Συχνά τα τελευταία χρόνια στο Τοπικό Συµβούλιο Μνηµείων µας έρχονται για «έγκριση, ή µη έγκριση» τεράστια αιολικά πάρκα, ή «πεντάστερα» ξενοδοχεία σε κάθε γωνιά της Κρήτης. Ήδη το Λασίθι «έχει γεµίσει» από αυτές τις ογκώδεις κατασκευές, αλλά συνεχώς έρχονται νέες µελέτες, για νέες περιοχές.
Μεγάλες Εταιρείες «επενδύουν» στις Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), ή στη «µονοκαλλιέργεια» του Υπερτουρισµού, προσθέτοντας την ογκώδη παρουσία τους στο καταταλαιπωρηµένο από την «εκτός Σχεδίου», ή την «αυθαίρετη» δόµηση (που όµως νοµιµοποιείται σε κάθε εκλογική περίοδο) «Κρητικό Τοπίο», το οποίο σε άπειρες περιοχές έχει πλήρως εξαρθρωθεί. Από την άλλη πλευρά οι Υπηρεσίες του Κράτους, εφαρµόζοντας το (υποτίθεται «απάτητο») Σύνταγµα, προχωρούν στο χαρακτηρισµό, σύµφωνα µε τα επιστηµονικά δεδοµένα εκάστης, σε Αρχαιολογικό Χώρο, Μνηµείο Παγκόσµιας Κληρονοµιάς, Ιστορικό Τόπο, Παραδοσιακό Οικισµό, Τοπίο Ιδιαιτέρου Φυσικού Κάλλους, Βιότοπο, ∆ασική Έκταση, Γη Υψηλής Παραγωγικότητας και τα τελευταία χρόνια µε Ευρωπαϊκές οδηγίες, περιοχές NATURA, Απάτητα Βουνά, Απάτητες Θάλασσες και άλλα που µπορεί να ξέχασα. ∆ηλαδή για περιοχές που έχουν ιδιαίτερους τρόπους και Νόµους διαχείρισης και περιορισµούς. Και φυσικά κάποια όρια.
Και ενώ µε µεγάλη προθυµία γίνονται οι χαρακτηρισµοί από την πλευρά του Κράτους, µε ακόµη µεγαλύτερη γίνεται η καταπάτησή τους, είτε µε το κλείσιµο των µατιών, είτε µε τα παράθυρα του Νόµου. Από τη µια πλευρά οι «επενδύσεις», που στην πραγµατικότητα δεν έχουν όρια, από την άλλη η αυθαιρεσία του πολίτη, που αντιµετωπίζοντας την απουσία επίσηµου σχεδιασµού και την παραδοσιακή χαλαρότητα (για να µη χρησιµοποιήσω βαρύτερους όρους) αποφασίζουν και διαµορφώνουν το χώρο. Έτσι µια δραστηριότητα φιλική προς το περιβάλλον και την αντιµετώπιση της Κλιµατικής Κρίσης, όπως είναι οι Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), εξελίσσεται σε καταστροφή του Περιβάλλοντος και οικονοµική υπόθεση των γνωστών «ολίγων». Για να αυξήσουµε τη µονοκαλλιέργεια του Υπερτουρισµού, δεν αφήσαµε χώρο για χώρο σε παραλία, βουνό, ή κάµπο, απείρακτο. Στην πραγµατικότητα σφάζουµε τη µια πίσω από την άλλη τις κότες, που έκαναν το «χρυσό αυγό», για µια υπόθεση που δεν ξέρουµε ποιο θα είναι το µέλλον της, ξέρουµε όµως το τι θα αφήσει πίσω της.
…Οι φορείς και η κυβέρνηση θα πρέπει να πάρουν µια καθαρή θέση: Ή απάτητα βουνά, ή καταπατηµένα και να µην µας κοροϊδεύουν πως αυτό θα είναι καλό για το Περιβάλλον. ∆εν είναι…
Το ίδιο ισχύει και µε τις ΑΠΕ και ιδιαίτερα τις τεράστιες ανεµογεννήτριες-η αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας, εφόσον χωροθετηθεί σωστά, είναι ηπιότερη-που άρχισαν να γεµίζουν τα βουνά και κάθε τόπο που κρίνεται κατάλληλος, ή πρόσφορος από τους επενδυτές. Σίγουρα κατάλληλες περιοχές, χωρίς άλλα προβλήµατα, υπάρχουν. Θα πρέπει όµως πρώτα να βρεθούν και να γίνουν οι απαραίτητες διαδικασίες χωροθέτησης.
∆εν θα επαναλάβω τα γνωστά επιχειρήµατα για τις συνέπειες στο περιβάλλον, που ήδη τις βλέπουµε στην πράξη. Θα σταθώ στην τελευταία υπόθεση, που αφορά στη δηµιουργία τεράστιων «Αιολικών Πάρκων» στα βουνά της Κρήτης, µεταξύ των οποίων και στα Λευκά Όρη, µιας οροσειράς που από πολλές δεκαετίες έδειξε µε το ∆ρυµό της Σαµαριάς ότι η σωστή διαχείριση από τη µια προστατεύει το περιβάλλον, από την άλλη δηµιουργεί έναν από τους µεγαλύτερους προορισµούς στην Κρήτη µε άµεσα και έµµεσα οφέλη. Επίσης η σχετικά ήπια διαχείριση της «Μαδάρας» από τους κτηνοτρόφους µε τους περιορισµένους και µάλλον φιλικούς στο περιβάλλον κτηνοτροφικούς δρόµους, αντί για τις «λεωφόρους» που απαιτούνται για τη µεταφορά των ανεµογεννητριών, είναι µια συµβατή µε το χώρο δραστηριότητα.
Με πολλή ικανοποίηση πιστεύω όλοι µας πως ακούσαµε τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού-και στον πατέρα του οφείλει πολλά ο τόπος για τον Εθνικό ∆ρυµό-για χαρακτηρισµό των Λευκών Ορέων σε «απάτητα βουνά».
Ο χαρακτηρισµός αυτός σηµαίνει κάποια πράγµατα και σίγουρα ο Εθνικός ∆ρυµός της Σαµαριάς, που έφτασε εκεί που έφτασε χάρη στη ∆ασική Υπηρεσία Χανίων, είναι ένας οδηγός. Την ίδια στιγµή όµως έρχονται οι προτάσεις της TERNA για µεγάλα Αιολικά Πάρκα στα Λευκά Όρη. Μια πρόταση φιλική από τη µια µεριά για το Περιβάλλον, καταστροφική από την άλλη για το Περιβάλλον. Καθώς βλέπω συχνά από τη µεριά του Αποκόρωνα τον ακόµη (σχετικά) απείρακτο χώρο των βουνών, πηγή ζωής για τον τόπο µας, σκέφτοµαι πόσο καταστροφική θα είναι µια τέτοια επέµβαση, που θα ανοίξει το δρόµο για πολλά δεινά. Έχουν απόλυτο δίκιο όσοι αντιδρούν σε αυτά τα σχέδια. «∆υο καρπούζια σε µια µασχάλη» δεν χωρούν. Οι φορείς και η κυβέρνηση θα πρέπει να πάρουν µια καθαρή θέση: Ή απάτητα βουνά, ή καταπατηµένα και να µην µας κοροϊδεύουν πως αυτό θα είναι καλό για το Περιβάλλον. ∆εν είναι.
*Ο Μιχάλης Ανδριανάκης είναι επίτιµος Έφορος Αρχαιοτήτων
