Δόθηκε πρόσφατα στη δημοσιότητα η έκθεση των Ηνωμένων Εθνών για την Ανθρώπινη ανάπτυξη του έτους 2014, στην οποία αναφέρεται ότι παρατηρείται μια βελτίωση του Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης στο σύνολο των χωρών του πλανήτη. Η φετινή έκθεση με τίτλο «Διατηρώντας την ανθρώπινη πρόοδο. Μειώνοντας την ευπάθεια και προωθώντας τη προσαρμοστικότητα» παρουσιάστηκε στο Τόκυο στις 24-7-2014.
Σύμφωνα με την έκθεση αυτή, για τη συνεχή βελτίωση της ανθρώπινης ανάπτυξης, είναι απαραίτητη η αντιμετώπιση της ευπάθειας εκείνων των ατόμων και των κοινωνικών ομάδων, οι οποίοι είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι. Απαιτείται επίσης η βελτίωση της προσαρμοστικότητας τους, ιδίως όταν έχουν να αντιμετωπίσουν φυσικές ή άλλες καταστροφές.
Σαν ιδιαίτερα ευάλωτες ομάδες θεωρούνται:
α) Οι φτωχοί
β) Οι άτυπα εργαζόμενοι
γ) Οι κοινωνικά αποκλεισμένοι
δ) Οι γυναίκες
ε) Τα Άτομα με Ειδικές Ανάγκες
στ) Οι μετανάστες
ζ) Οι ανήκοντες σε μειονότητες
η) Τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι
θ) Οι ευρισκόμενοι σε ιδιαίτερες κοινότητες και περιοχές.
Οι ευάλωτες αυτές ομάδες μπορούν να επηρεασθούν δυσμενώς από:
α) Οικονομική ύφεση ή κατάρρευση που πλήττουν την περιοχή ή τη χώρα τους.
β) Επιδημίες που επηρεάζουν την υγεία
γ) Φυσικές καταστροφές
δ) Συνέπειες λόγω αλλαγής του κλίματος
ε) Βιομηχανικά ατυχήματα
στ) Εμφύλιους ή άλλους πολέμους και κοινωνικές αναταραχές
Οι λόγοι και οι αιτίες για τους οποίους οι ευάλωτες αυτές ομάδες επηρεάζονται δυσμενώς είναι:
α) Οι περιορισμένες ικανότητες και δεξιότητες που έχουν
β) Η κοινωνική θέση τους
γ) Η περιοχή που βρίσκονται και ζουν
δ) Η ηλικία τους
ε) Η χαμηλή κοινωνική συνοχή στη περιοχή τους
στ) Η έλλειψη κατάλληλων υποστηρικτικών οργανισμών
ζ) Η κακή διακυβέρνηση
Η έκθεση του ΟΗΕ διαπιστώνει ότι η ευπάθεια σημαντικού αριθμού ατόμων στο πλανήτη απειλεί την ανθρώπινη ανάπτυξη και εφόσον δεν αντιμετωπισθεί συστηματικά με την αλλαγή των εφαρμοζόμενων πολιτικών και των κοινωνικών στερεοτύπων, η πρόοδος διαφόρων χωρών που παρατηρείται σήμερα δεν θα είναι ούτε βιώσιμη ούτε ισομερής στο μέλλον. Υποστηρίζει δε ότι ο κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα στη μόρφωση, στην ιατρική φροντίδα και σε διάφορες άλλες βασικές υπηρεσίες.
Είναι επιτακτικό λοιπόν να διατεθούν χρηματικοί και άλλοι πόροι ιδιαίτερα στους φτωχούς του πλανήτη όπως και σε άλλες ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Η φετινή έκθεση του ΟΗΕ αξιολογεί τις χώρες του πλανήτη σύμφωνα με το δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης για τον υπολογισμό του οποίου λαμβάνονται υπόψη σε κάθε χώρα:
α) Το οικονομικό εισόδημα
β) Το επίπεδο υγείας
γ) Το επίπεδο μόρφωσης
Για να ληφθούν υπόψη και οι ανισότητες σε μια χώρα υπολογίζεται και ο δείκτης ανθρώπινης ανάπτυξης (Δ.Α.Α.) προσαρμοσμένος στις υπάρχουσες ανισότητες στη χώρα (όπου όσο αυξάνονται οι ανισότητες τόσο μειώνεται ο Δ.Α.Α.) Ετσι σε χώρες που παρατηρούνται μεγάλες ανισότητες μειώνονται τα επιτεύγματα τους όσον αφορά το εισόδημα, την υγεία και τη μόρφωση των πολιτών και ανάλογα μειώνεται ο Δ.Α.Α. τους.
