«Λατρεύω τα Χανιά και χαίρομαι που κατάγομαι από εδώ. Θα ήθελα ωστόσο να δω την πόλη εμπλουτισμένη με σύγχρονα έργα τέχνης σε δημοσίους χώρους, που να εκφράζουν το πολιτιστικό της παρόν και γίγνεσθαι» (φωτογραφία: Σωτήρης Παπανικολάου)
«Το φως σηματοδοτεί τον ρυθμό της ζωής και το πέρασμα του χρόνου. Το φως ανακαλύπτει και αποκαλύπτει», λέει η διακεκριμένη γλύπτρια Αντωνία Παπατζανάκη σε συνέντευξή της στις “διαδρομές” με αφορμή την έκθεσή της: “Φωτομετρίες” που πραγματοποιείται στη Δημοτική Πινακοθήκη. «Τα έργα μου είναι συνήθως αυτόφωτα, εκπέμπουν φως που επιχειρώ να μορφοποιήσω χρησιμοποιώντας συνδυασμό διάφανων με αδιαφανή υλικά καθώς και διάφορες τεχνικές και μεθόδους επεξεργασίας τους», εξηγεί.
Οσο για την πόλη της, τα Χανιά, η Αντ. Παπατζανάκη η οποία ζει και εργάζεται στη Νέα Υόρκη, υπογραμμίζει ότι «τα Χανιά είναι η πόλη που μ’ ακολουθεί, το σημείο εκκίνησης και αναφοράς». Παράλληλα, επισημαίνει πως θα ήθελε να δει την πόλη «εμπλουτισμένη με σύγχρονα έργα τέχνης σε δημοσίους χώρους, που να εκφράζουν το πολιτιστικό της παρόν και γίγνεσθαι».
Να σημειώσουμε ότι η Αντωνία Παπατζανάκη είναι η δημιουργός του μνημείου για τα θύματα του ναυαγίου του πλοίου: “Ηράκλειον”, στην πλατεία Τάλω στα Χανιά.
Στην έκθεση: “Φωτομετρίες”, σε επιμέλεια του Δρ. Θοδωρή Κουτσογιάννη, παρουσιάζονται 80 έργα της Αντωνίας Παπατζανάκη η οποία ζει και εργάζεται στη Νέα Υόρκη.
Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 5 Ιανουαρίου 2019 με ωράριο λειτουργίας: Δευτέρα έως Σάββατο: 10 π.μ. – 2 μ.μ. και 7 μ.μ. – 10 μ.μ..
Πώς ξεκίνησε η ενασχόλησή σας με τη γλυπτική; Τι ήταν αυτό που καθόρισε αυτή την επιλογή σας;
Ξεκίνησε στην αρχή των σπουδών μου στα εργαστήρια της σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα.
Την ερωτεύτηκα, αισθάνθηκα ότι η γλυπτική ήταν η τέχνη μέσω της οποίας μπορούσα να εκφραστώ, επιπλέον με ενδιέφερε το γεγονός ότι παρεμβαίνει στον πραγματικό χώρο και χρόνο.
Στην έκθεση παρατηρούμε ένα “παιχνίδι” με το φως. Τι είναι το φως για εσάς και πώς το περιέχετε στα έργα σας;
Το φως είναι υπερφορτισμένο παγκόσμιο σύμβολο, άμεσα συνδεδεμένο με τη ζωή και μεταφορικά με την αλήθεια. Σαν βασικό στοιχείο της οπτικής μας αντίληψης, συσχετίζεται με τη διαδικασία της έρευνας, της σκέψης, της αξιολόγησης. Στην Φυσική, η ταχύτητα του φωτός είναι το μέτρο της κοσμικής απόστασης – πραγματικά και συμβολικά το φως είναι φορέας μνήμης. Η συμπεριφορά του φωτός ως μάζα και ενέργεια αντιστοιχεί στη δισυπόστατη ανθρώπινη φύση ως σώμα και πνεύμα. Το αρχέγονο φως είναι το όριο του κόσμου μας. Το φως σηματοδοτεί το ρυθμό της ζωής και το πέρασμα του χρόνου. Το φως ανακαλύπτει και αποκαλύπτει.
