Οι επιπτώσεις της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (Κ.Α.Π.) βρέθηκαν στο επίκεντρο ενημερωτικής εκδήλωσης της Ένωσης Γεωργικών Συνεταιρισμών Ρεθύμνου, στην κατάμεστη αίθουσα του Εμπορικού – Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Ρεθύμνου το Σάββατο.
O αγροτικός κόσμος εκφράζει την αγωνια του για το μέλλον του πρωτογενούς τομέα, δεδομένου του υψηλού κόστος παραγωγής και της γενικότερης ακρίβειας σε ζωοτροφές, λιπάσματα, καύσιμα, ρεύμα.
ΤΙ ΑΛΛΑΖΕΙ
Όπως επισημάνθηκε οι αλλαγές είναι πολλές, με στόχο όμως πάντα, όπως τόνισαν οι ομιλητές, την ενίσχυση του αγροτικού εισοδήματος και τη διασφάλιση της δικαιότερης κατανομής της χρηματοδοτικής στήριξης στους αγρότες.
Αξίζει να σημειωθεί πως η νέα ΚΑΠ, ουσιαστικά έχει τεθεί σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου του 2023 και θα ολοκληρωθεί το2027.
Το ποσό με το οποίο θα χρηματοδοτηθεί ο αγροτικός τομέας στην Ελλάδα φτάνει τα 14 δις ευρώ. Τα 13,42 δισ. ευρώ είναι η συνεισφορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τα 822 εκατ. ευρώ η συμβολή του κρατικού προϋπολογισμού. Τα 9,62 δισ. ευρώ θα κατευθυνθούν στις άμεσες ενισχύσεις, τα 4,42 δισ. ευρώ στις επενδυτικές-αναπτυξιακές δράσεις (Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης – Πυλώνας 2) και τα 200,8 σε τομεακές δράσεις
ΟΙ ΑΜΕΣΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ
Στην εκδήλωση παρέστη και μίλησε ο Διευθυντής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Σπύρος Ντουντουνάκης. Ο ίδιος είπε πως το υπουργείο θέλει να είναι ενημερωμένος ο αγροτικός κόσμος για το τι έρχεται τα επόμενα 6 χρόνια στον αγροτικό τομέα.
«Η νεα ΚΑΠ εχει άλλη στρατηγική πάμε σε ψηφιακή γεωργία, γεωργία ακριβείας, με φιλοπεριβαλλοντικά μέσα και οπωσδήποτε ενίσχυση του αγροτικού εισοδήματος αλλά μέσα από στοχευμένα προγράμματα που θα βασίζονται στην καλύτερη διαχείριση των πόρων , στην ψηφιακή αλλαγή της γεωργίας και το φιλοπεριβαλλοντικό στοιχείο που επικρατεί στην Ε.Ε», σημείωσε σε δηλώσεις του.
Όπως τόνισε ο Κων/νος Τσιμπούκας, καθηγητής στο Γεωπονικό πανεπιστήμιο Αθηνών που συμμετείχε στην επιστημονική ομάδα που έφτιαξε το στρατηγικό σχέδιο της ΚΑΠ, «άμεσες ενισχύσεις είναι το 72% του συνολικού προϋπολογισμού που ανέρχεται στα 14 δις στη χώρα για την περίοδο 2023-2027, ο δεύτερος πυλώνας για τις αναπτυξιακές δράσεις είναι ένα 28% και ένα ελάχιστο ποσοστό είναι τα τομεακά προγράμματα.
Η βιολογική γεωργία “σπάει” σε δυο κομμάτια, αυτοί που ήταν ήδη ενταγμένοι θα παραμείνουν στον πρώτο πυλώνα και υπάρχει στον δεύτερο πυλώνα ένα πρόγραμμα για όσους θέλουν να ενταχθούν τώρα.
Θεωρητικά έχει τεθεί σε εφαρμογή η νέα ΚΑΠ, είναι θέμα του υπουργείου και του ΟΠΕΚΕΠΕ πότε θα ξεκινήσει πρακτικά.
Τη πρώτη χρονιά ίσως χουμε προβλήματα αφού έχει πολλές αλλαγές, από την επόμενη χρονιά θα ομαλοποιηθεί». Ο ίδιος τόνισε πως είναι σημαντικό οι αγρότες πρέπει να ενημερωθούν για τα οικολογικά σήματα που είναι μια νέα δραστηριότητα στον πρώτο πυλώνα.
