» Ο Ιάκωβος Τσουρουνάκης διατηρεί έναν “κήπο” απολιθωµάτων, πετρών, κεραµεικών…
Κάθε άνθρωπος έχει… τις “αδυναµίες” του. Ο κ. Ιάκωβος Τσουρουνάκης έχει τις δικές του αφού εδώ και 54 χρόνια συλλέγει λαξευµένες πέτρες, απολιθώµατα, κεραµικά (περιόδου πριν και µετά τον πόλεµο) από όλη την Κρήτη και τα Χανιά. Άνθρωπος δηµιουργικός, µε περιβαλλοντικές ανησυχίες και σηµαντική προσφορά στα τοπικά θέµατα ο κ. Ιάκωβος µας δέχθηκε στο χώρο του στην περιοχή του Προφήτη Ηλία.
Μια µικρή περιήγηση στο χώρο του αφήνει τον επισκέπτη έκπληκτο από τον όγκο των κεραµικών, των απολιθωµάτων και των κεραµικών που έχει συγκεντρώσει µε πολύ προσωπικό κόπο και εργασία ο κ. Τσουρουνάκης.
Όπως µας εξήγησε η συλλεκτική του στάση έγινε “µανία” όταν πριν από χρόνια βρέθηκε στο λιµάνι της Σούδας. «Ήταν εκεί ένα φορτηγό γεµάτο κεραµικά στη σειρά για το πλοίο για Πειραιά. Επειδή µε ενδιέφεραν 3-4 αγγεία απευθύνθηκα στον οδηγό, αν µπορούσαµε να συζητήσουµε. “ Όχι” µου λέει, “δεν µπορούµε”. “Γιατί;” “Αλλού πάνε αυτά. Έξω φεύγουν. Εδώ δεν πιάνουν τιµή.”»
Ο οδηγός εξήγησε στον κ. Τσουρουνάκη πως τα κεραµικά συγκεντρώνονται από διάφορα µέρη της Ελλάδας και στη συνέχεια πουλιούνται στο εξωτερικό. ∆εν είχαν αρχαιολογική αξία, είχαν όµως λαογραφική και πολιτιστική σηµασία. «Από τότε ο συλλεκτικός µου ζήλος έγινε µανία. Να σώσω ό,τι µπορέσω! Ο Βενιζέλος -ο νεότερος- απαγόρευσε κάποια στιγµή την εξαγωγή τέτοιων αντικειµένων – µη αρχαίων».
Τα υλικά που µας δείχνει ο κ. Τσουρουνάκης µαζεύτηκαν σε χωριά, από φάµπρικες, εργαστήρια της πόλης, αλλά και παραλίες και βουνά. «Κούραση µεγάλη, έπαιρνα βέβαια εργάτες. Θυµάµαι να µετακινούµε µια πέτρα τεράστια και βαριά 3-4 εργάτες και να πέφτει, να την σηκώνουµε, µέχρι να την πάµε στο σηµείο όπου θα την φορτώναµε» λέει ο συνοµιλητής µας. Ο ίδιος προσθέτει χαµογελώντας πως οι φίλοι και οι γνωστοί του άλλοι αντιλαµβάνονται το πάθος του αυτό για τα παλιά πράγµατα άλλοι πάλι «το θεωρούν υπερβολικό. Όµως εµένα είναι κάτι που µου αρέσει».
Πλέον ο κ. Τσουρουνάκης αναζητεί χώρους, σηµεία όπου θα µπορούσε να αναπτύξει το υλικό που έχει συγκεντρώσει φιλοδοξώντας «να δηµιουργήσω 3 εκθέσεις -ή δυνατόν µόνιµες- ή µια ενιαία. Απευθύνοµαι λοιπόν σε όλους σας αν έχουν να µου δώσουν κάτι ή να µου υποδείξουν ένα πιθανό χώρο ώστε να ρωτήσω ή να ψάξω. Γιατί άλλο να ‘χει κάποιος ένα τέτοιο αντικείµενο π.χ. στο τζάκι του και άλλο να ‘ναι µαζεµένα κάπου, επισκέψιµα από όλους, µαθητές, τουρίστες κ.λπ. Θα ‘ναι και µια µετρήσιµη συµβολή στη λαογραφία και γενικά στον πολιτισµό.»
ΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ
Είναι χαρακτηριστικό πως το Πολυτεχνείο Κρήτης µε επίσηµη έγγραφο του του αντιπρυτάνη κ. Θ. Μαρκόπουλου το 2011 δήλωνε πως «υποστηρίζει θερµά την ίδρυση µιας µόνιµης έκθεσης για τη Συλλογή λίθων και απολιθωµάτων του κ. Ιάκωβου Τσουρουνάκη. Εκτός της γενικότερης σηµασίας της συλλογής αυτής για την κοινωνίας, τον τουρισµό, την εκπαίδευση και τον τόπο γενικότερα παρουσιάζει σηµαντικό και ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το Πολυτεχνείο Κρήτης και τους φοιτητές του, λόγω της άµεσης σχέσης της µε συγκεκριµένα τµήµατα και ειδικότητες του ιδρύµατος µας. Η απουσία µιας τέτοιας συλλογής στη ∆υτ. Κρήτη και ιδιαίτερα στα Χανιά, την έδρα του Πολυτεχνείου, αποτελεί µια αρνητική πραγµατικότητα αλλά και ένα σαφές µειονέκτηµα απέναντι στο Ηράκλειο (Μουσείο Φυσικής Ιστορίας) και στο Ρέθυµνο (Μουσείο Γουλανδρή- Παλαιοντολογικό Μουσείο.)» Μάλιστα το Πολυτεχνείο δήλωνε την πρόθεση του να συνδράµει σε µια τέτοια προσπάθεια στα όρια των δυνατοτήτων του.