Στα έργα μου το φως εμπεριέχεται, όπως πολύ σωστά παρατηρήσατε. Τα έργα μου είναι συνήθως αυτόφωτα, εκπέμπουν φως που επιχειρώ να μορφοποιήσω χρησιμοποιώντας συνδυασμό διάφανων με αδιαφανή υλικά καθώς και διάφορες τεχνικές και μεθόδους επεξεργασίας τους. Το φως του έργου διαχέεται περά από τα όρια του ως αντικείμενο στον αρχιτεκτονικό χώρο και περικλείει κατά κάποιον τρόπο και τον θεατή που το παρατηρεί.
Τι “μηνύματα” θέλετε να στείλετε μέσα από τα έργα σας. Στην έκθεση παρατηρήσαμε έργα με τα “χιονάκια” των αναλογικών τηλεοράσεων μιας άλλης εποχής, έργα που αφορούν τη γέννηση και το ανθρώπινο σώμα, έργα μιας βαθύτερης αναζήτησης.
Μέσα από αυτή τη χρήση του φωτός επιδιώκω να ενισχύσω την ανθρώπινη συνείδηση για τη θέση μας σε ένα διαρκώς εξελισσόμενο σύμπαν και να θέσω το ερώτημα πώς επανατοποθετούμε τον εαυτό μας σ’ αυτή την αέναη διαδικασία. Πιστεύω ότι αυτή η συνειδητοποίηση μας δίνει το μέτρο για μια ουσιαστική και ευτυχέστερη, αν θέλετε, ζωή.
Αναφέρεσθε στην σειρά φωτογραφιών Tele-Vision που προέρχονται από την αποσύνθεση τηλεοπτικών εικόνων. Τράβηξα τις φωτογραφίες αυτές ενώ χειριζόμουν την κεραία μιας αναλογικής τηλεόρασης, παραμορφώνοντας τις μεταδιδόμενες εικόνες στην οθόνη. Τα στιγμιότυπα της τηλεοπτικής πραγματικότητας μετατρέπονται σε αφηρημένες εικόνες με έντονο χρώμα, χαοτικές γραμμές και επαναλαμβανόμενα σχεδία που μοιάζουν με την υφή υφάσματος. Καταστρέφοντας τις εικόνες της καταναλωτικής κοινωνίας μας γινόμαστε ενεργοί θεατές και προσπαθούμε να δούμε πίσω από την εικόνα, να αποκαλύψουμε το φως αυτό καθαυτό. Τα έργα διερευνούν τα διάφορα επίπεδα πραγματικότητας και ψευδο-πραγματικότητας που εμπλέκονται στην παραγωγή και την αντίληψη της εικόνας.
Όσον αφορά στην σειρά έργων Cellular διερευνάται η έννοια της οργανικής μονάδας, το βασικό κύτταρο της ζωής. Είναι εμπνευσμένη από βιολογικές κυτταρικές δομές, το έμφυτο φως τους και την οικουμενικότητά τους – την ιδιότητα που συνδέει τους ανθρώπους με τις εμπειρίες τους. Η σειρά κινείται μεταξύ γλυπτικής, χαρακτικής και ζωγραφικής. Κάθε έργο αποτελείται από επάλληλα επίπεδα χαραγμένου πλεξιγκλάς που φωτίζονται από το εσωτερικό του, ενώ τα οργανικά σχήματα χρωματίζονται και τονίζονται από τη διάθλαση του φωτός πάνω στις χαράξεις. Τα έργα υποδηλώνουν τον πρωταρχικό ρόλο του φωτός στην ύπαρξη της ζωής.