Ο κ. Τσιμπούκας είπε επίσης χαρακτηριστικά πως οι επιδοτήσεις είναι ένα εργαλείο και εξαρτάται πως το χρησιμοποιεί ο καθένας. «Μπορείς να τη χρησιμοποιήσεις για να εξελιχθείς ή απλώς για να επιβιώσεις».
Υπάρχουν σημαντικά ζητήματα που πρέπει να συζητηθούν, τόνισε από την μεριά του ο Γιάννης Γλεντζάκης πρόεδρος της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Ρεθύμνου, υπογραμμίζοντας το έντονο ενδιαφέρον του αγροτικού κόσμου στο Ρέθυμνο.
«Ξερουμε πολύ καλά ότι ο νομός έχει ένα μεγάλο κομμάτι που ασχολείται με τον πρωτογενή τομέα. Είναι γεγονός οτι η νεα ΚΑΠ έχει αλλάξει, για αυτό καλέσαμε τους ειδικούς να μας εξηγήσουν πως μπορούμε να αξιοποιήσουμε τα κονδύλια της Ε.Ε. και πως μπορούμε να απορροφήσουμε περισσότερα κονδύλια».
Συντονιστής στην εκδήλωση ήταν η Ειρήνη Χουδετσανάκη, αντιπεριφερειάρχης πρωτογενή τομέα Κρήτης. Η κα Χουδετσανάκη σημείωσε πως ζητούμενο είναι το «πως θα αξιοποιήσουμε το σημαντικό αυτό εργαλείο κατά τον καλύτερο τρόπο ώστε η Κρήτη, όπως διαχρονικά παράγει να συνεχίσει να παράγει. Βάζουμε στερεές βάσεις».
ΑΙΤΗΜΑΤΑ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΩΝ
Το αίτημα των μελισσοκόμων της Κρήτης και και της Πανελλαδικής Ομοσπονδίας για επιδότηση επικονιαστή, έθεσε χθες υπόψη του Διευθυντή του Υπουργείου και των υπολοίπων αρμοδίων ο Κων/νος Λεονταρακης, πρόεδρος του Μελισσοκομικού συλλόγου Ηρακλείου και αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας.
«Διεκδικούμε για πρώτη φορά σαν κλάδος επιδότηση επικονιαστή, που θα εχει μεγάλη ανταποδοτικότητα για την κοινωνία και το περιβάλλον. Θεωρούμε οτι έχουμε αδικηθεί για αυτό καταθέτουμε μια τεκμηριωμένη πρόταση στους ανθρώπους του υπουργείου. Οι ιθύνοντες γνωρίζουν την κατάσταση καθώς η Ομοσπονδία είναι μπροστάρης σε αυτό.
Η μελισσοκομία ενισχύεται μόνο από μια δράση 3.1 3.2. για πετρέλαια και αντικατάσταση κυψελών, ποτέ δεν έχουμε επιδοτηθεί σαν κλάδος και πλέον το απαιτούμε».
Ο ΞΑΝΘΟΣ
Σε γραπτή δήλωσή του, βουλευτής Ρεθύμνου του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και πρώην υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός, σχολιάζει πως «το πολύ υψηλό κόστος παραγωγής, η ανεξέλεγκτη ακρίβεια στις ζωοτροφές, λιπάσματα, γεωργικά εφόδια, καύσιμα και ρεύμα, έχουν ήδη επιδεινώσει δραματικά την κατάσταση και οι παραγωγοί είναι σε απόγνωση. Η νέα ΚΑΠ προβλέπει σοβαρή μείωση των άμεσων ενισχύσεων στην ελαιοκαλλιέργεια και στη κτηνοτροφία, ειδικά στην Κρήτη, και άρα αυξάνεται η αβεβαιότητα για το βιώσιμο μέλλον του πρωτογενούς τομέα και της υπαίθρου στην περιοχή μας. Φαίνεται ότι απέναντι στην περίπλοκη “αρχιτεκτονική” της νέας ΚΑΠ δεν υπήρξε, με πολιτική ευθύνη της κυβέρνησης Μητσοτάκη, σοβαρή προετοιμασία, μελέτη των αρνητικών επιπτώσεων και πρόνοια για αντισταθμιστικά μέτρα στήριξης όσων παραγωγικών δραστηριοτήτων υποστούν περικοπές