Στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ πρόκειται να προσφύγει η Κυπριακή Δημοκρατία την επόμενη εβδομάδα, προκειμένου να επαναβεβαιωθεί η θέση του ΣΑ στα ψηφίσματα 550 και 789, μετά τις ανοικτές απειλές των Τούρκων για την Αμμόχωστο.
Μιλώντας αργά το βράδυ της Παρασκευής στους δημοσιογράφους, μετά την ολοκλήρωση των επαφών του στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, στη Νέα Υόρκη, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι η συνάντησή του με τον ΓΓ του ΟΗΕ ήταν ενδιαφέρουσα και άκρως σημαντική. Ανέφερε πως εξέφρασε στον κ. Γκουτέρες την ετοιμότητα, αλλά και την αποφασιστικότητα της ελληνοκυπριακής πλευράς να εμπλακεί σε ένα διάλογο αφενός για τη συνομολόγηση των όρων αναφοράς με βάση τη συναντίληψη που επικράτησε στις 9 Αυγούστου κατά τη συνάντηση με τον κ. Ακιντζί, και αφετέρου σε έναν ουσιαστικό, δημιουργικό διάλογο, προκειμένου να εξευρεθεί μια λύση, στη βάση των όρων αναφοράς, που να επιτρέπει την αποδοχή της και από τις δύο κοινότητες.
Σημείωσε ότι εκείνο που επιδιώκουμε και που ο ίδιος έχει καταστήσει σαφές στον ΓΓ είναι η επίτευξη μιας λύσης που θα διασφαλίζει τη λειτουργικότητα του κράτους και συνεπώς τη βιωσιμότητα.
Είπε πως ο ΓΓ φαίνεται αποφασισμένος να εμπλακεί ουσιαστικά, και μέσα σε αυτά τα πλαίσια, τουλάχιστον από τη συνάντησή τους φαίνεται, ανάλογα και με τα αποτελέσματα των επαφών που θα έχει με τον κ. Ακιντζί, ότι θα συγκαλέσει εντός Οκτωβρίου τριμερή συνάντηση, προκειμένου να οριστικοποιηθούν οι όροι αναφοράς. “Το ενδεχόμενο να συγκαλέσει άτυπη πενταμερή συνάντηση είναι επίσης κάτι που θεωρεί ότι θα συνέβαλλε στο να οδηγηθούμε σε μια καλά προετοιμασμένη, όπως ο ίδιος είπε, επανέναρξη του διαλόγου, ώστε να έχει αποτελέσματα», ανέφερε ο Πρόεδρος.
Είπε πως είχε την ευκαιρία να εκθέσει στον ΓΓ του ΟΗΕ τα όσα λαμβάνουν χώρα με τις έκνομες ενέργειες της Τουρκίας και τις παραβιάσεις στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας και τα περί απειλής εποικισμού της Αμμοχώστου δια δηλώσεων Τούρκων αξιωματούχων. Επίσης τις παραβιάσεις που παρουσιάζονται και καταγράφονται στη νεκρή ζώνη από τις τουρκικές δυνάμεις.
Για το γεύμα που παρέθεσε στους εκπροσώπους των πέντε Μονίμων Μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ανέφερε ότι είχε ευκαιρία να τους ενημερώσει εν εκτάσει για τα όσα αφορούν το Κυπριακό και τη συνάντηση με τον ΓΓ.
«Και αφού παραθέσαμε συγκεκριμένα στοιχεία για τις απειλές κατά της Αμμοχώστου, (τους ενημερώσαμε) και για την απόφασή μας να προσφύγουμε στο ΣΑ, προκειμένου σε κλειστή συνεδρία να επαναβεβαιωθεί η θέση του ΣΑ στα ψηφίσματα 550 και 789. Παρακάλεσα τα πέντε Μόνιμα Μέλη, αφού ενημέρωσα για την αποφασιστικότητά μας όσον αφορά την έναρξη ενός νέου διαλόγου, όπως τύχουμε της στήριξης και της απαραίτητης βοήθειας κατά τη διάρκεια ενός ανάλογου ενδεχομένου», σημείωσε.
