“Η ζωή πως θνήσκεις; πώς και τάφω οικείς; του θανάτου το Βασίλειον λύεις δε και του Άδου τους νεκρούς εξανιστάς. Μεγαλύνομέν σε, Ιησού Βασιλεύ, και τιμώμεν την ταφήν και τα πάθη σου, δι’ ων έσωσας ημάς εκ της φθοράς…”
Η αναμονή του Επιταφίου, η περιφορά του και η συνοδεία του από το Σταυρό του Μαρτυρίου, πρωταγωνιστούν στη σημερινή ημέρα στα Ανώγεια, η οποία ξεκίνησε με τη θεία λειτουργία των Ωρών και της αποκαθήλωσης του Εσταυρωμένου.
Οι Ανωγειανοί διατηρούν ως άκουσμα τα λόγια του Μητροπολίτη Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ.κ. Προδρόμου, ο οποίος βρέθηκε στο ιστορικό χωριό στις πλαγιές του Ψηλορείτη και μεταξύ άλλων τους ανέφερε: «Από το σταυρό του, κανείς δεν κατεβαίνει μόνος του. Οι άλλοι τον κατεβάζουν. Δηλαδή όταν έχει ολοκληρώσει την πορεία και το έργο του Σταυρού. Στα μάτια των άλλων θα φανεί ότι νίκησαν, ότι τα κατάφεραν να μας σταυρώσουν, να μας φιμώσουν, να μας θανατώσουν. Έτσι νόμιζαν όμως και για τον Χριστό… Για δείτε, όλοι ξεστρίψανε, ενάντιοι και δικοί, δικοί και γνωστοί. Όλοι φύγανε και δείτε ποιοι έμειναν δίπλα του στο σταυρό: η Μάνα του και ο αγαπημένος μαθητής του. Μια Μάνα θα απομείνει στο τέλος, και ένας φίλος αληθινός, που αυτά τα δύο όμως πρόσωπα είναι ικανά να κρατήσουν ένα κόσμο».
Η ενορία του Αγίου Γεωργίου στο Μεϊντάνι και ο πρωτοπρεσβύτερος πατήρ Ανδρέας Κεφαλογιάννης, συνεχίζουν την προσπάθεια διασύνδεσης του σήμερα με το χθες, της ιστορίας με την καθημερινότητα και την προσπάθεια συμπόρευσης πολιτιστικών και ιστορικών γεγονότων με την Ορθοδοξία και την πίστη. Ο Σταυρός που θα προσκυνηθεί και θα ηγηθεί της αποψινής περιφοράς, καθώς και ο Επιτάφιος, έχουν στολιστεί και ενδυθεί με τα υφάσματα από τα οποία πλέκονται, κεντώνται και δημιουργούνται εδώ και εκατοντάδες χρόνια οι γυναικείες κρητικές φορεσιές. «Χρυσόπλεκτες οι κρητικές φορεσιές οι οποίες ενδύουν την κρητική ομορφιά και παρουσιάζουν προστατευμένους τους ρόλους της γυναίκας από την Κρήτη» αναφέρει ο πρωτοπρεσβύτερος, ο οποίος εντός του ναού έχει τοιχογραφήσει στο μέτωπο του γυναικωνίτη, μορφές ηρώων της Επανάστασης του 1821. Όπως μάλιστα ανέφερε ο Μητροπολίτης κ.κ. Πρόδρομος: «Μέσα στον ιστορικό αυτόν ναό, είναι τοιχογραφημένες και εικόνες ηρώων της πίστης μας. Τι σπουδαίο σχολείο είναι τούτο! Η θωριά και μόνον των προσώπων για τα παιδιά μας, τι σπουδαία διδαχή! Δίπλα από τους αγίους, οι μάρτυρες μας. Γιατί ξέρουμε καλά – και να το μάθουν και τα παιδιά – ότι για να στέκουμε εμείς εδώ όρθιοι και ελεύθεροι σήμερα, ορθόδοξοι, άνθρωποι έδωσαν τη ζωή και το αίμα τους. Μαρτύρησαν για τον Χριστό και την πίστη, όπως πολύ καλά ξέρετε και κάνατε και εσείς εδώ στα Ανώγεια».
Η ένδυση του Σταυρού και του Επιτάφιου πραγματοποιήθηκε από Ανωγειανές, που σχεδίασαν το πώς επιθυμούσαν εφέτος να παρουσιαστούν τα θεία πάθη, ενώ τη ραφή και το κέντημα ανέλαβε η Μαρία Σκουλά, η οποία δημιουργεί εδώ και χρόνια κρητικές φορεσιές, μαζί με τη μητέρα της. Το ύφασμα του Επιτάφιου, είναι το ίδιο από το οποίο δημιουργείται η φούστα της κρητικής γυναικείας φορεσιάς και το ύφασμα που ντύθηκε ο Σταυρός, είναι το ύφασμα που φτιάχνεται το γιλέκο της. Όπως λέει ο εφημέριος του Αγίου Γεωργίου στο Μεϊντάνι Ανωγείων και γυναίκες Ανωγειανές στο ΑΠΕ ΜΠΕ: Ορθοδοξία, Ιστορία και Παράδοση είναι στοιχεία της κρητικής ταυτότητας που συνδέονται άρρηκτα μεταξύ τους. Αυτό το οποίο έχει κρατήσει τους ορεινούς πληθυσμούς στο νησί και έχει ενδυναμώσει περιοχές δύσκολες, όπως τον τόπο μας τα Ανώγεια και τον ορεινό Μυλοπόταμο, είναι η συλλογική ταυτότητα, σε συνάρτηση με τη συμβολή στους ανθρώπους, της ορθόδοξης πίστης και της εκκλησιαστικής παράδοσης. Μέσα από της φορεσιές μας, μέσα από τα ιστορικά γεγονότα, μέσα από τους αγώνες και τη συμπόρευση Παράδοσης και Εκκλησίας, καταφέραμε να αυτοπροσδιοριστούμε ακόμη πιο πολύ και να ισχυροποιήσουμε την ταυτότητα μας.
Σύμφωνα με το πρωτοπρεσβύτερο Ανδρέα Κεφαλογιάννη «η γυναικεία κρητική φορεσιά με τα συγκεκριμένου τύπου υφάσματα, είναι η φορεσιά, των εορτών, της νίκης, της τιμής προς ένα πρόσωπο και της εμφάνισης μιας μάνας, γυναίκας, ηρωίδας, όταν ήθελε να εκπροσωπήσει επάξια την οικογένεια της. Αυτά τα υλικά επελέγησαν εφέτος για να τιμήσουμε το Σταυρό του Μαρτυρίου και τον Επιτάφιο του Ιησού Χριστού. Εύχομαι να μπορούμε πάντα να περνάμε το μήνυμα, πως χωρίς Ιστορία και Παράδοση, η ορθόδοξη πίστη ευκόλως σείεται, και χωρίς Ορθοδοξία, η ιστορία μας και η παράδοση μας, τόσο στα Ανώγεια όσο και σε ολόκληρο το νησί, θα υστερούν και θα μουτζαλώνονται από την ισχύ της λήθης».