στη χρηματοδότηση τους από τα ευρωπαϊκά ταμεία. Για άλλη μια φορά η κυβέρνηση της «ατομικής ευθύνης», μεταθέτει στους αγρότες και κτηνοτρόφους το δύσκολο έργο της αξιοποίησης των «οικολογικών σχημάτων» για να αντισταθμίσουν την πολύ μεγάλη μείωση εισοδήματος που θα προκαλέσει η κατάργηση του «πρασινίσματος» (πάνω από το 40% της ενιαίας ενίσχυσης που καταβάλλονταν μέχρι σήμερα). Αυτό που χρειάζεται σήμερα είναι ένα ισχυρό μέτωπο των αγροτοκτηνοτρόφων, της Αυτοδιοίκησης, των Συνεταιρισμών, των κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων του Ρεθύμνου και της Κρήτης, για τη διεκδίκηση μέτρων αντισταθμιστικής στήριξης του πρωτογενούς τομέα. Με προτεραιότητα στην αναπλήρωση των εισοδηματικών απωλειών των παραγωγών, στη μείωση του κόστους παραγωγής με γενικευμένη εφαρμογή του μεταφορικού ισοδύναμου, στη δραστική αντιμετώπιση του προβλήματος της έλλειψης εργατικών χεριών και στη διασύνδεση των εξαιρετικών τοπικών μας προϊόντων με τη μεταποιητική βιομηχανία και τον τουρισμό. Μόνο έτσι μπορεί να προκύψει σοβαρή προστιθέμενη αξία στην τοπική οικονομία, δυνατότητα συνέχισης και ανάπτυξης της αγροτικής και κτηνοτροφικής παραγωγής και προοπτική αξιοπρεπούς επιβίωσης των ανθρώπων της υπαίθρου».
Στις αλλαγές στη νεα ΚΑΠ αναφέρεται σε αναλυτικό δημοσίευμά του ο Οικονομικος Ταχυδρόμος, σημειώνοντας μεταξύ άλλων τα εξής:
Τα όρια
Οι ενεργοί γεωργοί θα θεωρούνται δικαιούχοι αναδιανεμητικής στήριξης, εάν οι εκτάσεις που δηλώνουν σε κάθε αγρονομική περιφέρεια, βρίσκονται ανάμεσα σε συγκεκριμένα ανώτερα και κατώτερα όρια εκταρίων.
Για τις αροτραίες καλλιέργειες η ελάχιστη έκταση καθορίζεται στα 2 εκτάρια και η μέγιστη στα 11 εκτάρια. Στις δενδρώδεις καλλιέργειες τα όρια είναι από ένα έως 4 εκτάρια και στα βοσκοτόπια από ένα έως 17 εκτάρια.
Πώς θα χορηγηθεί
Τα κατώτερα και ανώτερα όρια επιλέξιμης έκτασης των εκμεταλλεύσεων θα είναι αυτά που θα καθορίσουν τους δικαιούχους της αναδιανεμητικής ενίσχυσης.
Σύμφωνα με μελέτη, προέκυψαν οι εξής κατηγορίες οικονομικού μεγέθους των εκμεταλλεύσεων:
Οι μεσαίες εκμεταλλεύσεις έχουν οικονομικό μέγεθος από 25.000 έως 50.000 ευρώ, επομένως το οικονομικό μέγεθος των 50.000 ευρώ (από το οποίο αρχίζει η κατηγορία των μεγάλων εκμεταλλεύσεων) είναι το άνω όριο για τις εκμεταλλεύσεις που θα πάρουν αναδιανεμητική ενίσχυση.
Πιο συγκεκριμένα, ο μέσος όρος των εκτάσεων της κατηγορίας οικονομικού μεγέθους 25.000 έως 50.000 ευρώ, αποτελεί αυτό το άνω όριο. Με βάση την ανάλυση των στοιχείων του ΟΣΔΕ (2019) το όριο αυτό αντιστοιχεί σε επιλέξιμη έκταση 11 εκταρίων, 4 εκταρίων και 17 εκταρίων, στις αγρονομικές περιφέρειες των αροτραίων καλλιεργειών, των μόνιμων καλλιεργειών και των βοσκοτόπων, αντίστοιχα. Επίσης, από τον πληθυσμό-στόχο εξαιρούνται οι πάρα πολύ μικρές εκμεταλλεύσεις, αυτές δηλ. που έχουν οικονομικό μέγεθος μέχρι 2.000 ευρώ.