Η αναφορά στα βλαστοκύτταρα παραπέμπει στην αισιοδοξία της σύγχρονης επιστημονικής έρευνας ότι η μελέτη τους μπορεί να λύσει μυριάδα ασθενειών. Η επανάληψη της μονάδας –όπου η ύπαρξη ζωής είναι κρυπτογραφημένη– επιχειρεί επίσης να συλλάβει τα ακόμη άγνωστα μυστήρια της ζωής.
Μιλήστε μου για τη σχέση σας με τα Χανιά. Στην πόλη μας, ποια είναι κατά τη γνώμη σας τα συν και τα πλην;
Τα Χανιά είναι η πόλη που μ’ ακολουθεί, το σημείο εκκίνησης και αναφοράς. Δεν είναι τυχαία άλλωστε η επιλογή του έργου μου από τον επιμελητή της έκθεσης Δρ. Θοδωρή Κουτσογιάννη και η ένταξη του στη σειρά εκθέσεων με τίτλο Επέστρεφε της Δημοτικής Πινακοθήκης Χανίων.
Λατρεύω τα Χανιά και χαίρομαι που κατάγομαι από εδώ. Θα ήθελα ωστόσο να δω την πόλη εμπλουτισμένη με σύγχρονα έργα τέχνης σε δημοσίους χώρους, που να εκφράζουν το πολιτιστικό της παρόν και γίγνεσθαι. Στα Χανιά δραστηριοποιούνται πάνω από 50 εικαστικοί καλλιτέχνες χωρίς αυτό να είναι εμφανές στο πρόσωπο της πόλης.
Πότε εγκατασταθήκατε στη Νέα Υόρκη. Πώς εξελίχθηκε εκεί η καριέρα σας;
Πήγα στη Νέα Υόρκη με αφορμή τις μεταπτυχιακές σπουδές μου το 1997 και έκτοτε ζω και εργάζομαι εκεί, χωρίς όμως να διακόψω τους δεσμούς μου με την Ελλάδα. Πέραν των ατομικών και ομαδικών εκθέσεων όπου παρουσιάζω την δουλειά μου στη Νέα Υόρκη, είναι πολύ σημαντική για μένα η συμμέτοχη στον διάλογο που αναπτύσσεται στη σύγχρονη καλλιτεχνική σκηνή της πόλης. Η Νέα Υόρκη συγκεντρώνει καλλιτέχνες απ’ όλο τον κόσμο και δίνει την δυνατότητα σε έναν καλλιτέχνη να συνδιαλεχθεί με άλλους ανθρώπους που φέρουν διαφορετικές πολιτιστικές καταβολές και αντιμετωπίζουν τόσο τα εικαστικά ζητήματα όσο και τα προβλήματα της ύπαρξης με διαφορετικούς τρόπους. Έτσι ξεκαθαρίζονται τα σημαντικά θέματα – που ακολουθούν τον άνθρωπο παντού και διαρκώς – από τα δευτερεύοντα τα οποία απλώς παρεμβάλλονται ή υποβάλλονται από την καταναλωτική κοινωνία.
Η ψηφιακή εποχή και η ταχύτητα της πληροφορίας, επιδρά στο έργο και τη ζωή ενός καλλιτέχνη, όπως εσείς, με διεθνή ακτινοβολία;
Σε όλη την πορεία της δουλειάς μου ενσωματώνω τα επιτεύγματα της τεχνολογίας και της τεχνικής στο βαθμό που εξυπηρετούν την ιδέα του εκάστοτε έργου μου. Με ενδιαφέρει πολύ το έργο να ενσωματώνει τόσο την τεχνολογία όσο και βιομηχανικά υλικά της εποχής μας.
Η ψηφιακή εποχή αναμφισβήτητα επιδρά στο έργο μου, καθώς συχνά σχεδιάζω τα έργα μου στον υπολογιστή η χρησιμοποιώ την ψηφιακή τεχνολογία σε ορισμένα στάδια δημιουργίας των έργων μου.
