Ανθρωποι του τόπου μας: Μ. Πολυχρονάκης ο… γητευτής της πέτρας

» Ο Μανώλης Πολυχρονάκης συνεχίζει την οικογενειακή παράδοση μιας μοναδικής τέχνης

Με σβελτάδα παίρνει στα χέρια του την “τσεπέτα” και αρχίζει να πελεκάει την πέτρα αργά αλλά με συνέπεια. Αυτή είναι η καθημερινότητα εδώ και χρόνια για τον 57χρονο Μανώλη Πολυχρονάκη, τεχνίτη της πέτρας, όπως και ο πατέρας, ο παππούς, ο αδελφός, οι μπαρμπάδες του. Γιατί και το λάξευμα τού σκληρού υλικού μπορεί να είναι μια οικογενειακή υπόθεση…
Μας δείχνει μια παλιά ενετική πόρτα και το θυρεό της που βρίσκεται πίσω από το παλιό αρχαιολογικό μουσείο. «Ο παππούς μου Λεωνίδας Βιγλάκης στέλιωσε αυτή την πόρτα, απομακρύνθηκε από σπίτι στην παλιά πόλη και την έστησαν ξανά εδώ. Αλλά είχε δουλέψει σε πολλά μνημεία και σπίτια μεταπολεμικά. Συνέχισε ο πατέρας μου Πέτρος Πολυχρονάκης που είχε μάθει την τέχνη δίπλα του! Τότε ήταν πολλοί οι πετράδες και κτίζονταν και πολλά σπίτια από αυτό το υλικό. Σήμερα όπου χρησιμοποιείται πέτρα είναι συνήθως για “επένδυση” γιατί από μέσα υπάρχει τούβλο. Δομικά η πέτρα έχει το μειονέκτημα ότι είναι 50 πόντους το minimum, όταν το τούβλο είναι 20 πόντους , έτσι η πέτρα σου μειώνει τα τετραγωνικά μέσα στο σπίτι, χάνεις στη δόμηση» αναφέρει.

ΟΙ ΧΑΡΕΣ ΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ

Από την άλλη η πέτρα έχει άλλες χάρες και αυτές τις ξέρει καλά ο κ. Πολυχρονάκης. «Είναι πιο εύκολη η επισκευή της, αν χαλάσει, αν φθαρεί την αφαιρείς και βάζεις μια άλλη» σημειώνει και μας δείχνει μια σειρά από πέτρες σε μια αντηρίδα του παλιού μουσείου που έχουν αντικαταστήσει παλιές και φθαρμένες. Δεν είναι όμως μόνο αυτά τα πλεονεκτήματα της.
«Το σπίτι από πέτρα είναι πιο δροσερό το καλοκαίρι και ζεστό το χειμώνα, οι παλιοί τα έφτιαχναν και με τέτοιες κατευθύνσεις ώστε να εκμεταλλεύονται τον ήλιο, τη σκιά, τον αέρα. Αλλά πρέπει ο μάστορας να της “μιλάει” της πέτρας, να την ξέρει. Ο καθένας μπορεί να κτίσει πέτρα αλλά κτίζει σωστά; Ξέρει πως θα “κλειδώσεις” τις πέτρες ώστε να διατηρηθούν για περισσότερο; Μια “σκληρή” πέτρα δεν θα την βάλεις στο ανώφυλλο γιατί σπάνε εύκολα σε ένα σεισμό θα “θρουλίσει” ενώ μια “μαλακιά” θα κρατήσει καλύτερα. Όλα έχουν τα μειονεκτήματα και τα πλεονεκτήματα τους που πρέπει να τα εκμεταλλευτείς. Αυτά είναι τα μυστικά των πετράδων».
Του ζητάμε να θυμηθεί που έχει δουλέψει. Αρχίσει να μας παραθέτει μνημεία και τοποθεσίες. Η Μονή στις Κορακιές, το καμπαναριό της Μονής Γωνιάς, η Βίλα Κούνδουρου «που αλλάξαμε και κολώνες, τα κολωνάκια στο μπαλκόνι είναι φτιαγμένα με τόρνο του χεριού» αλλά και τα πέτρινα σπιτάκια στο ΜΑΙΧ , η συντήρηση του προμαχώνα του Mocenigo και τόσα άλλα.
Ξεχωριστή ήταν η εμπειρία της εργασίας δίπλα στον Κώστα Βιγλάκη, τον μάστορα που δούλεψε στην ανακατασκευή του φάρου πριν από 20 χρόνια και που έχει εργαστεί σε όλα τα σημαντικά μνημεία των Χανίων και όχι μόνο. «Ήμουν δίπλα στους κορυφαίους και μάθαινα» αναφέρει ο κ. Πολυχρονάκης που πλέον εργάζεται ως τεχνίτης αορίστου χρόνου στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Χανίων.

Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΕΩΡΙΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΓΕΦΥΡΑΣ ΤΟΥ ΚΕΡΙΤΗ

Έχοντας δουλέψει για χρόνια οι προκλήσεις παραμένουν. Κάποιες από αυτές «να δουλέψω στα Νεώρια για την ανακατασκευή τους, όταν γίνει, αλλά και στη γέφυρα του Κερίτη. Θα το ήθελα πολύ. Γενικά μου αρέσουν όλα τα μνημεία, το καθένα έχει την ιδιαιτερότητα και τη μοναδικότητα του.»
Είναι δύσκολο τελικά το επάγγελμα του “πετρά;” είναι η ερώτηση μας. «Δεν είναι ; » ανταπαντά με ερώτηση και συνεχίζει «είσαι με τα σφυριά, τις βαριοπούλες, τος τόνους, έχει πολύ κουβάλημα το οποίο με τον καιρό βέβαια το συνηθίζεις, αλλά είναι και οι καιρικές συνθήκες. Το καλοκαίρι στον ήλιο το χειμώνα στο κρύο. Όπως κάθε δουλειά έχει τις δυσκολίες της. Αν έχω κινδυνεύσει ποτέ ; Πιστεύω πως αν έχεις το νου δεν κινδυνεύεις ποτέ» καταλήγει ο τεχνίτης που ευελπιστεί ότι η οικογενειακή παράδοση στο δούλεμα της πέτρας θα συνεχιστεί.