Στους παρατιθέμενους πίνακες παρουσιάζονται και για τους δυο προαναφερθέντες δείκτες ανθρώπινης ανάπτυξης:
α) Η κατάταξη των πρώτων 15 χωρών του πλανήτη σύμφωνα με τους Δ.Α.Α.
β) Οι Ευρωπαϊκές χώρες που βρίσκονται μεταξύ των 15 πρώτων χωρών.
γ) Οι Σκανδιναβικές χώρες που βρίσκονται μεταξύ των 15 πρώτων χωρών.
δ) Η κατάταξη των 15 πρώτων χωρών ανάλογα με την Ήπειρο που ανήκουν.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με το δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης η χώρα μας κατατάσσεται το 2014 στην 29η θέση, διατηρώντας την ίδια θέση όπως και το 2013.
Όσον αφορά το δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης λαμβανομένων υπόψη και των ανισοτήτων, η Ελλάδα καταλαμβάνει φέτος την 25η θέση καλύτερη συγκριτικά με την 27η θέση που καταλάμβανε το 2013.
Τα συμπεράσματα που μπορούν να εξαχθούν από τη φετεινή ετήσια έκθεση του ΟΗΕ και από τους προαναφερθέντες πίνακες είναι:
1) Η πλειοψηφία των κρατών που βρίσκονται στην κορυφή των χωρών με υψηλό δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης ανήκουν στην Ευρώπη και μάλιστα στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη. Στο σύνολο των 15 πρώτων χωρών περισσότερες ανήκουν στην Ευρώπη σε σύγκριση με εκείνες που ανήκουν αθροιστικά στην Ασία, Βόρειο Αμερική και Ωκεανία.
2) Οι Σκανδιναβικές χώρες βρίσκονται ψηλά στο Δ.Α.Α. ενώ εάν ληφθούν υπόψη και οι ανισότητες βρίσκονται σε ακόμη καλύτερες θέσεις.
3) Στην κατάταξη των χωρών σύμφωνα με το Δ.Α.Α. λαμβανομένων υπόψη των ανισοτήτων, οι Ευρωπαϊκές χώρες υπερτερούν μεταξύ των 15 πρώτων χωρών. Αυτό είναι φυσικό καθώς οι ανισότητες στις Ευρωπαϊκές χώρες σαν σύνολο είναι μικρότερες συγκριτικά με ομάδες χωρών που βρίσκονται σε άλλες γεωγραφικές περιοχές του πλανήτη.
ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ 15 ΧΩΡΩΝ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΔΕΙΚΤΗ
ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2014
ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΧΩΡΑ Δ.Α.Α. ΚΑΤΑΤΑΞΗ
ΤΟ 2014 ΤΟ 2013
1η Νορβηγία 0,944 1η
2η Αυστραλία 0,933 2η
3η Ελβετία 0,917 9η
4η Ολλανδία 0,915 4η
5η ΗΠΑ 0,914 3η
6η Γερμανία 0,911 5η
7η Νέα Ζηλανδία 0,910 6η
8η Καναδάς 0,902 11η
9η Σιγκαπούρη 0,901 19η
10η Δανία 0,900 15η
11η Ιρλανδία 0,899 7η
12η Σουηδία 0,898 8η
13η Ισλανδία 0,895 14η
14η Αγγλία 0,892 27η
15η Χονγκ-Κονγκ* 0,891 13η
15η Κορέα * 0,891 12η
29η ΕΛΛΑΔΑ 0,853 29η
*Το Χονγκ-Κονγκ και η Κορέα έχουν τον ίδιο δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης
ΣΚΑΝΔΙΝΑΒΙΚΕΣ ΧΩΡΕΣ*
ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ 15 ΠΡΩΤΩΝ
ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΔΕΙΚΤΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ
ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2014
ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΧΩΡΑ Δ.Α.Α.
