Αν ενδιαφέρεστε να µάθετε πώς θα κάνετε τον εγκέφαλο σας να λειτουργεί στο απόγειό του, οι παρακάτω ιδέες ελπίζω να σας βοηθήσουν.
Η ηλικία, η ποσότητα του ύπνου, η στάση και η κίνηση επηρεάζουν τη λειτουργία του εγκέφαλου µας. Τα καλά νέα είναι ότι η αναβάθµιση των στρατηγικών µας όταν εργαζόµαστε ή µελετάµε είναι απλή υπόθεση.
Η στρατηγική του Thomas Edison
Λέγεται ότι ο διάσηµος εφευρέτης κρατούσε µια µικρή ατσάλινη µπάλα σε κάθε χέρι καθώς ετοιµαζόταν για έναν υπνάκο. Όταν αποκοιµιόταν οι µπάλες έπεφταν. Τότε ξυπνούσε και σηµείωνε τις δηµιουργικές ιδέες που είχε λίγο πριν αποκοιµηθεί.
Την υπεροχή της ανορθόδοξης στρατηγικής του Edison επιβεβαίωσαν ερευνητές στο Ινστιτούτο Εγκεφάλου (Παρίσι, 2021). Έδωσαν σε 103 άτοµα που είχαν ελαφρά στέρηση ύπνου ένα φαινοµενικά πολύπλοκο µαθηµατικό πρόβληµα που απαιτούσε µια απλή δηµιουργική διορατικότητα. Οι συµµετέχοντες που είχαν µόλις ξυπνήσει είχαν 3 φορές περισσότερες πιθανότητες να λύσουν το πρόβληµα από εκείνους που παρέµειναν ξύπνιοι σ’ όλη τη διάρκεια του πειράµατος.
Γνωστική απόδοση
Η απόδοσή µας έχει κορυφές και κατωφέρειες στη διάρκεια της ζωής µας. Πειράµατα σε 10δες χιλιάδες άτοµα διαπίστωσαν ότι…
😊 Η ικανότητα επίλυσης προβληµάτων είναι υψηλότερη στα 20 µας.
😊 ‘Η µνήµη εργασίας µας κορυφώνεται στα 30 µας έτη.
😊 ‘Η αντίληψη των συναισθηµάτων είναι υψηλότερη στα 40-60 έτη.
😊 Οι ικανότητες κατανόησης και επεξεργασίας πληροφοριών φτάνουν στο ζενίθ στα 50 έτη και παραµένουν σε υψηλά επίπεδα για δεκαετίες.
Ας κινηθούµε επιτέλους…
Έρευνες δείχνουν ότι η σύνδεση άσκησης και εγκεφάλου είναι ευρεία. Τα παρακάτω 6 είδη κίνησης µας βοηθούν να γινόµαστε πιο δηµιουργικοί και να τονώνουµε την αυτοεκτίµησή µας.
Περπάτηµα
Με χαλαρό ρυθµό µας χαλαρώνει. Τα αποτελέσµατα διαχέονται για τουλάχιστον 15 λεπτά µετά το περπάτηµα.
Το γρήγορο περπάτηµα παρέχει καλύτερη -µέχρι και 15%- αιµάτωση στον εγκέφαλο µας. Η άσκηση γενικά αυξάνει τη φαιά ουσία στον ιππόκαµπο, που είναι ζωτικής σηµασίας για την επεξεργασία της µνήµης και τη χωρική µας αντίληψη.
Η σωµατική δύναµη…
Συνδέεται µε υψηλότερη αυτοεκτίµηση και αίσθηµα ικανότητας.
Το σώµα µας έχει µια ασυνείδητη αίσθηση της υγείας και της κατάστασης των µυών και των οστών µας.
Ο εγκέφαλός µας λαβαίνει συνεχώς τα σχετικά µηνύµατα. Αυτά τροφοδοτούν την αίσθηση µας του τι µπορούµε να χειριστούµε.
Χορέψτε
Χορεύοντας µόνοι, µας κάνει ευτυχισµένους. Μαζί µε άλλους ενισχύουµε τους κοινωνικούς δεσµούς. Οι κινήσεις συγχρονισµού µε άλλους αυξάνει την ενσυναίσθηση και την κατανόηση στην οµάδα.