Οι εκμεταλλεύσεις αυτές ανήκουν κυρίως σε συνταξιούχους ή ετεροεπαγγελματίες, και δεν έχουν κάποια προοπτική οικονομικής βιωσιμότητας. Οι εκμεταλλεύσεις με οικονομικό μέγεθος κάτω των 2.000 ευρώ διαθέτουν κατά μέσο όρο επιλέξιμες εκτάσεις 2 εκταρίων, 1 εκταρίου και 1 εκταρίου, στις αγρονομικές περιφέρειες των αροτραίων καλλιεργειών, των μόνιμων καλλιεργειών και των βοσκοτόπων, αντίστοιχα, με βάση την ανάλυση των στοιχείων του ΟΣΔΕ (2019). Οι εκτάσεις αυτές αποτελούν το κάτω όριο για τις εκμεταλλεύσεις που θα δικαιούνται αναδιανεμητική ενίσχυση.
Επομένως, κάθε χρόνο, οι ενεργοί γεωργοί θα θεωρούνται δικαιούχοι αναδιανεμητικής στήριξης, εάν οι εκτάσεις που δηλώνουν σε μια (εκ των τριών) αγρονομική περιφέρεια, βρίσκονται ανάμεσα στα προαναφερθέντα ανώτερα και κατώτερα όρια εκταρίων.
Ποιοι δεν δικαιούνται αναδιανεμητική
Δεν δικαιούνται αναδιανεμητική στήριξη όσοι έχουν επιλέξιμες εκτάσεις, μικρότερες από τις προαναφερθείσες ελάχιστες εκτάσεις.
Παρομοίως, δεν δικαιούνται αναδιανεμητική στήριξη όσοι έχουν επιλέξιμες εκτάσεις σε μια (εκ των τριών) αγρονομική περιφέρεια, μεγαλύτερες από τις προαναφερθείσες μέγιστες εκτάσεις.
Οι εκμεταλλεύσεις αυτές, δεν δικαιούνται αναδιανεμητική στήριξη ούτε και για τα «πρώτα» εκτάρια που διαθέτουν, αυτά δηλαδή που βρίσκονται ανάμεσα στην ελάχιστη και μέγιστη έκταση που προαναφέρθηκε.
Επιλέξιμες εκτάσεις
Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα είναι η χορήγηση αναδιανεμητικής ενίσχυσης στις εκμεταλλεύσεις που διαθέτουν επιλέξιμες εκτάσεις σε περισσότερες από μία αγρονομικές περιφέρειες. Όπως φαίνεται στον επόμενο πίνακα, το 64,4% του συνόλου των εκμεταλλεύσεων της χώρας έχουν επιλέξιμες εκτάσεις μόνο σε μία από τις τρεις αγρονομικές περιφέρειες, για τις οποίες ισχύουν τα ελάχιστα και μέγιστα όρια που προαναφέρθηκαν.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα άνω όρια που προαναφέρθηκαν, αντιπροσωπεύουν μια έκταση μεγαλύτερη από την μέση έκταση των εκμεταλλεύσεων σε κάθε αγρονομική περιφέρεια, επομένως, για μεγάλο αριθμό εκμεταλλεύσεων, η εφαρμογή της αναδιανεμητικής ενίσχυσης εκτιμάται ότι δεν αποτελεί κίνητρο για διαίρεση των εκμεταλλεύσεων. Παρόλα αυτά, δεν χορηγείται πλεονέκτημα σε γεωργούς, οι οποίοι αποδεδειγμένα διαιρούν την εκμετάλλευσή τους με μοναδικό σκοπό την είσπραξη αναδιανεμητικής ενίσχυσης. Το ίδιο ισχύει επίσης για τους γεωργούς των οποίων οι εκμεταλλεύσεις προήλθαν από τέτοια διαίρεση.
Επίσης, η αναδιανεμητική στήριξη αφορά τις επιλέξιμες εκτάσεις και όχι τις εκτάσεις που αναλογούν στα δικαιώματα που κατέχουν οι ενεργοί γεωργοί, επομένως η συμπληρωματική στήριξη θα χορηγηθεί στους γεωργούς για τα εκτάρια για τα οποία ενεργοποιούν δικαιώματα ενίσχυσης αλλά και για τα επιπλέον επιλέξιμα εκτάρια που δηλώνουν.
