Μπορεί η Κρήτη να φιλοξενήσει μεγάλες κινηματογραφικές ή τηλεοπτικές παραγωγές; Εχει τα στοιχεία που χρειάζονται ώστε να αποτελέσει ένα ελκυστικό περιβάλλον για ξένους ή και Eλληνες παραγωγούς; Υπάρχει αυτή τη στιγμή ενδιαφέρον; Κι αν ναι τι μας λείπει ακόμα ώστε να καθιερωθεί το νησί ως ένα σημείο αναφοράς στα κινηματογραφικά δρώμενα;
Τους προβληματισμούς αλλά και την εμπειρία τους γύρω από τα ερωτήματα αυτά καταθέτουν σήμερα στις “διαδρομές” τρεις Χανιώτες δημιουργοί της 7ης τέχνης, ο Θοδωρής Παπαδουλάκης, ο Θοδωρής Θωμαδάκης και η Βίκυ Αρβελάκη σε μια προσπάθεια να ανιχνεύσουμε το… κινηματογραφικό μέλλον των Χανίων και της Κρήτης.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΠΑΠΑΔΟΥΛΑΚΗΣ: «Ιδανική η Κρήτη για κινηματογραφικές παραγωγές»
Με συμμάχους τον καλό καιρό, το πλούσιο φυσικό περιβάλλον, τη φιλοξενία αλλά και -για πρώτη φορά -ένα ευνοϊκό θεσμικό πλαίσιο που διαμόρφωσε η Πολιτεία η Κρήτη έχει τη δυνατότητα να αποτελέσει σημείο αναφοράς για εγχώριες και διεθνείς κινηματογραφικές παραγωγές. Αυτό επισημαίνει ο καταξιωμένος Χανιώτης σκηνοθέτης Θοδωρής Παπαδουλάκης.
Εχοντας μεγάλη εμπειρία από παραγωγές στην Κρήτη, μέσω της εταιρείας Indigo View που έχει δημιουργήσει μαζί με τη σύζυγό του Ιωάννα Δάβη και τον Δημήτρη Ξενάκη, ο Θοδωρής Παπαδουλάκης δηλώνει αισιόδοξος για το κινηματογραφικό μέλλον του νησιού.
«Η δημιουργία ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος για κινηματογραφικές παραγωγές εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και ανθρώπους. Εχει να κάνει με την ύπαρξη δομών αλλά και με την πολιτική της χώρας απέναντι στο συγκεκριμένο θέμα. Για πρώτη φορά πάντως στα χρονικά με αυτή την κυβέρνηση έχουν γίνει κάποια πολύ σοβαρά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση, μέσω του Εθνικού Κέντρου Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας (ΕΚΟΜΕ) που αποτελεί μια πολύ σημαντική βοήθεια σε ό,τι αφορά τα οικονομικά μιας ταινίας, αλλά και της ψήφισης πρόσφατα ενός νομοσχεδίου που προβλέπει φοροαπαλλαγές σε κινηματογραφικές παραγωγές», ανέφερε ο Κρητικός σκηνοθέτης.
Στο πλαίσιο αυτό, η Ιωάννα και ο Θοδωρής βρίσκονται σε συζητήσεις με πολλούς ξένους παραγωγούς και συντελεστές για την πραγματοποίηση γυρισμάτων στο νησί. Όπως για παράδειγμα με τον executive producer του Φον Τρίερ, Πίτερ Γκάρντε, όπου σχεδιάζουν τα γυρίσματα της ταινίας “Quicksand” στα Χανιά με πρωταγωνιστές τους Εμιλυ Γουότσον και Ντέιβιντ Τέναντ, στην οποία η Indigo View θα κάνει την εκτέλεση παραγωγής. Παράλληλα, “τρέχουν” την οργάνωση μια διεθνούς τηλεοπτικής παραγωγής που θα μεταφέρει το βιβλίο “Ιμαρέτ” του Γιάννη Καλπούζου στη μικρή οθόνη, αλλά μια ακόμα ταινία βασισμένη στο έργο του Ν. Καζαντζάκη “Ο Χριστός ξανασταυρώνεται” η οποία προγραμματίζεται να ξεκινήσει να γυρίζεται το ερχόμενο φθινόπωρο στα Χανιά. Στις δύο τελευταίες περιπτώσεις ο Θ. Παπαδουλάκης θα έχει την ευθύνη της σκηνοθεσίας.