Ο Πρόεδρος εξέφρασε ικανοποίηση για την ανταπόκριση του ΓΓ, και για την κατανόηση της οποίας έτυχαν οι θέσεις μας από τα πέντε Μόνιμα Μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας. Εξέφρασε επίσης ικανοποίηση για την άψογη συνεργασία με την ελληνική κυβέρνηση, τον Πρωθυπουργό και τον Υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας, και την ίδια ώρα για την αποφασιστικότητα των δύο κυβερνήσεων μέσα από συντονισμένες ενέργειες, να αντιμετωπίσουν μέσα στα πλαίσια της ΕΕ και του ΟΗΕ, τις τουρκικές προκλήσεις.
Αναφέρθηκε και στις διμερείς συναντήσεις με μια σειρά ηγετών, όπως με τον Ινδό Πρωθυπουργό, τον Πρόεδρο της Αιγύπτου, τον Πρωθυπουργό της Βόρειας Μακεδονίας, με έμφαση στην ανάπτυξη των οικονομικών σχέσεων και ιδιαίτερα στην ετοιμότητα της Κύπρου να βοηθήσει και να συμβάλει στον διάλογο μεταξύ ΕΕ και Ινδίας, αλλά και στις προοπτικές της Βορείου Μακεδονίας για ένταξη στην ΕΕ.
Σημείωσε επίσης τις συναντήσεις του με τους Υπουργούς Εξωτερικών Ρωσίας και Κίνας και τις πολλές συναντήσεις του Υπουργού Εξωτερικών Νίκου Χριστοδουλίδη, με έμφαση στις χώρες της Μέσης Ανατολής και του αραβικού Κόλπου, καθώς και τις δύο τριμερείς συναντήσεις των Υπουργών Εξωτερικών Κύπρου – Ελλάδας – Αρμενίας και Κύπρου – Ελλάδας – Αιγύπτου που προετοιμάζουν το έδαφος για την τριμερή Σύνοδο Κορυφής στην Αίγυπτο στις 8 Οκτωβρίου, και εντός του τρέχοντος έτους με την Αρμενία.
Κάνοντας μία συνολική αποτίμηση, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης εξέφρασε την ικανοποίησή του για τα αποτελέσματα των επαφών του, ειδικά σε ό,τι αφορά το Κυπριακό.
«Θέλω να σημειώσω ότι αν όλα τα εμπλεκόμενα μέρη επιδείξουν την ίδια εποικοδομητική προσέγγιση στο κάλεσμα του ΓΓ, τότε ναι, διανοίγονται οι προοπτικές για επανέναρξη των συνομιλιών από εκεί που έμειναν στο Κραν Μοντανά. Θέλω να ελπίζω ότι η δική μας πολιτική βούληση και αποφασιστικότητα θα διακρίνει και τους επόμενους των συνομιλητών του ΓΓ», ανέφερε.
Ερωτηθείς ποιά ατζέντα μπορεί να θέτει ο ΓΓ σε μια πιθανή άτυπη πενταμερή, ο Πρόεδρος είπε ότι «ο ΓΓ θέλησε να ενημερωθεί για τις δικές μας θέσεις που είναι ξεκάθαρες, όπως διατυπώθηκαν και από την ομιλία μου στα ΗΕ.
Έμεινε απόλυτα ικανοποιημένος και διαφάνηκε η πρόθεσή του να εμπλακεί ουσιαστικά και να συμβάλει για να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για επανέναρξη ενός ουσιαστικού και δημιουργικού διαλόγου. Όσον αφορά την πενταμερή υπάρχουν και σημαντικά άλλα θέματα όπως τα διαδικαστικά, η μεθοδολογία που θα ακολουθηθεί κ.ο.κ, ανέφερε.
«Εμείς έχουμε καταθέσει με ξεκάθαρο τρόπο τις προθέσεις και την αποφασιστικότητά μας και εάν την ίδια αποφασιστικότητα επιδείξουν και τα υπόλοιπα των εμπλεκομένων μερών – δεν εννοώ την Ελλάδα και την Αγγλία – τότε σίγουρα δημιουργούνται οι προοπτικές ενός διαλόγου που αυτή τη φορά ελπίζουμε και θέλουμε να πιστεύουμε ότι θα έχει αποτέλεσμα», σημείωσε.
