«Η πίστη στην Ανάσταση του Υιού του Θεού είναι το θεμέλιο του χριστιανισμού»
(Γιοστέιν Γκάαρντερ, “Το Βιβλίο των θρησκειών”, έκδ. Μεταίχμιο, 2014)
ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ της Ανάστασης ενός Θεού, μάλιστα μετά από μαρτυρικά Πάθη και μια Σταύρωση, ως καταληκτική πράξη για τη λύτρωση του ανθρώπινου γένους, δεν υπάρχει σε καμιά άλλη θρησκεία παρά μόνο στο Χριστιανισμό.
ΤΑ ΠΑΘΗ και η Ανάσταση του Κυρίου, αποδεικτικά στοιχεία μιας άνευ όρων αγάπη προς τον πλησίον, αποτελούν την ειδοποιό διαφορά του Χριστιανισμού από τις άλλες θρησκείες οι οποίες έχουν πλάσει διαφορετικές σωτηριολογικές προσεγγίσεις.
ΑΝΕΚΑΘΕΝ ο Θεός δοκιμάζει τον άνθρωπο στέλνοντάς του “καλά” ή “κακά” (ευεργεσίες, εμπνεύσεις, θεομηνίες ή μάστιγες-όπως τώρα με τον φονικό coronovirus Covid-19). Το αν ο άνθρωπος αξιοποιεί τα “μηνύματα” αυτά προς όφελός του, είναι ένα διαχρονικό υπαρξιακό ερώτημα. Πάντως η ηθική βελτίωσή μας, εδώ και 2.000 χρόνια, μάλλον είναι απογοητευτική.
… Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Παύλος, στην Α’ Προς Κορινθίους Επιστολή του γράφει πως, αν ο Χριστός δεν είχε εγερθεί εκ του τάφου (=αναστηθεί), η πίστη μας θα ήταν κενή και μάταιη (1). Στο «Λεξικό των Θρησκειών» των Mircea Eliade-Ioan P. Couliano, (λήμμα «Χριστιανισμός») διαβάζουμε (2): «Προσωπικότητα αινιγματική (ο Χριστός), πεθαίνει και οι μαθητές του δηλώνουν ότι αναστήθηκε μετά από τρεις ημέρες και ότι έζησε μαζί τους για σαράντα ημέρες ακόμα (Πράξεις 1,3 ∙ οι απόκρυφες παραδόσεις των γνωστικών μάς δίνουν πολύ μεγαλύτερο αριθμό ημερών). Όμως, την εποχή που ο χριστιανισμός δεν ήταν παρά μια ασήμαντη ιουδαϊκή αίρεση, πολλοί υποστήριζαν ότι ο Ιησούς ήταν ένας απλός προφήτης μη πιστεύοντας στην ανάστασή του. Ο Παύλος ήταν αυτός που τοποθέτησε την Ανάσταση στο επίκεντρο του “χριστιανικού μηνύματος”. Ενώ, λοιπόν, οι άλλες θρησκείες έχουν θνητούς αρχηγούς, στον Χριστιανισμό Αρχηγός και Κεφαλή είναι ο Αναστημένος Χριστός.
Η ΠΙΣΤΗ στην Ανάσταση του Χριστού είναι “εκ των ων ουκ άνευ”. Χωρίς αυτή δεν υπάρχει καμιά επιβεβαίωση της διδασκαλίας και των θαυμάτων του Κυρίου. Ως υπερβατικό γεγονός, η Ανάσταση είναι δυσεξήγητη και δύσκολα αποδεκτή από την ανθρώπινη λογική. Αλλά γίνεται αποδεκτή από την καρδιά του ανθρώπου, που- όπως λέει ο Pascal- «έχει τις δικές της λογικές (εξηγήσεις)».
ΠΡΟΣΕΓΓΙΖΟΥΜΕ το γεγονός με την υπέρβαση της λογικής βάζοντας στη θέση της την καθαρότητα της καρδιάς και τη λευκότητα της ψυχής. Για την κατανόηση της Ανάστασης απαιτείται η μέθεξη στα δρώμενα των ημερών (εφέτος είναι μόνο νοερή), η βαθιά πίστη και η εμβάθυνση στους υπέροχους αναστάσιμους λόγους. Ούτως ή άλλως, όσοι πιστεύουν στην Ανάσταση τη θεωρούν “γεγονός” αδιαπραγμάτευτο: δεν χρειάζονται αποδείξεις. Όσοι δεν την πιστεύουν, οποιαδήποτε απόδειξη κι αν τους προσκομιστεί δεν είναι ικανή να τους μεταπείσει. Εξάλλου, η Ανάσταση, με το είναι κεντρικό στοιχείο της Χριστιανικής Θεολογίας, έχει ενταχθεί στο «Πιστεύω» (Credo) της Ιεράς Συνόδου της Νικαίας (325 μ.Χ.)
Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ Εκκλησία καθόρισε ως αντιπροσωπευτική απεικόνιση της Ανάστασης, όχι το υπέρλαμπρο αναστάσιμο φως, αλλά την εις Άδου Κάθοδο του Χριστού. Ο Αναστημένος Θεάνθρωπος κατεβαίνει στα «υποχθόνια», για να σπάσει τα δεσμά των «τετελειωμένων» δικαίων. Είναι μια «προσδοκώμενη» απελευθέρωση/λύτρωση από το κράτος του Θανάτου/Άδη. Αυτό που μετράει στην Ορθοδοξία είναι η καταλυτική επικράτηση της «χαρισάμενης ζωής» με την επί του θανάτου νίκη («θανάτω θάνατον πατήσας…»).