1η Νορβηγία 0,944
10η Δανία 0,900
12η Σουηδία 0,898
13η Ισλανδία 0,895
*Περιλαμβάνονται οι εξής 5 χώρες, Νορβηγία, Σουηδία, Φινλανδία, Δανία, Ισλανδία
ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΧΩΡΕΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ 15
ΠΡΩΤΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ Δ.Α.Α. ΤΟ 2014
ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΧΩΡΑ Δ.Α.Α.
1η Νορβηγία 0,944
3η Ελβετία 0,917
4η Ολλανδία 0,915
6η Γερμανία 0,911
10η Δανία 0,900
11η Ιρλανδία 0,899
12η Σουηδία 0,898
13η Ισλανδία 0,895
14η Αγγλία 0,892
ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ
16 ΧΩΡΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ
ΜΕ ΤΟΝ Δ.Α.Α. ΤΟ 2014
ΗΠΕΙΡΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΧΩΡΩΝ ΠΟΣΟΣΤΟ
Ευρώπη 9 56,25%
Ασία 3 18,75%
Βόρειος Αμερική 2 12,5%
Ωκεανία 2 12,5%
ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ
15 ΧΩΡΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ
ΤΟΝ Δ.Α.Α. ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΟ
ΣΤΙΣ ΑΝΙΣΟΤΗΤΕΣ ΤΟ 2014
ΗΠΕΙΡΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΧΩΡΩΝ ΠΟΣΟΣΤΟ
Ευρώπη 13 86,66%
Βόρειος Αμερική 1 6,66%
Ωκεανία 1 6,66%
ΣΚΑΝΔΙΝΑΒΙΚΕΣ ΧΩΡΕΣ
ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ 15 ΠΡΩΤΩΝ ΩΣ
ΠΡΟΣ ΤΟΝ Δ.Α.Α. ΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΩΝ
ΥΠΟΨΗ ΤΩΝ ΑΝΙΣΟΤΗΤΩΝ ΤΟ 2014
ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΧΩΡΑ Δ.Α.Α.
1η Νορβηγία 0,891
6η Ισλανδία 0,843
7η Σουηδία 0,840
8η Δανία 0,838
11η Φινλανδία 0,830
ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΧΩΡΕΣ ΜΕΤΑΞΥ
ΤΩΝ 15 ΠΡΩΤΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ Δ.Α.Α.
ΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΩΝ ΥΠΟΨΗ
ΤΩΝ ΑΝΙΣΟΤΗΤΩΝ ΤΟ 2014
ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΧΩΡΑ Δ.Α.Α.
1η Νορβηγία 0,891
3η Ολλανδία 0,854
4η Ελβετία 0,847
5η Γερμανία 0,846
6η Ισλανδία 0,843
7η Σουηδία 0,840
8η Δανία 0,838
10η Ιρλανδία 0,833
11η Φινλανδία 0,830
12η Σλοβενία 0,825
13η Αυστρία 0,818
14η Λουξεμβούργο 0,814
15η Τσεχία 0,813
ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ 15 ΧΩΡΩΝ
ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ Δ.Α.Α.
ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΟ
ΣΤΙΣ ΑΝΙΣΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2014
ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΧΩΡΑ Δ.Α.Α.
1η Νορβηγία 0,891
2η Αυστραλία 0,860
3η Ολλανδία 0,854
4η Ελβετία 0,847
5η Γερμανία 0,846
6η Ισλανδία 0,843
7η Σουηδία 0,840
8η Δανία 0,838
9η Καναδάς 0,833
10η Ιρλανδία 0,832
11η Φινλανδία 0,830
12η Σλοβενία 0,825
13η Αυστρία 0,818
14η Λουξεμβούργο 0,814
15η Τσεχία 0,813
25η ΕΛΛΑΔΑ 0,762
*Ο κ. Γιάννης Βουρδουμπάς διδάσκει στο Τ.Ε.Ι. Κρήτης και είναι επιστημονικός συνεργάτης του Μ.Α.Ι.Χ.
