Μεγαλώνοντας μέσα στην ατμόσφαιρα του βιβλιοπωλείου, κληρονόμησα πολύτιμες εικόνες από τις πλούσιες εικονογραφημένες σελίδες των κλασσικών παιδικών παραμυθιών που ξεφύλλιζα με λαχτάρα από παιδί.
Αναστασία Πετράκη
Η Αναστασία Πετράκη παρουσιάζει στον όροφο του βιβλιοπωλείου της οικογένειάς της το οποίο κλείνει σε λίγο καιρό, μια αντιπροσωπευτική σειρά έργων της που σηματοδοτούν την πορεία της στην τέχνη, από το 1983 που αποφοίτησε από την Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας μέχρι σήμερα.
Η Αναστασία υπηρέτησε με αγάπη τη ζωγραφική σε όλα της τα είδη και ασχολήθηκε με την προσωπογραφία, το τοπίο και τη νεκρή φύση, εντρυφώντας στη χρήση gouache, της υδατογραφίας και της ελαιογραφίας. Παράλληλα, ασχολήθηκε ενεργά με την αγγειοπλαστική, τη σκηνογραφία και το θεατρικό κοστούμι, συνεργαζόμενη με τον σπουδαίο σκηνογράφο και μετέπειτα σκηνοθέτη Γιάννη Κύρου.
Επιλέγοντας μία ανάρτηση πυκνή αλλά προσεκτική που αναδεικνύει οικογένειες έργων αλλά και μεταβάσεις από τη μια περίοδο στην άλλη, η Αναστασία προσομοιάζει στον όροφο τη ζεστή και οικεία ατμόσφαιρα του βιβλιοπωλείου στην οποία κανείς βυθίζεται εκστατικά στην περιδιάβαση των σελίδων. Ο χώρος είναι μικρός και επιτρέπει την εποπτεία της δουλειάς και τη σύγκριση μεταξύ των έργων. Τα έργα της Αναστασίας είναι συνήθως σε μέτρια και μικρά μεγέθη, γεγονός που επιβεβαιώνει τον προσωπικό τους χαρακτήρα που φαίνεται να μιμείται τις ημερολογιακές καταχωρήσεις. Η ζωγραφική μέθοδος είναι αυτή που για πολλά χρόνια ήταν προσφιλής στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας: μεταϊμπρεσιονιστική, Σεζανικής κατεύθυνσης, με ενδιαφέρον για τον όγκο και το πλάσιμο, για τη στερεότητα και τη μάζα, χωρίς αναφορά στη λεπτομέρεια, με εσκεμμένα αδρομερή σύνθεση που επιχειρεί να συλλάβει την ουσιώδη πλευρά της κάθε αναπαράστασης. Οι χρωματικές αξίες αναδεικνύονται από τις αντιθέσεις τους και στις συνθέσεις απουσιάζει η εκτενής προετοιμασία όπως στον ιμπρεσιονισμό αλλά και το περίγραμμα και η σκιά.
Αυτή η επιμονή της Γαλλικής ζωγραφικής στην ουσιώδη αναπαράσταση, στην απεικόνιση όλων των πραγμάτων με βάση την παραγγελία του Cezanne να παριστάνουμε τη φύση με γνώμονα τον κύλινδρο, τη σφαίρα και τον κώνο είναι, ως γνωστόν, μια από τις τελευταίες πράξεις της αναπαραστατικής και ανθρωπομορφικής παράδοσης πριν αυτή δώσει τη σκυτάλη στην αφαίρεση και στις διάφορες εκδοχές της. Ο ίδιος ο Cezanne ήταν στο μεταίχμιο, μεταξύ αναπαράστασης και αφαίρεσης και έτσι δεν είναι τυχαίο που στην προσφιλή μέθοδο απεικόνισης της ΑΣΚΤ που αναφερθήκαμε προηγουμένως, ενθαρρύνεται η χειρονομία που συχνά δεν έχει σχέση με το θέμα. Ένας ουρανός που ικανοποιεί περισσότερο τη σύνθεση παρά την πραγματικότητα, ένα κεφάλι που αναλύεται στα εικαστικά του μέρη παρά στις απαιτήσεις της φυσιογνωμίας, κάποια σύννεφα που είναι πιο πολύ φαρδιές, ελεύθερες πινελιές παρά υδρατμοί που συσσωρεύονται στον αέρα, όλα αυτά τα χαρακτηριστικά είναι ενδείξεις μιας ζωγραφικής που ενδιαφέρεται όλο και περισσότερο να αναδείξει τα εργαλεία της και όχι να τα κρύψει, χάριν της αληθοφάνειας. Η μοντέρνα ζωγραφική ικανοποίησε την ανάγκη οι ζωγράφοι να μην κοιτούν μόνον έξω από αυτούς, τον κόσμο, θέλοντας να τον περιγράψουν όσο καλύτερα μπορούν, όπως ήθελαν οι κλασικοί της Αναγέννησης, αλλά να κοιτούν εξίσου εντός τους, θέλοντας την περιγραφή αυτή να την κάνουν προσωπική. Η Αναστασία εμφορείται τόσο από τον φανταστικό κόσμο την πρόσβαση στον οποίο κατέστησαν δυνατή οι μοντέρνοι ζωγράφοι, όσο και από τον πραγματικό, στα κελεύσματα του οποίου επιστρέφει διαρκώς, μέσω του τόπου της και του κύκλου της από τα οποία αντλεί πάντα έμπνευση. Το ζωγραφικό της σύμπαν απαρτίζεται και από τους δύο κόσμους, δίνοντας ένα μέτρο για τον κόσμο τον οποίο μοιραζόμαστε μαζί της αλλά κι ένα δείκτη για το ποιον κόσμο θα θέλαμε να μοιραστούμε. Αν, όπως έλεγε ο Borges, ο παράδεισος είναι μια βιβλιοθήκη, το βιβλιοπωλείο πρέπει λογικά να είναι ο προθάλαμός του και η δοσοληψία μεταξύ φανταστικού και πραγματικού που η Πετράκη ενορχηστρώνει στον όροφό του, είναι, από τη σκοπιά αυτή, ιδιαίτερα ταιριαστή.
*O δρ Κωνσταντίνος Β. Πρώιμος, είναι Διδάσκων στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, κριτικός τέχνης και επιμελητής εκθέσεων
