά που έχει το μητρικό γάλα.
“ΑΣΠΙΔΑ” ΤΟ ΜΗΤΡΙΚΟ ΓΑΛΑ
Η Καθηγήτρια Παιδιατρικής και Νεογνολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών , αναφέρθηκε επίσης στους βιοδραστικους παράγοντες (παράγοντες που υπάρχουν σε υγρά και μεταξύ αυτών στο μητρικό γάλα) και συμβάλλουν στην υγεία του ανθρώπου. «Αυτοί οι βιοδραστικοί παράγοντες δεν δρουν ένας μόνος του αλλά σε συνέργεια. Και γι αυτό το λόγο δεν μπορεί να πάρει κάποιος το γάλα π.χ της αγελάδας και να βάλει έναν βιοδραστικό παράγοντα και να πει «το έφτιαξα σαν το μητρικό. Γιατί αυτοί οι δρουν ο ένας με την βοήθεια του άλλου. Αυτοί οι παράγοντες υπάρχουν και δρουν στο μητρικό γάλα, για αυτό και το μητρικό γάλα είναι τόσο σημαντικό». Μάλιστα η ίδια έφερε δύο παραδείγματα βιοδραστικών παραγόντων που βοηθούν στην προσαρμογή του εμβρύου που γίνεται νεογνό στην εξωμύτρια ζωή. Οι παράγοντες αυτοί υπάρχουν στο μητρικό γάλα και γι΄αυτό σύμφωνα με την κα Μαλαμίτση – Πούχνερ « το παιδί μόλις γεννηθεί πρέπει να τοποθετηθεί στον μαστό της μητέρας του».
Παράλληλα η Καθηγήτρια Παιδιατρικής και Νεογνολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, αναφέρθηκε σε παράγοντες οι οποίοι συμβάλλουν στον μητρικό και νεογνικό οστικό μεταβολισμό που βοηθούν ώστε να μην γίνει οστική απορρόφηση στο παιδί για να μπορέσει να συνθέσει οστούν. Ταυτόχρονα μίλησε για το μικροβίωμα το οποίο υπάρχει στο μητρικό γάλα, το οποίο έχει ευεργετικά βακτήρια σε αντίθεση με μικρόβια που υπάρχουν στο ξένο γάλα και τα οποία δεν είναι ευεργετικά. Τέλος η ίδια αναφέρθηκε στις επιγενετικές αλλαγές οι οποίες γίνονται με το μητρικό γάλα και πώς αυτό μπορεί – χωρίς να αλλάξει την ακολουθεία των βάσεων του DNA- να τροποποιήσει την έκφραση γονιδίων, ακόμα και εάν υπάρχει μία συγγενής, σοβαρή νόσος και να μπορέσει να την αλλάξει κάπως. Μάλιστα η ίδια, απαντώντας σε σχετική ερώτηση των «Χ.Ν» επεσήμανε ότι είναι λάθος μια μαία να δίνει – αντί τον μαστό της μάνας- ξένο γάλα στο νεογνό. « Τώρα έχει βγει και Νόμος που απαγορεύει αυτήν την πρακτική. Η μητέρα όταν μπαίνει στο νοσοκομείο, στο μαιευτήριο για να γεννήσει, θα πρέπει να υπογράψει ένα χαρτί ότι αυτή δέχεται να πάρει το παιδί της ξένο γάλα. Κανονικά δεν επιτρέπεται. Πρέπει να θηλάσει. Και μόνον εάν υπογράψει ότι δέχεται το παιδί της να πάρει ξένο γάλα, τότε μόνον πρέπει να του δώσουν. Ο σκοπός είναι να γίνουν τα νοσοκομεία φιλικά προς το βρέφος (baby friendly hospitals). Αυτά τα νοσοκομεία προάγουν τον μητρικό θηλασμό. Και απαγορεύεται να δώσουν ξένο γάλα. Το Αρεταίειο είναι baby friendly νοσοκομείο».
ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΣΕ ΠΡΟΩΡΑ ΝΕΟΓΝΑ
Για την Διατροφή Προώρων Νεογνών μετά την έξοδο από την ΜΕΝΝ μίλησε η παιδίατρος- νεογνολόγος, τ. Διευθύντρια ΜΕΝΝ ΓΝΑ Αλεξάνδρας, η κα Παπαθωμά Ευγενία, η οποία τόνισε ότι το μητρικό γάλα προηγείται ακόμη και στα πρόωρα παιδιά, σε σχέση με οποιοδήποτε γάλα. Τα στοιχεία που λείπουν από το μητρικό γάλα για τα πρόωρα παιδιά μπορουν να προστεθούν σε αυτό ενώ υπάρχουν και ειδικά γάλατα για τα πρόωρα. «Όταν ένα πρόωρο παιδί δεν σιτίζεται ικανοποιητικά, δεν αυξάνεται, δεν αναπληρώνει το βάρος που εχει χάσει αυτό σημαίνει ότι αργότερα αυτό επιδρά και στην νευροαναπτυξιακή του εξέλιξη. Και είναι πιθανόν αυτό το παιδί να έχει προβλήματα στην εξέλιξη του» τόνισε η κα Παπαθωμά, σημειώνοντας ότι χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στην παρακολούθηση της εξέλιξης της υγείας των νεογνών. Απαντώντας σε σχετική ερώτηση των «Χ.Ν» η τ. Διευθύντρια ΜΕΝΝ ΓΝΑ Αλεξάνδρας αναφέρθηκε στο πρόβλημα της παχυσαρκίας ακόμη στα πρόωρα νεογνά επισημαίνοντας ότι δυστυχώς στην χώρα μας ο αριθμός των παχύσαρκων πρόωρων νεογνών δεν έχει μειωθεί. Μάλιστα το ποσοστό τους είναι αρκετά υψηλό για τα δεδομένα της χώρας μας και κυμαίνεται περίπου στο 10%. «Είναι αρκετά μεγάλο ποσοστό. Και επειδή η προωρότητα είναι νόσημα, δεν είναι κάτι φυσιολογικό και έχει πολλές επιπτώσεις και οικονομικές και όσον αφορά προβλήματα που παρουσιάζουν αργότερα π.χ μεταβολικό σύνδρομο στην ενήλικη ζωή τους, συνεπώς τα πρόωρα νεογνά εάν δεν σιτίζονται σωστά δεν εξελίσσονται φυσιολογικά όσον αφορά το νευροαναπτυξιακό τους σύστημα. Οπότε η προωρότητα είναι ένα πραγματικά μεγάλο πρόβλημα και για την κοινωνία αλλά και για τους γονείς με πρόωρα παιδιά. Δυστυχώς στην Ελλάδα δεν λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα, στην Ελλάδα έχουμε πάρα πολύ υψηλό ποσοστό καισαρικών τομών και επιμένουμε ότι πρέπει να γίνονται στις 40 εβδομάδες και όχι νωρίτερα»
ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΒΡΕΦΩΝ
Στα νεότερα δεδομένα στην διατροφή βρεφών και μικρών παιδιών, τον ρόλο της διατροφής στην ενίσχυση του Ανοσοποιητικού Συστήματος αναφέρθηκε η παιδίατρος, παιδογαστρεντερολόγος από την Γ’ Παιδιατρική Κλινική του Αριστοτελείου στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο, Εύη Καρανίκα . Η κα Καρανίκα αναφέρθηκε στις νέες Οδηγίες όσον αφορά την διατροφή των μικρών παιδιών. «Πλέον και στα βρέφη μπορούμε να βάζουμε μεγαλύτερη ποικιλία τροφών πολύ πιο νωρίς π.χ από τον 4ο μήνα σε αυτά που δεν θηλάζουν αποκλειστικά, με βάση τα πρότυπα της Μεσογειακής διατροφής π.χ το αυγό και το ψάρι που ως ισχυρά αλλεργιογόνα παλιά θεωρούνταν απαγορευτικά. Ακόμη και σε παιδιά που έχουν αλλεργίες, πάλι δεν θα πρέπει να καθυστερούμε την εισαγωγή των αλλεργιογόνων γιατί ξέρουμε ότι όσο πιο νωρίς δίνονται τόση μεγαλύτερη επιτυχία έχει να τα ανεχθεί ο οργανισμός τους. Μετά την ηλικία του 1 έτους τα παιδιά θα πρέπει να συνεχίσουν την Μεσογειακή διατροφή με περισσότερα ω-3 δηλαδή ψάρια, λιγότερο κόκκινο κρέας κτλ» σημείωσε η κα Καρανίκα και πρόσθεσε: «. Αυτές είναι οι νέες Οδηγίες που προσανατολίζονται στην μείωση της παιδικής παχυσαρκίας καθώς μαζί με αυτήν έρχονται κι άλλα κακά όπως η σιδηροπενία κ.α»
Απαγορευτικό το κάπνισμα στην εγκυμοσύνη
Ο Επίκουρος Καθηγητής Παιδοπνευμολογίας, τ. Συντονιστής Παιδιατρικού- Πνευμονολογικού Τμήματος Νοκοκομείου «Ελπίς», Επιστ. Συνεργάτης Πειραματικής Φυσιολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών, Χ. Κατσαρδής.