Οπως μας εξήγησαν η διαμόρφωση ενός ευνοϊκού οικονομικού περιβάλλοντος για κινηματογραφικές παραγωγές αλλά και η δημιουργία σημαντικών υποδομών όπως μεγάλα στούντιο και εξοπλισμός, είναι κάτι που έχει γίνει εδώ και πολλά χρόνια σε χώρες όπως η Βουλγαρία, η Κροατία, η Ρουμανία κ.ά. Αποτέλεσμα αυτού είναι να προσελκύουν ένα μεγάλο αριθμό χολιγουντιανών παραγωγών. «Εμείς αντίθετα είμαστε στα σπάργανα ακόμα», σχολίασε ο Θοδωρής και πρόσθεσε: «Η Ελλάδα και η Κρήτη είναι ιδανικές για να γίνονται κινηματογραφικές παραγωγές: έχουμε καλό καιρό που είναι πολύ σημαντικό, έχουμε καταπληκτικά τοπία, υπάρχει ένα πολύ φιλόξενο περιβάλλον, με πολύ καλό φαγητό, με ανθρώπους που στην πλειοψηφία τους μιλάνε ξένες γλώσσες κ.λπ. Ολα αυτά διαμορφώνουν πολύ ελκυστικές συνθήκες δουλειάς. Ωστόσο, επειδή μιλάμε για επιχειρήσεις, οι ξένοι παραγωγοί θέλουν να νιώθουν ότι υπάρχει και μια σταθερότητα για να επενδύσουν εδώ. Π.χ. αυτά που έχουν ψηφιστεί τώρα, ο ΕΚΟΜΕ, οι φοροελαφρύνσεις κ.λπ., θέλουν να ξέρουν ότι θα ισχύουν και τα επόμενα χρόνια κι ότι δεν θα καταργηθούν».
Οι προοπτικές που ανοίγονται για τις κινηματογραφικές και τηλεοπτικές παραγωγές είναι ευνοϊκές δεδομένου ότι μέσα από τις νέες παγκόσμιες τηλεοπτικές πλατφόρμες, τύπου Netflix, η ζήτηση για τηλεοπτικά και κινηματογραφικά προϊόντα που θα απευθύνονται σε ευρύ κοινό είναι αυξημένη. «Σε κάθε περίπτωση, οι κινηματογραφικές και τηλεοπτικές ταινίες είναι κι ένα απίστευτα δυνατό τουριστικό εργαλείο. Πολύ πιο δυνατό από οποιαδήποτε τουριστική καμπάνια. Θυμάμαι πριν από 3 χρόνια που είχαμε πάει στη Μύκονο για τα γυρίσματα ενός διαφημιστικού μου έλεγαν οι ντόπιοι ότι μέσα σε ένα καλοκαίρι το νησί γέμισε από Βραζιλιάνους που δεν πήγαιναν ποτέ εκεί. Ο λόγος ήταν ότι το προηγούμενο καλοκαίρι είχαν γυριστεί δύο επεισόδια μιας από τις πιο γνωστές τηλεοπτικές σειρές της Βραζιλίας. Είναι απλά τα πράγματα», σημείωσε ο κ. Παπαδουλάκης.