Κεραµικά της Κρήτης
Η δεύτερη έκθεση µε υλικά του κ. Τσουρουνάκη είναι τα κεραµικά από την Κρήτη. ∆ηµιουργήµατα χρηστικά από πυλό, ετών πριν τον πόλεµο κυρίως που χρησιµοποιούνταν µέχρι και πρόσφατα σε πολλά νοικοκυριά.
«Έχω κυψέλες πήλινες που πλέον δεν βρίσκεις σχεδόν πουθενά, πιθάρια κάθε είδους, τεράστια από αυτά που είχαν οι φάµπρικες για την αποθήκευση ελαιολάδου ακόµα και καπνοδόχο» αναφέρει ο συλλέκτης. Τα πιθάρια της συλλογής του είναι µοναδικά, τεράστια σε όγκο, σε διάφορα µεγέθη. Ένα από αυτά έχει δύο τρύπες. «Χρησιµοποιούνταν για την απόσταξη της τσικουδιάς» σηµειώνει ο κ. Ιάκωβος που µας δείχνει πως γινόταν η εργασία αυτή.
Και δεν είναι µόνο τα παραπάνω. Πήλινα δοχεία που έψηναν ψωµί, άλλα που αξιοποιούνταν για την αποθήκευση ή τη µεταφορά νερού και άλλων υγρών. Χρήσιµα υλικά µιας άλλης εποχής, διαχρονικής όµως λαογραφικής αξίας.
Πέτρες που… µιλάνε
Πέτρες πελεκητές κάθε είδους στη συλλογή του κ. Τσουρουνάκη. ∆εκαετίες πριν τεχνίτες πελεκούσαν το σκληρό υλικό για να φτιάξουν αντικείµενα χρηστικά που χρησιµοποιούνταν στην καθηµερινότητα των ανθρώπων.
Χειρόµυλοι, ποτίστρες και ταίστρες, µυλόπετρες, ανάµεσα στα αντικείµενα που µας δείχνει ο συλλέκτης, όλα χρηστικά φροντισµένα µε πολύ κόπο από τον ίδιο.
Ένα αντικείµενο µας κάνει εντύπωση καθώς το βλέπουµε πρώτη φορά. «Είναι µια πλύστρα!» λύνει την απορία µας ο κ. Τσουρουνάκης και µας δείχνει πως χρησιµοποιούνταν, πως γίνονταν η πλύση των ρούχων δεκαετίες πριν.
Στη συνέχεια µας δείχνει “ακόνες”, µεγάλες, συµπαγείς, σκληρές πέτρες. «Εδώ ακόνιζαν µαχαίρια, τσεκούρια» εξηγεί και µας παρουσιάζει ένα γουδί για το άλεσµα τροφών κυρίως, µας δείχνει µια σειρά τεράστιες πέτρινες γλάστρες, ενώ στην κατοχή του βρίσκονται ακόµα και πέτρινες άγκυρες που χρησιµοποιούνταν σε αγκυροβόλια!
Τα µοναδικά απολιθώµατα
Ένα ιδιαίτερο κοµµάτι της συλλογής του κ. Ιάκωβου είναι τα απολιθώµατα. «Τα µάζεψα από βουνά και παραλίες, έχω
παραλίες βουνά, έχω γυρίσει τη Σπάθα, τη Γραµβούσα, το Ακρωτήρι και που δεν έχω πάει» αφηγείται.
Μας δείχνει ένα ξεχωριστό απολιθωµένο κοράλι, απολιθωµένα οστά διαφόρων ζώων χιλιάδων ετών. «Αυτό εδώ είναι οστό ελέφαντα. Το φωτογράφισα και το έστειλα σε παλαιοντολόγο που µου το είπε» σηµειώνει, αλλά και πολλές αχιβάδες, όστρακα διαφόρων ειδών όπως πίνες κα.
«Με τα απολιθώµατα δεν είναι µόνο το κουβάληµα τους που είναι κοπιαστικό. Φανταστείτε ότι νύχτες ολόκληρες ξενυχτούσα µέχρι τις 3-4 το πρωί για να καθαρίσω την πέτρα ώστε να φανεί καλά το απολίθωµα!» τονίζει.
Παρασκευάς Περάκης και Μιχαήλ Λαμπαθάκης κάνουν… uboxing την επικαιρότητα