Εγκυμοσύνη και κάπνισμα δεν… πάνε μαζί, όπως επισημάνθηκε στο πλαίσιο της 21ης Παιδιατρικής διημερίδας που πραγματοποιήθηκε στα Χανιά από τον Σύλλογο Παιδιάτρων Ιδιωτικού Τομέα Κρήτης. Οι ομιλητές υπογράμμισαν ότι, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, απαγορεύεται οι έγκυες να καπνίζουν ενώ όσον αφορά το ηλεκτρονικό τσιγάρο, όπως ειπώθηκε δεν φαίνεται να είναι ακίνδυνο. Ωστόσο σε περιπτώσεις μανιωδών καπνιστριών που αδυνατούν να κόψουν το κάπνισμα στην εγκυμοσύνη, το ηλεκτρονικό τσιγάρο φέρεται να αποτελεί ίσως μια αναπόφευκτη λύση. Για το ηλεκτρονικό τσιγάρο «μέσο διακοπής καπνίσματος ή «Δούρειος Ίππος»; μίλησε ο Επίκουρος Καθηγητής Παιδοπνευμολογίας, τ. Συντονιστής Παιδιατρικού- Πνευμονολογικού Τμήματος Νοκοκομείου «Ελπίς», Επιστ. Συνεργάτης Πειραματικής Φυσιολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών, Χ. Κατσαρδής. Ο κ. Κατσαρδής αναφέρθηκε στην αποτελεσματικότητα του ή όχι και δεύτερον στο εάν το ηλεκτρονικό τσιγάρο έχει βλαβερές επιδράσεις.
ΔΙΧΟΓΝΩΜΙΑ
Όπως είπε ο ίδιος, «από τις χιλιάδες μελέτες που έχουν δημοσιευθεί, υπάρχουν πολλές διχογνωμίες. Φαίνεται γενικά ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο δεν είναι τόσο βλαβερό όσο το συμβατικό κάπνισμα». «Συμπερασματικά όμως θα έλεγα ότι δεν φαίνεται ότι είναι ακίνδυνο το ηλεκτρονικό τσιγάρο. Φαίνεται ότι κάνει μεταλλάξεις καρκινογόνες και στο στόμα και στην ουροδόχο κύστη και στους πνεύμονες. Φαίνεται ότι έχει συσχέτιση με άσθμα. Από εκεί και πέρα εκείνο το οποίο είναι σημαντικό είναι ότι δυστυχώς οι νεοι που αρχίζουν με ηλεκτρονικό τσιγάρο, μεταπίπτουν στο συμβατικό. Επίσης φαίνεται ότι για τις εγγύους δεν είναι καθόλου ακίνδυνο, έχει σχέση με νευροαναπτυξιακά προβλήματα του παιδιού. Και επομένως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει πει ότι απαγορεύεται οι έγγυες να καπνίζουν» ανέφερε ο κ. Κατσαρδής και συνέχισε λέγοντας: « Συμπερασματικά είναι ακόμα νωρίς να δούμε την αποτελεσματικότητα του ηλεκτρονικού τσιγάρου. Φαίνεται να μην είναι τόσο αποτελεσματικό στην διακοπή του καπνίσματος». Σύμφωνα με τον Επίκουρο Καθηγητή Παιδοπνευμολογίας «έχουμε αύξηση των πνευμονολογικών νοσημάτων, ωστόσο εκεί που στεκόμαστε είναι ότι όταν δούμε π.χ μια μητέρα έγκυο η οποία είναι μανιώδης με το κάπνισμα, πρέπει να σταθμίσουμε το τι πρέπει να κάνουμε. Εκεί ίσως, αφού υπάρξει συζήτηση, παρακολούθησε και δούμε ότι επιμένει να καπνίζει στην εγκυμοσύνη, ίσως να καταλήξουμε στο «ας πάρει ηλεκτρονικό τσιγάρο, από το να κάνει το συμβατικό». Αλλά σίγουρα, ακόμη είμαστε στην άκρης της θάλασσας όσον αφορά την (αποτελεσματικότητα του ή όχι) και μπροστά μας απλώνεται ωκεανός άγνωστων προβλημάτων» σημείωσε. «Υπάρχει μεγάλη σύγκρουση συμφερόντων. Φανταστείτε ότι για το ηλεκτρονικό κάπνισμα και τους ατμιστές, ο παγκόσμιας τζίρος είναι 700 δις το χρόνο. Καταλαβαίνετε για τι χρήματα μιλάμε και … «είναι πολλά τα λεφτά, Άρη» που έλεγε ο μακαρίτης ο Σπύρος ο Καλογήρου» κατέληξε Κατσαρδής.
