«Οι εκπαιδευτικοί είναι
η κινητήρια δύναμη
του εκπαιδευτικού
συστήματος.
Είναι αδύνατον
να βελτιώσεις
την εκπαίδευση αν
δεν εμπλέξεις
εποικοδομητικά τους εκπαιδευτικούς, να
τους ακούσεις και
να κατανοήσεις
τις ανάγκες τους στη διδασκαλία».
Bill Gates, ιδρυτής
Microsoft, φιλάνθρωπος
Καλοπροαίρετοι γονείς αναζητούν το καλύτερο σχολικό περιβάλλον για το παιδί τους. Τι ψάχνουν να βρουν; Ποια είναι τα κριτήριά τους; Μήπως ένα νέο κτήριο με θέρμανση; Μια αναλογία νέων και έμπειρων εκπαιδευτικών; Ενα ασφαλές περιβάλλον; Μια ιδεατή παρέα συμμαθητών; Ή μήπως πού εφαρμόζονται συγκεκριμένες παιδαγωγικές μέθοδοι;
Αγωνίζονται οι εκπαιδευτικοί, αγωνιούν οι γονείς, κάνουν καταλήψεις οι μαθητές, όλες οι παρεμβάσεις ατελέσφορες. Και μένουμε θεατές να παρατηρούμε άλλα εκπαιδευτικά συστήματα να απογειώνονται, ενώ εμείς μένουμε δέσμιοι να ασχολούμαστε με μη ουσιώδεις μεταρρυθμίσεις.
Ο φιλάνθρωπος
Τη δική του παρέμβαση κάνει ο πολυεκατομμυριούχος Bill Gates, ο οποίος εξομολογείται σε πρόσφατη διαδικτυακή συνέντευξη: «Θέλω να βοηθήσω την εκπαίδευση για να είναι οι μαθητές πανέτοιμοι για το Κολέγιο και το Πανεπιστήμιο».
Ο Bill Gates ξοδεύει εκατομμύρια δολάρια για να επηρεάσει τον τρόπο παροχής της εκπαίδευσης στις Η.Π.Α. Ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός που δημιούργησε, η ‘Common sense media’ ελπίζει ότι οι εκπαιδευτικοί όλων των 55.000 σχολείων των Η.Π.Α. θα κάνουν χρήση των δωρεάν προγραμμάτων που προετοιμάζονται από επιλεγμένους εκπαιδευτικούς και ειδικούς. Εκπαιδευτικοί, μαθητές και γονείς έχουν στη διάθεσή τους αμέτρητα βοηθήματα, παιχνίδια και εφαρμογές για κάθε γνωστικό αντικείμενο του Νηπιαγωγείου, του Δημοτικού και του Γυμνασίου. Εφαρμογές που ‘κατεβαίνουν’ σε όλες τις ηλεκτρονικές συσκευές.
Στον αντίποδα, εκπαιδευτικοί τον κατηγορούν ότι θέλει να στρέψει την εκπαίδευση προς την κατεύθυνση που αυτός επιθυμεί κι ότι με τις παρεμβάσεις του καταπνίγει τη δημιουργικότητα των εκπαιδευτικών.
Μισθοί με παραγωγικότητα
Νέα παρέμβαση κάνουν οι εκπαιδευτικές αρχές στην Αγγλία, αφού το φθινόπωρο αρχίζει η σύνδεση του μισθού των εκπαιδευτικών με την παραγωγικότητά τους. Άμεσος κριτής της απόδοσής τους θα είναι ο διευθυντής του σχολείου τους. Σημειώνω ότι στην Αγγλία ισχύει εδώ και δεκαετίες η τακτική επιθεώρηση των σχολείων από μια ανεξάρτητη υπηρεσία (Οfsted) που αποστέλλει τις αναφορές της στα σχολεία και στους γονείς των μαθητών και τις αναρτά στο Διαδίκτυο.
Οι εκπαιδευτικοί της Αγγλίας αντέδρασαν χλιαρά προκηρύσσοντας μια 24ωρη απεργία τον Οκτώβριο, χωρίς να ορίσουν ημερομηνία, ενώ δεν θα γίνει απεργία στην Ουαλία.
Ίσως η στάση τους να οφείλεται στην αντίθεση του κοινού προς τον αγώνα τους. Πρόσφατη δημοσκόπηση δείχνει ότι το 61% πιστεύει ότι καλώς γίνεται η σύνδεση μισθού και απόδοσης και το 70% ότι δεν πρέπει να επιτραπεί στους εκπαιδευτικούς να απεργήσουν.
Στις παρεμβάσεις της τελευταίας 10ετίας, που αντέχουν, είναι η εισαγωγή διδάκτρων στα Πανεπιστήμια, η πρόσληψη 120.000 βοηθών δασκάλων, ο διπλασιασμός των γραμματέων, απο-πληθωρισμένη αύξηση των δαπανών για την Παιδεία κατά 33% και άλλο ένα νέο επαγγελματικό Λύκειο…
Οι πρωτοπόροι Φινλανδοί
Οι Φινλανδοί που είναι άπιαστοι στην ποιότητα του εκπαιδευτικού τους συστήματος ακολούθησαν μια διαφορετική προσέγγιση μετά την αποδέσμευσή τους από τη Ρωσία. Υπερ-χρηματοδότησαν την εκπαίδευση και δημιούργησαν μια κάστα ανθρωπιστών εκπαιδευτικών.
Συνοπτικά, μετά την αποφοίτηση των εκπαιδευτικών τους επιλέγεται το 15% για να παρακολουθήσει 3ετείς δωρεάν μεταπτυχιακές σπουδές. Οι εκπαιδευτικοί έχουν υποχρεωτική άσκηση ενός έτους, ασκούνται στην έρευνα και στο στήσιμο εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Συναντιούνται τουλάχιστον 1 απόγευμα την εβδομάδα για ανταλλάξουν προτάσεις, ιδέες, να διδάξουν ο ένας τον άλλο, να βελτιώσουν το πρόγραμμα σπουδών… Επίσης, ο μισός χρόνος του εβδομαδιαίου ωραρίου τους αφιερώνεται, στον ίδιο σκοπό της συνεχούς βελτίωσης. Τα σχολεία του ίδιου Δήμου συνεργάζονται για τον ίδιο σκοπό.
Ολα αυτά οδηγούν οι διαφορές ανάμεσα στα σχολεία τους να είναι μόνο 5% παρά το γεγονός ότι σε μερικά σχολεία τα παιδιά των μεταναστών φθάνουν το 50%.
Τα σχολεία απολαμβάνουν υψηλό επίπεδο αυτονομίας και αξιολογούνται. Οι μαθητές εκπαιδεύονται σε γνωστικές δεξιότητες, αυτό-αξιολόγηση, μεταγνώση, λύση προβλημάτων…
Συμπέρασμα
Η επένδυση στο μέλλον των παιδιών, εκτός από κεφάλαια, απαιτεί σοβαρότητα, επιστημοσύνη και ανθρωπισμό. Οι λαοί που είναι προβλεπτικοί επιβιώνουν, οι άλλοι μιλάνε για χαμένες γενιές.