ΥΠΑΡΧΟΥΝ και αναστάσιμες εικόνες με λαμπρή και δοξαστική εμφάνιση του Χριστού, όπως αυτή στις Μυροφόρες (αργότερα στους Μαθητές Του). Oμως, κατά την ορθόδοξη παράδοση (θεατρικό δρώμενο του «Aρατε πύλας Άδου», αναστάσιμες ψαλμωδίες, κροτίδες, κάψιμο Ιούδα, «Δεύτε, λάβετε Φως…», μεταφορά αναστάσιμου φωτός στα σπίτια, ασπασμούς κ.λπ.), η κλασική απεικόνισή της με την “εις Άδου Κάθοδο” του Κυρίου, δικαιολογεί απόλυτα το Πέρασμα από το Θάνατο στη Ζωή. Κατερχόμενος στον Άδη ο Ιησούς συνέτριψε «μοχλούς αιωνίους» και ελευθέρωσε τις ψυχές των «πεπεδημένων» πιστών Του, όπως περιγράφει τη σκηνή ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός (3):
Η ΕΒΡΑΪΚΗ λέξη Πάσχα δηλώνει το πέρασμα της Ερυθράς Θάλασσας από τους Ισραηλίτες. Εκφράζει ταυτόχρονα τη λύτρωσή τους από τη σκλαβιά του Φαραώ.
Υπάρχει στα ελληνικά η παρετυμολογία της λέξης Πάσχα (από το πάσχειν), εξ ού και τα Πάθη Χριστού, όμως η πρώτη εξήγηση είναι ισχυρότερη: όπως ο λαός του Ισραήλ γιορτάζει την “έξοδό” (λύτρωση) από την Αίγυπτο, έτσι κι εμείς γιορτάζουμε το «πέρασμα» από το θάνατο στην αιώνια ζωή, την «έξοδο» από τον παλιό εαυτό μας προς ένα νέο. Κι αν θέλετε, το πέρασμα από την οδύνη στην ελπίδα, από την απογοήτευση στην αισιοδοξία…
Η ΓΙΟΡΤΗ της Ανάστασης δεν τοποθετήθηκε τυχαία την άνοιξη. Είναι για να σημαίνει την ανόρθωση/ανανέωση του ανθρώπου σε συνδυασμό με την αναγέννηση της φύσης. Άσχετα, αν φέτος (2020) ακόμη και η φύση είναι “φυλακισμένη”, μη επιτρέποντάς μας να απολαύσουμε τις μύριες ομορφιές και χάρες της! Όμως, η κάθε άνοιξη -η νιότη του χρόνου- αποτελεί και μια νέα εκκίνηση δίνοντάς μας και μια μικρή γευση της εσχατολογικής -κατά τον Χριστιανισμό- πράξης της Δευτέρας Παρουσίας. Η Ανάσταση δεν είναι απλή γιορτή ενός θρησκευτικού γεγονότος, αλλά “πανήγυρις” που απευθύνεται ευφρόσυνα στις υπαρξιακές αναζητήσεις μας. Ειδικότερα στη σημερινή εποχή της πανδημίας.
Ο ΘΕΟΣ, με τα Πάθη και την Ανάσταση του Μονογενούς Υιού Του, μας παρέχει το βαθύτερο νόημα της Αγάπης και της Θυσίας (4), οδηγώντας μας στη λύτρωση, πρώτα από τα πάθη του εαυτού μας, έπειτα των κοινωνιών μας.
ΚΑΛΗ Υγεία και δύναμη σε γιατρούς, νοσηλευτικό προσωπικό, όλους τους αφανείς “εργάτες” της δημόσιας υγείας και προστασίας μας.
Καλή Ανάσταση σε όλους. (17/4/20)
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
-(1) Απ. Παύλου, Προς Κορινθίους Α΄ Επιστολή, κεφάλαιο 15 (13-18). Αλλά και, “Αν ο Χριστός δεν είχε αναστηθεί, δεν θα υπήρχε λόγος και νόημα να απευθύνουμε πασχάλιους χαιρετισμούς, όταν η ζωή γύρω μας όλο και περισσότερο υποβαθμίζεται και η ανθρώπινη ύπαρξη απαξιώνεται” (Από παλαιότερο πασχαλινό μήνυμα του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου).
-(2) Mircea Eliade-Ioan P. Couliano, «Λεξικό των Θρησκειών», σελ. 250, μετάφραση Ε. Γαζής, επανέκδοση από «Το Βήμα», 2016.
-(3)”Κατήλθες εν τοις κατωτάτοις της γης και συνέτριψας μοχλούς αιωνίους, κατόχους πεπεδημένων, Χριστέ, και τριήμερος, ως εκ κήτους Ιωνάς εξανέστης του τάφου”.(Κανών, Ι. Δαμασκηνού, ωδή στ’)
-(3) Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον, γ’ 16 : «ούτω γαρ ηγάπησεν ο Θεός τον κόσμον, ώστε τον υιόν αυτού τον μονογενή έδωκεν, ίνα πας ο πιστεύων εις αυτόν μη απόληται, αλλ’ έχη ζωήν αιώνιον».