Η συντονισµένη αναπνοή
Η ικανότητα του εγκεφάλου να συγχρονίζεται µε την αναπνοή επηρεάζει τον τρόπο που επεξεργάζεται τις πληροφορίες. Αν αναπνέετε µε ρυθµό 6 αναπνοών ανά λεπτό, δηλαδή εισπνοή για 5 δευτερόλεπτα και εκπνοή για 5 δευτερόλεπτα αυξάνετε την οξυγόνωση του εγκέφαλου κατά 1%-2%. Αρκετά για να δείτε µια µικρή διαφορά στη λειτουργία του εγκεφάλου σας.
Απεναντίας, αν αναπνέετε µε ρυθµό 3 εισπνοών ανά λεπτό, τα εγκεφαλικά µας κύµατα συγχρονίζονται στις χαµηλές συχνότητες που εµπλέκονται στη συναισθηµατική επεξεργασία.
Στάση σώµατος
Η όρθια, διευρυµένη στάση σώµατος προκαλεί θετική νοητική στάση. Μας βοηθά να βιώνουµε λιγότερο άγχος σε καταστάσεις κρίσεων.
Το τέντωµα
Βοηθά στη µετακίνηση των υγρών του σώµατος, επιτρέποντας στο ανοσοποιητικό σύστηµα να τα καθαρίζει τακτικά.
Κατάσταση ροής
Μια δοκιµασµένη στρατηγική -από το 1990- µας βοηθά να κερδίζουµε χρόνο και ενέργεια. Βάζοµε τον εγκέφαλο µας σε κατάσταση ροής.
Ο εφευρέτης-καθηγητής M.Csikszentmihalyi την περιέγραψε ως «µια κατάσταση στην οποία εµπλεκόµαστε σε µια δραστηριότητα σε τέτοιο βαθµό που τίποτα άλλο δεν φαίνεται να έχει σηµασία». Πετυχαίνουµε κατάσταση ροής…
😊 ‘Όταν έχουµε σαφή στοχοθεσία.
😊 ‘Όταν υπάρχει άµεση ανατροφοδότηση.
😊 ‘Όταν υπάρχει ισορροπία ανάµεσα στο πρόβληµα και στις δεξιότητες µας.
😊 Μέσω της µεταγνώσης. ∆ηλαδή, γνωρίζουµε συνεχώς τις σκέψεις, την απόδοση και τις σωµατικές µας αισθήσεις.
😊 Όταν διαπιστώνουµε ότι µελετούµε/εργαζόµαστε χωρίς κούραση.
Στα Χανιά
Προ ηµερών, Χανιώτες εκπαιδευτικοί Λυκείου παραπονέθηκαν σε γονείς «Τα παιδιά κοιµούνται στην τάξη, δυσκολευόµαστε να κάνοµε µάθηµα». Τι συµβαίνει άραγε; Ψάχνοντας, εντόπισα µια έρευνα (2022) που αποκάλυψε ότι η πολύωρη πνευµατική εργασία οδηγεί στη συσσώρευση γλουταµινικής ένωσης στο µπροστινό µέρος του εγκέφαλου. Επειδή αυτή είναι δυνητικά επιβλαβής, ο εγκέφαλος µας αυτό-προστατεύεται. Πώς; Αποφεύγοντας την επιπλέον πνευµατική καταπόνηση. Κλείνει τα µάτια και λαγοκοιµάται.
Συµπερασµατικά
😊 Βοηθάµε τον εγκέφαλο µας να λειτουργεί στο απόγειο του…
😊 Με περισσότερο ύπνο που βελτιώνει την προσοχή, τη λήψη αποφάσεων και τη διάθεση µας.
😊 Επιλέγοντας τις κινήσεις που µας βοηθούν να γίνουµε πιο δηµιουργικοί και τονώνουν την αυτοεκτίµησή µας.
😊 ∆ιευκολύνοντας τους έφηβους που δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν λόγω γνωστικής υπερφόρτωσης.
😊 Μέσω της µεταγνώσης, έχοντας συνεχή επίγνωση των γνωστικών και σωµατικών µας λειτουργιών.
*Ο Κυρ. Βασιλομανωλάκης είναι Πτυχ. Ψυχολογίας-Ανάπτυξης Παιδιού, Master Εκπαίδευσης στη ∆ιά Βίου Μάθηση. Επικοινωνία polygnosi@otenet.gr
Τα βιβλία του ‘Μαθαίνω εύκολα΄ ‘Θυµάµαι εύκολα’ ‘Μελετώ αποτελεσµατικά’ διατίθενται από τα βιβλιοπωλεία Libraire και ΚΥΒΟΣ.