ΒΙΚΥ ΑΡΒΕΛΑΚΗ: «Το νησί είναι ένας “θησαυρός” για τους κινηματογραφιστές»
«Κινηματογράφος για μένα είναι ένας τρόπος να αντιληφθώ σε τι ρυθμό πάλλεται ο κόσμος. Είναι ένας τρόπος να εκφράσω και εγώ τον δικό μου παλμό», λέει στις “διαδρομές”, η Χανιώτισσα σκηνοθέτις Βίκυ Αρβελάκη, η οποία έχει διακριθεί για τα ντοκιμαντέρ της. «Βλέποντας μια ταινία θέλω να κατανοώ και να μαθαίνω πράγματα, γι’ αυτό αγαπώ το ντοκιμαντέρ. Μου αρέσει ο κινηματογράφος που δημιουργεί σκέψη, προβληματισμό και συζήτηση. Οταν δηλαδή μια ταινία μπορεί να μας βάλει σε μια διερώτηση, να μπορούμε υπερβούμε την ταυτότητά μας, να μάθουμε αυτό που αγνοούμε, να γίνουμε αυτό που δεν είμαστε ακόμα, να δούμε το άβλεπτο», αναφέρει.
Οταν τη ρωτάμε για τις προοπτικές αλλά και τις προκλήσεις για παραγωγές στην Κρήτη, η ίδια κάνει λόγο για “θησαυρό” που έχουμε στην Κρήτη, τον οποίο πολλοί άνθρωποι από τον χώρο του κινηματογράφου του εξωτερικού τον ψάχνουν και δεν φαντάζονται πολλές φορές ότι μπορεί να υπάρχει. «Ο τόπος, τα πρόσωπα, η ιστορία, τα προϊόντα, οι συνήθειες, οι κώδικες, οι δραστηριότητες, τα βουνά μας, το φως, τα ανεξερεύνητα της Κρήτης περιμένουν υπομονετικά τη ματιά μας να ωριμάσει και το πνεύμα μας να οξυνθεί για να τα μοιραστούμε και κινηματογραφικά. Για εμένα που ζω και δραστηριοποιούμαι στην Κρήτη αισθάνομαι ότι υπάρχουν προοπτικές και δυνατότητες, ωστόσο χτίζοντας νέες γέφυρες, δημιουργώντας συνέργειες, συζητώντας και βάζοντας την καλή μας ματιά, ίσως καταφέρουμε να υπερβούμε την άγνοια που υπάρχει ως προς τη δύναμη που έχουν οι κινηματογραφικές παραγωγές. Μια ταινία που φτιάχνεται αποκτά δική της υπόσταση, δική της ζωή, ταξιδεύει στον χώρο και στον χρόνο και μαζί της ταξιδεύουν και οι ιστορίες που αφηγείται».
Οσο για τα επόμενα σχέδια της, όπως μας λέει, μετά το ντοκιμαντέρ “Στα Σκοτεινά στην Κρήτη”, το οποίο θα προβληθεί στα τέλη Μαρτίου στο Παρίσι στο πλαίσιο του πρώτου Φεστιβάλ Ελληνικών Ντοκιμαντέρ Grec Doc και μετά το “Λουλούδια που μαράθηκαν νωρίς”, το οποίο προβάλλεται επίσης τηλεοπτικά και σε αίθουσες Διεθνών Φεστιβάλ Κινηματογράφου, σειρά έχει η ιστορία ενός άλλου ανθρώπου που ζει στην πόλη μας, στο νέο της ντοκιμαντέρ “Σολωμός”, που ξεκινά το ταξίδι του αυτό το μήνα σε Ελλάδα και εξωτερικό.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΘΩΜΑΔΑΚΗΣ: «Υπάρχουν μεγάλες προοπτικές»
«Κινηματογράφος για μένα είναι η τέχνη του βλέμματος. Είναι ο τρόπος που παρατηρείς κάθε λεπτομέρεια της καθημερινότητας. Η γοητεία του να ανακαλύπτεις την ομορφιά στα πιο συνηθισμένα αντικείμενα και εκφράσεις» λέει στις “διαδρομές” ο Θοδωρής Θωμαδάκης, κινηματογραφιστής και ιδρυτής της κινηματογραφικής εταιρίας FIXER IN CRETE.
