» Μια νέα μορφή καλλιέργειας που σέβεται το περιβάλλον και τον άνθρωπο
Με μεγάλη επιμέλεια και προσοχή η Μάγια εργάζεται στην κατασκευή ξερολιθιάς χρησιμοποιώντας μεγάλες πέτρες.
Ο Χρήστος πάλι δουλεύει στο χωράφι, φροντίζει τα δασικά είδη και τα βότανα που έχουν φυτευτεί. Σε ένα μικρό δημοτικό χωράφι έκτασης 1,8 στρέμματα στο Καστέλι Κισσάμου έχει ξεκινήσει μια πρώτη προσπάθεια εφαρμογής της “περμακουλτούρας” ή αλλιώς της αεικαλλιέργειας. Μια νέα μορφή καλλιέργειας που σέβεται το περιβάλλον και τον άνθρωπο.
Mαζί με τον Xρήστο Καρυστινό – σχεδιαστή “ περμακουλτούρας- περιηγούμαστε το χωράφι. Μας εξηγεί πως η “περμακουλτούρα” αποτελεί «μια εφαρμοσμένη επιστήμη, ολιστική που περιλαμβάνει και το περιβαλλοντικό και το κοινωνικό κομμάτι. Είναι από τα τελευταία παρακλάδια της οικολογίας και το όνομα της βασίζεται στη λέξη “Permanent” που σημαίνει μόνιμα, δηλαδή μια μόνιμη κουλτούρα καλλιέργειας που έρχεται σε αντίθεση με τη συμβατική καλλιέργεια. Στη μόνιμη καλλιέργεια δεν οργώνουμε το έδαφος γιατί θέλουμε να παραμείνουν οι μικροοργανισμοί στο έδαφος. Επί της ουσίας η “περμακουλτούρα” ακολουθεί τα φυσικά οικοσυστήματα, “δάσκαλος” μας είναι το δάσος και το πως αυτό λειτουργεί. Προσπαθούμε να το μιμηθούμε καλλιεργώντας τροφή αλλά αφήνοντας και κάποια κομμάτια ακαλλιέργητα». Ήδη η φιλοσοφία αυτή χρησιμοποιείται σε πολλά μέρη του κόσμου, σε μεγάλες εκτάσεις και με πολύ καλά αποτελέσματα.
Στο μικρό χωράφι που παραχώρησε ο Δήμος Κισάμου στο νοτιοδυτικό τμήμα στο Καστέλι Κισάμου εφαρμόζονται ορισμένες από τις βασικές αρχές της “περμακουλτούρας”, όπως:
• ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ: Η έλλειψη νερού είναι ήδη πρόβλημα για την Κρήτη και αναμένεται να ενταθεί τα επόμενα χρόνια. «Στο χωράφι μας είδαμε τις υψομετρικές διαφορές και σε ποια σημεία μπορούμε να παρέμβουμε για να κρατήσουμε το βρόχινο νερό. Θέλουμε να κρατήσουμε κάθε σταγόνα του νερού που πέφτει στο χωράφι μας! Με αυτόν τον τρόπο αυξάνουμε την παραγωγικότητα του εδάφους και βέβαια μειώνουμε τη διάβρωση.
Αυτό γίνεται με αναβαθμίδες με χαντάκια ισοϋψή, με μικρές παρεμβάσεις όπως μικρές λίμνες και φράγματα» τονίζει ο Χρήστος και μας δείχνει ένα τέτοιο χαντάκι που έχει γίνει με χώμα και πριονίδι. Το χαντάκι είναι έτσι διαμορφωμένο ώστε να γεμίζει με το βρόχινο νερό και στη συνέχεια να το διοχετεύει και σε άλλα σημεία του χωραφιού!
• ΑΓΡΟΔΑΣΟΠΟΝΙΑ: Στο χωράφι χρησιμοποιούνται δασικά και βρώσιμα δέντρα. Αυτό γίνεται γιατί « τα δασικά είδη είναι πιο “σκληρά” και από αυτά δημιουργούμε τη βιομάζα για τα βρώσιμα είδη. Αντί να φέρνουμε λιπάσματα , τεμαχίζουμε τα κλαδιά, παίρνουμε τα φύλλα από τα δασικά είδη και δημιουργούμε άνθρακα και θρεπτικά χαρακτηριστικά για τα άλλα είδη. Έχουν φυτευτεί κυπαρίσσια, ακακίες, βελανιδιές, πολλά είδη βοτάνων που είναι αζωτοδεσμευτικά! Δεν χρησιμοποιούμε καθόλου λιπάσματα αλλά μόνο λίγο “κόμποστ”» αναφέρει ο Χρήστος.
