Αντιδικτατορικό Κίνημα 1938

Στα τόσα χρήσιμα για την ιστορία μας κείμενα του γιατρού Α. Αλιγιζάκη, στο τελευταίο, της 27ης Ιουλίου, αναφέρεται στο Κίνημα στα Χανιά κατά της δικτατορίας Μεταξά. Αντιγράφω από το βιβλίο μου για την Ιστορία του Ορειβατικού Συλλόγου Χανίων (Χανιά 2008) τη σχετική σελίδα:
«Αναμνήσεις της Μαρίκας Εμμ. Μάντακα
Άνοιξη 1938
Είμαστε οικογενειακώς στην Αθήνα, Δημοχάρους 65. Μέχρι τότε ζούσαμε όπως όλοι οι φίλοι και γνωστοί σ’ ένα κλίμα απομόνωσης, λες και φοβόταν ο ένας να πάει στο σπίτι του άλλου, τόσο στενή ήταν η παρακολούθηση από τους χαφιέδες.
Η διδακτορία του Μεταξά από τον Αύγουστο του 1936, πάντα με την τρομοκρατία και την καταθλιπτική της ατμόσφαιρα.
Όμως στις αρχές του καλοκαιριού (Μάιος – Ιούνιος) φαίνεται κάτι άρχισε να γίνεται.
0 άντρας μου έβγαινε πιο συχνά, ερχόταν πιο αργά τα μεσημέρια στο σπίτι.
Ένα μεσημέρι δεχθήκαμε τον μακαρίτη Μανούσο Βολουδάκη, τέως βουλευτή Χανίων και δεν θυμάμαι ποιον άλλο.
Τον Ιούλιο φύγαμε για τα Χανιά οικογενειακώς, για διακοπές του καλοκαιριού, όπως πιστεύαμε. Πήγαμε στα Χανιά και από εκεί ανεβήκαμε στον Ομαλό.
Εκεί ήλθε ο νεαρός τότε δικηγόρος κ. Χατζηαγγελής, που περνούσε ίσως επίτηδες με τον Ορειβατικό.
Στις 20 – 25 Ιουλίου ανέβηκε στον Ομαλό ο Σπύρος Ζουρίδης από τους Λάκκους, ανιψιός του Αριστομένη Μητσοτάκη και μιλήσανε με τον άνδρα μου.
Στις 26 ή 27 κατέβηκε ο άνδρας μου στους Λάκκους. Εμείς στον Ομαλό.
Στις 28 ξέσπασε το Κίνημα κατά του Μεταξά».
Και συμπληρώνω:
Στο οροπέδιο του Ομαλού και αριστερά του σημερινού δρόμου προς Ξυλόσκαλο, στην τοποθεσία του Μάντακα ο Γύρος υπάρχει το από ξερολιθιά ισόγειο, τότε, σπίτι του στρατηγού Μάντακα.
Περίπου, από αρχές δεκαετίας 1950 μέχρι τέλος της, είχε παραχωρηθεί στον Ορειβατικό Χανίων σαν το πρώτο του καταφύγιο. Δεν θυμάμαι ακριβώς, ίσως το 1954 έφθασα ως εκεί όπου έμεινα για μια εβδομάδα. Κάθε πρωί ανέβαινα στο μιτάτο Σκουλά, όπου έπινα γάλα και με φίλευαν μυζήθρα και το μεσημέρι κάτι έφτιαχνε ο αλησμόνητος γερω – Δρακουλάκης στην από λαμαρίνες παράγκα του. Ένα βράδυ τράβηξε το φως του λύχνου την προσοχή  του ορεινού αποσπάσματος Χωροφυλακής, μιας και υπήρχαν ακόμη φυγόδικοι, χτύπησαν την πόρτα και έφυγαν μετά τον έλεγχο. Ένα άλλο βράδυ όμως, γύρω στα μεσάνυχτα, κάποιος χτύπησε και δεν απαντούσε που φώναζα «ποιος είναι και τι ζητά» και προσπαθούσε να παραβιάσει την πόρτα. Στ’ αλήθεια δεν τα έχω ποτέ, στη μετέπειτα ζωή μου, τόσο χρειαστεί… Στον πανικό μου, πήρα ένα τσεκούρι που είχαν για τα ξύλα τζακιού – ανηφορά και περίμενα πίσω από την πόρτα να τον… υποδεχτώ. Ευτυχώς έφυγε και γλύτωσε και αυτός και εγώ. Σίγουρα φυγοδικούσε.
Τα ονόματα στη φωτογραφία, έξω από το καταφύγιο Μάντακα, ίσως το 1954, παρ’ ότι δεν έχουν καμιά σημασία για τους νεώτερους, αναφέρω σαν φόρο μνήμης σε παλαιότερα μέλη της χανιώτικης κοινωνίας και του Ορειβατικού. Από τους 23 εικονιζόμενους επιζούν μόνο τρεις!!!