Κύριε διευθυντά,
επιτρέψτε μου να γράψω κάποια πράγματα για ένα επίκαιρο θέμα που άδικα ανησυχεί πολλούς ανθρώπους.
Οι άνθρωποι άρχισαν να φοβούνται τις μηχανές ψηλής τεχνολογίας.
Αυτές οι ψηφιακές μηχανές μιμούνται ανθρώπινες πράξεις και συμπεριφορές με πιο γρήγορο και πιο σύνθετο τρόπο από τις γνωστές μας μηχανικές, αναλογικές μηχανές. Ετσι κανείς δεν φοβόταν τη λαστιχένια κούκλα που της βάζαμε μπαταρία και περπατούσε, αλλά φοβάται την κούκλα ρομπότ που ζητάει να φάει και να την χαϊδέψουν.
Ακουσα στην τηλεόραση τον κ. Παυλόπουλο να λέει πως ζούμε σε μια εποχή που πρέπει να μας απασχολεί η συνύπαρξη άνθρωπου και μηχανής.
Όπως ο απλός κόσμος, έτσι και ο κ. Παυλόπουλος έχασε την αίσθηση για το τι είναι μηχανή και το τι είναι άνθρωπος.
Η μηχανή είναι, και θα είναι για πάντα, ένα εργαλείο που το κατασκευάζει ο άνθρωπος.
Η μηχανή κάνει πάντα αυτό που την προγραμματίζει ο άνθρωπος να κάνει. Η μηχανή δεν έχει θέληση, δεν θα θελήσει λοιπόν να δημιουργήσει ποτέ μια δικιά της τάξη πραγμάτων. Κάθε κίνηση μιας μηχανής είναι απόλυτα προβλέψημη για αυτόν που την κατασκευάζει. Αν αυτός κάποια στιγμή χάσει τον έλεγχο, μπορεί απλά να βγάλει τη μηχανή από την πρίζα ή να πατήσει την ένδειξη off. Ετσι θα έχει αυτός, ο άνθρωπος, πάντα την ευθύνη για το τι κάνει η μηχανή του.
Οι μηχανές έχουν περιορισμένη ευελιξία και λειτουργούν μόνο σε πολύ συγκεκριμένο περιβάλλον. Η ανθρώπινη νοημοσύνη έχει απεριόριστη ευελιξία και λειτουργεί σε κάθε περιβάλλον. Οταν εγγαταλείψουμε έναν άνθρωπο στην ζούγκλα, θα βρει χίλιους τρόπους να ανταπεξέλθει με μια κατάσταση που δεν έχει γνωρίσει ποτέ, είναι πολύ πιθανό πως θα επιβιώσει. Αν ρίξεις μια οικιακή βοηθό ρομπότ ψηλής τεχνολογίας στην ίδια ζούγκλα, αυτή θα στέκεται εκεί και θα λέει κάθε τόσο: Mην ξεχάσεις να βγάλεις τα σκουπίδια έξω γλυκιά μου, κλείδωσε την πόρτα, στο ψυγείο δεν έχει άλλο βούτυρο…. και όλα αυτά μέχρι να αδειάσει η μπαταρία της.
Οι μηχανές δεν είναι ικανές να κάνουν σύνθετη ανάγνωση της πραγματικότητας. Όταν βλέπαμε και ακούγαμε τον κ. Τσίπρα να κάνει τα διαγγέλματα του πριν το δημοψήφισμα, ως άνθρωποι μπορούσαμε να καταλάβουμε από τα λόγια του, από την χροιά της φωνής του, από το ύφος του και τις γκριμάτσες του, από τις αφύσικες στάσεις που έπαιρνε το σώμα του, πως έλεγε αποκλειστικά και μόνο ψέματα και πως σκάρωνε κάτι επικίνδυνο για το οποίο δεν τον είχαμε εξουσιοδοτήσει. Μια μηχανή που θα τον παρακολουθούσε θα μπορούσε μόνο να καταγράψει σαν μαγνητόφωνο τα λόγια του, να τα μεταφράσει κουτσά στραβά σε χίλιες γλώσσες, να μετρήσει τα ρήματα, τα επίθετα κ.τ.λ, θα μπορούσε να κάνει και πολλές άλλες μετρήσεις, αλλά δεν θα μπορούσε ποτέ να καταλάβει πως ο κ. Τσίπρας έλεγε αποκλειστικά και μόνο ψέματα και πως είχε ύποπτους σκοπούς. Η μηχανή, όσο προχωρημένης τεχνολογίας και να είναι, παραμένει ηλίθια στην ανάγνωση μιας ολικής πραγματικότητας. Δεν μπορεί να ερμηνεύσει τίποτα και δεν μπορεί να κατατάξει τα λίγα πράγματα που την έχουν προγραμματίσει να καταγράφει και να επεξεργάζεται σε μια απείρως σύνθετη πραγματικότητα. Τώρα θα μου πει κάποιος πως επίσης πολλοί άνθρωποι δεν κατάλαβαν πως ο κ. Τσίπρας μας “δούλευε” ασύστολα και πως μας οδηγούσε προς μια καταστροφή. Αυτό είναι αλήθεια, αλλά εγώ δεν είπα πως ο άνθρωπος είναι πάντα στο ύψος του είδους του. Μια μηχανή δεν μπορεί ποτέ να γίνει έξυπνη σαν τον άνθρωπο, αλλά ο άνθρωπος μπορεί να γίνει, όταν προκαταλήψεις και δημαγωγία του πάρουν τα μυαλά, πιο ηλίθιος και από μηχανή. Οι μηχανές δεν έχουν νοημοσύνη. Ο όρος τεχνητή νοημοσύνη είναι απάτη. Μια απάτη που μεταφορικά και κυριολεκτικά πουλάει. Ο άνθρωπος με τη χρήση μηχανών καταφέρνει απίστευτα πράγματα. Το μόνο πρόβλημα που υπάρχει είναι πως οι μηχανές σε ένα βαθμό καταργούν θέσεις εργασίας. Αλλά και αυτό όχι στο βαθμό που περιμέναμε. Στη Γερμανία, που είναι τεχνολογικά πολύ εξελιγμένη, δεν υπάρχει σχεδόν καθόλου ανεργία.
Γιώργος Κιαγιάς