• ΧΩΡΙΣ ΟΡΓΩΜΑ: Βασική αρχή, το μη όργωμα του εδάφους. «Το όργωμα οξυδώνει τους μικροοργανισμούς που είναι απαραίτητοι. Το δάσος χρειάζεται όργωμα; Όχι συνεχίζει να μεγαλώνει, να παράγει χωρίς όργωμα. Γιατί; Γιατί πέφτουν φύλλα, ξύλα από τα δέντρα, περιττώματα ζώων οι μικροοργανισμοί στο ζωντανό έδαφος το καταναλώνουν και δημιουργούν το κατάλληλο χώμα που δεν έχει ανάγκη άζωτο» δηλώνει ο συνομιλητής μας.
• ΦΥΣΙΚΗ ΔΟΜΗΣΗ: Στο χωράφι υπάρχει ένα κιόσκι στο οποίο δεν έχει μπει μια βίδα! Αν πέσει και μείνει εκεί δεν θα αφήσει κανένα αποτύπωμα στο περιβάλλον καθώς είναι κατασκευασμένο μόνο με ξύλο, καλάμια, ουασιγκτονίες και ελάχιστα ποσοστά κόλλας! Άλλα έργα φυσικής δόμησης που βλέπουμε στο χωράφι είναι οι ξερολιθιές, τα φυσικά διαμορφωμένα σκαλοπάτια.
Η 28χρονη ανθρωπολόγογος Μάγια Φλάισινγκ (Maja Flajsig) είναι μέλος του “Drystone association “ από την Κροατία και ειδικεύεται στην κατασκευή ξερολιθιών. Έχει εργαστεί για την κατασκευή καλντεριμιού στα Τσουμέρκα, για μικρά φράγματα στην Πάρο και τώρα δουλεύει στο Καστέλι Κισάμου. «Ήθελα να μάθω περισσότερα για την “περμακουλτούρα”.
Είναι μια τεχνική φιλική στο περιβάλλον και είναι σημαντικό να αναπτυχθεί καθως αποτελεί τμήμα της Μεσογειακής ταυτότητας και της παραδοσιακής κληρονομιάς» επισημαίνει.
Για την ώρα το χωράφι είναι φυτεμένο με δασικά είδη και βότανα και μόλις εξασφαλιστεί η φροντίδα του σε καθημερινή βάση θα φυτευτεί και με άλλα είδη όπως κηπευτικά.
«Ο Κήπος που θεραπεύει»
«Ο “Κήπος που θεραπεύει” είναι σχεδιασμένος σύμφωνα με τις αρχές της “περμακουλτούρας” ή αλλιώς “μόνιμη καλλιέργεια” (permanent-agriculture). Με ειδικό τρόπο που συνδυάζει βρώσιμα και καλλωπιστικά φυτά. Θα λειτουργεί και “παθητικά”- να θεραπεύει δηλαδή μέσω της απλής περιήγησης και ενεργητικά μέσω της εφαρμογής ειδικού προγράμματος κηπουρικών εργασιών (ανάλογα στη περίπτωση ικανότητας δραστηριοποίησης)» αναφέρει η κ. Χρυσίδα Πευκιανάκη υπεύθυνη του σωματείου εθελοντών “Kissamos Social Spot” (Σημείο Κοινωνικών Δράσεων).
Ο Σύλλογος έχει στόχο τη δημιουργία εθελοντικών δράσεων μη τυπικής εκπαίδευσης σε ζητήματα που απασχολούν τους εφήβους, τους νέους και τους ενήλικες σχετικά με τη δια βίου μάθηση, την εκπαίδευση, την απασχόληση, τον επαγγελματικό προσανατολισμό, τον ελεύθερο χρόνου και την ανάπτυξη ατομικών και κοινωνικών δεξιοτήτων σ’ αυτούς τους τομείς. Στηρίζεται από το Δήμο Κισάμου και το “Ίδρυμα Μποδοσάκη”. Από τη νέα χρονιά θα προσελκυστούν παιδιά από σχολεία της περιοχής προκειμένου να εργαστούν πάνω στις αρχές της “περμακουλτούρας”.