«Οι προοπτικές αλλά και οι προκλήσεις για κινηματογραφικές παραγωγές στην Κρήτη είναι μεγάλες» επισημαίνει και προσθέτει ότι η εταιρεία του συνεργάστηκε με πολλές ξένες εταιρείες για την παραγωγή οτπικοακουστικών έργων στην Κρήτη, μέσα στο 2018. «Η Κρήτη είναι ένας ιδανικός προορισμός για γυρίσματα. Ηδη υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον και για τη φετινή χρονιά που πιστεύω ότι θα είναι μια πολύ καλή χρονιά», εκτιμά.
Τι είναι όμως αυτό που κάνει την Κρήτη να ξεχωρίζει; «Η Κρήτη έχει ιδανικό κλίμα, απέραντη ακτογραμμή και μεγάλη ποικιλομορφία εδάφους. Ομως αυτά, από μόνα τους, δεν φτάνουν. Δηλαδή καμιά παραγωγή δεν έρχεται στην Κρήτη γιατί έχει ζέστη και ωραίες παραλίες. Ειδικά μια μεγάλη παραγωγή έχει τεράστιες επιλογές σε όλο τον κόσμο. Οπότε εδώ έρχονται όσοι ξέρουν την Κρήτη από προσωπική εμπειρία (ήρθαν κάποτε διακοπές κ.λπ.), ψάχνουν κάτι στη Μεσόγειο ή αγαπούν την Ελλάδα», επισημαίνει και αναφέρει χαρακτηριστικά πως «πέρυσι έκανα τουλάχιστον 3-4 ξένες παραγωγές οι οποίες αρχικά ήθελαν να κάνουν γύρισμα στη Σαντορίνη και στη Μύκονο και όταν τους πρότεινα τα Χανιά -τα οποία φυσικά ήταν και πιο οικονομικά – ήρθαν εδώ. Οι συγκεκριμένες παραγωγές δεν ήξεραν καν που βρίσκεται η Κρήτη».
Τον ρωτάμε τι χρειάζεται να γίνει για την ενίσχυση των κινηματογραφικών παραγωγών στο νησί: «Ουσιαστικά παλεύουμε μόνοι μας… Εχει ξεκινήσει κι ένα cash rebate από το Κράτος για να προσελκύσει μεγάλες παραγωγές αλλά αυτό δεν αφορά τις παραγωγές που συνήθως συνεργαζόμαστε, οι οποίες θα πάνε κατευθείαν στα Αθηναϊκά γραφεία και αυτά θα αποφασίσουν πού θα γυριστούν οι ταινίες αυτές. Το cash rebate προφανώς και χρειάζεται γενικότερα για την κινηματογραφική κοινότητα. Όμως οι Αθηναϊκές εταιρείες δεν πολυσυμπαθούν την Κρήτη για γύρισμα: γι’ αυτούς θεωρείται απομακρυσμένη, ακριβή και απρόβλεπτη. Ομως εγώ βλέπω τι δυνατότητες έχει το νησί κι αυτές δείχνω στους ξένους συνεργάτες οι οποίοι ενθουσιάζονται».
Οσο για τα επόμενα κινηματογραφικά σχέδια του, μας λέει πως «μόλις ολοκληρώσαμε ένα μεγάλο και ταξιδιάρικο project για την Ε.Ε. Ταξιδέψαμε στις 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (εκτός της Μ. Βρετανίας) και κινηματογραφίσαμε ένα χώρο που είχε επιλέξει η κάθε χώρα για την προβολή της. Παράλληλα οργανώνουμε μια νέα ινδική παραγωγή στα Χανιά».