Ερωτηθείς αν θα απέρριπτε να τεθεί το θέμα της μορφής της λύσης σε μια άτυπη πενταμερή, ο Πρόεδρος είπε ότι «η θέση μας ήταν ξεκάθαρη, όπως τη διατύπωσα και στην ομιλία μου στη Γενική Συνέλευση. Η βάση λύσης του Κυπριακού είναι τα ψηφίσματα του ΟΗΕ και η μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας σε διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία με μια κυριαρχία, μια διεθνή προσωπικότητα και μια υπηκοότητα».
Κληθείς να σχολιάσει την τουρκική θέση για την πενταμερή, ο Πρόεδρος είπε ότι «αν θα θέλουν να θέσουν κάτι άλλο στο τραπέζι από αυτού που συζητείται αντιλαμβάνεστε ότι είναι εκτός συζήτησης».
Σε άλλη ερώτηση ο Πρόεδρος είπε ότι η Διάσκεψη στο Κραν Μοντανά δεν ήταν καλά προετοιμασμένη, προσθέτοντας πως αν ήταν καλά προετοιμασμένη θα διαπιστωνόταν η αδιαλλαξία της Τουρκίας και η εμμονή της σε θέσεις και αξιώσεις που ήταν αδύνατο να γίνουν αποδεκτές από δικής μας πλευράς.
Απαντώντας σε ερώτηση, είπε ότι «αν υπαναχωρεί η μια πλευρά και δεν δημιουργεί τις προϋποθέσεις, αυτό δεν σημαίνει ότι εμείς θα πάψουμε να επιμένουμε να γίνει ένας διάλογος, ο οποίος να οδηγεί σε μια λύση που το περιεχόμενο της να στηρίζεται στο διεθνές δίκαιο, στο ευρωπαϊκό κεκτημένο, στη δημιουργία ενός ομαλού, κανονικού κράτους, όπως ο καθένας προσδοκά. Διαφορετικά δεν οδηγούμαστε πουθενά”.
Σημείωσε πως “αν η άλλη πλευρά εμμένει σε απαράδεκτες θέσεις είναι πρόβλημα δικό της. Αυτό που εμείς επιδιώκουμε είναι να διασφαλίσουμε τα ανθρώπινα δικαιώματα του συνόλου των πολιτών, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, τα συμφέροντα και των δύο κοινοτήτων, να αντιμετωπίζονται οι ανησυχίες και των δυο, αλλά όχι οι ανησυχίες της μιας εις βάρος των συμφερόντων της άλλης».
Ακολούθως, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναφέρθηκε εκτενώς στα διαμειφθέντα στο Κραν Μοντανά με τις αξιώσεις και την εμμονή της Τουρκίας για συνέχιση των εγγυήσεων και τη μόνιμη παρουσία τουρκικών στρατευμάτων.
«Υπήρχε επίσης εμμονή και στο θέμα της πολιτικής ισότητας που παρερμηνεύεται. Με την αξίωση να έχουν θετική ψήφο στην ουσία δημιουργούνται συνθήκες που επιτρέπουν στη μια κοινότητα να επιβάλλεται της άλλης», είπε, προσθέτοντας: «ας μας υποδείξουν ένα και μόνο κράτος στο οποίο υπάρχουν ανάλογες πρόνοιες στο Σύνταγμα».
Ερωτηθείς για ποιό λόγο ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, επιμένει να γίνει πενταμερής ώστε να διασαφηνιστεί η βάση λύσης, ο Πρόεδρος είπε ότι «ενδεχομένως να θέλει να θέσει στο τραπέζι αυτό που μας είπε κατ’ ιδίαν, ότι θα προτιμούσε τη λύση δύο κρατών. Και η δική μου απάντηση ήταν ότι προκειμένου να ξεφύγουμε από τα αδιέξοδα έχουμε την επιλογή της αποκεντρωμένης από πλευράς εξουσιών ομοσπονδίας, έχουμε την επιλογή της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, έχουμε ακόμα την επιλογή του βελγικού μοντέλου. Αλλά ουδέποτε ξέφυγα από τη διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία”.
“Απλώς ήταν εναλλακτικές προτάσεις ή σκέψεις για να αποφύγουμε τα αδιέξοδα που είχαν δημιουργηθεί ως αποτέλεσμα εμμονών. Και αυτό ήταν και μια πρόσκληση του ΓΓ, να θέσουμε στο τραπέζι χωρίς δισταγμό κάποιες νέες ιδέες που θα βοηθήσουν να ξεπεραστούν τα προβλήματα», πρόσθεσε.
