Bιότοπος – περιγραφή
H λατινική ονομασία του βοτάνου είναι ANTHYLLIS vulneraria L.(Ανθυλλίς η τραυματική). Ανήκει στην οικογένεια των Ψυχανθών. Στη Ζάκυνθο της αποκαλούν Κοκκωνόχορτο. Τη συναντούμε ακόμη και με τις ονομασίες Αλογοθύμαρο, Σκούπα, Καλοκαιρινό ρείκι, Ασμυριά, Σμυρνιά, Αγριοφρυγανιά, Αγριόσκουπα, Τσαρίχα, Σάρωμα, Σάριχα, Σκαντσίκι και Ερμάνεια.
Είναι διαδεδομένη σε όλη την Ευρώπη. Φυτό πολύ κοινό στα ξερά λιβάδια, από τα παραθαλάσσια μέρη μέχρι τα ψηλά βουνά. Είναι ποώδες, πολυετές φυτό, ύψους 30 εκατοστών. Φύλλα πτεροειδή, πράσινα – γκριζωπά, μετάξινα στην αφή. Το φυτό παρουσιάζει παραλλαγές ανάλογα με το μέρος που φυτρώνει. Ανθη κίτρινα, διαταγμένα σε πυκνό κεφάλιο. Κάλυκας διογκωμένος και εριώδης στη βάση του.
Την άνοιξη βγαίνουν πράσινοι εύκαμπτοι λεπτοί βλαστοί, και σε κάθε κόμβο βγαίνουν μικρά πράσινα αυλακωτά μακρόστενα φύλλα διαστάσεων 6 χ 20 χλστ, ενώ σε κάθε διακλάδωση βγαίνουν μικρά κίτρινα λουλούδια, τρία έως πέντε ανά κόμβο, και ολόκληρος ο θάμνος αλλάζει όψη και μορφή, στο χρώμα του κίτρινου. Τα άνθη είναι ερμαφρόδιτα (έχουν και αρσενικά και θηλυκά όργανα) και γονιμοποιούνται από τις μέλισσες και άλλα έντομα.
Τα άνθη του τα προτιμούν πλήθος από έντομα, μέλισσες, βομβίνοι και πεταλούδες.
Εχει διαπιστωθεί ότι παράγει ένα νέκταρ, που βοηθά ακόμη καλύτερα στην προσέλκυση των εντόμων στα άνθη, ώστε να επιτυγχάνει την καλύτερη δυνατή γονιμοποίηση του. Συνεπώς αποτελεί ένα πολύ καλό μελισσοκομικό φυτό, που δυναμώνει πολύ τις μέλισσες, με το νέκταρ και την γύρη του.
Κατά την ανθοφορία του οι μέλισσες χτίζουν πολλά κεριά.
Υπάρχει και ένα άλλο είδος η Ερμάνειος, κοινώς Σάρωμα ή Σαρίχα, το οποίο είναι φρυγανώδες φυτό στο οποίο αποδίδονται διουρητικές ιδιότητες.
Ιστορικά στοιχεία
Η Ανθυλλίδα χρησιμοποιήθηκε εδώ και εκατοντάδες χρόνια σε εξωτερικές εφαρμογές, για δερματικά εξανθήματα, σε πληγές που καθυστερούσαν να κλείσουν, σε μικρές πληγές, κοψίματα και μώλωπες.
Εσωτερικά, χρησιμοποιήθηκε σε προβλήματα δυσκοιλιότητας και ως τονωτικό.
Συστατικά – χαρακτήρας
Το βότανο είναι πλούσιο σε σαπωνοσίδια, σε τανίνη και φλαβονοειδή. Τα σαπωνοσίδια (ονομάζονται και σαπωνογενίνες ή σαπωνίνες) είναι φυσικά ετεροσίδια, των οποίων η δραστική ουσία είναι μία ένωση διαλυτή στο νερό, που την κάνει να αφρίζει όπως το σαπουνόνερο.
Ανθιση – χρησιμοποιούμενα μέρη – συλλογή
Το φυτό ανθίζει από τον Μάιο μέχρι τον Σεπτέμβριο. Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούνται κύρια οι ανθισμένες κορυφές του φυτού καθώς και τα φύλλα και η ρίζα. Συλλέγεται τον Ιούνιο και τον Ιούλιο.
Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις
Το βότανο δρα ως αντιεμετικό, αντιβηχικό, στυπτικό, καθαρτικό και επουλωτικό.
Από παλιά το χρησιμοποιούσαν σε πολλά καθαρτικά σπεσιαλιτέ.
Τα αποξηραμένα άνθη μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως θεραπευτικό για τον βήχα και παράλληλα δρουν αποτοξινωτικά. Το ίδιο έγχυμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως επίθεμα σε πληγές για να κλείσουν γρηγορότερα. Το λούσιμο των μαλλιών με το έγχυμα προλαβαίνει την τριχόπτωση.
Παρασκευή και δοσολογία
Παρασκευάζεται ως έγχυμα. Σε ένα φλιτζάνι βραστό νερό προσθέτουμε 3 – 5 γραμμάρια ξηρού βοτάνου και το σκεπάζουμε για 10 λεπτά. Σουρώνουμε και πίνουμε 1 με 2 φλιτζάνια την ημέρα.
Προφυλάξεις
Δεν αναφέρονται παρενέργειες. Τηρούμε τη συνιστώμενη δοσολογία.
