Ένα δελφίνι, με ένα λευκό κουτί προσαρμοσμένο στο σώμα του, κολυμπά σε βάθος 30 μέτρων, στον Ατλαντικό. Αιφνιδίως κάτι αντιλαμβάνεται, αρχίζει να κάνει μερικές κινήσεις ενώ την ίδια στιγμή ένα καταδρομικό, εκατό μίλια μακριά, παίρνει περίπου το ακόλουθο μήνυμα: “Δελφίνι Ο αναφέρει αντικείμενο, κατά πάσα πιθανότητα ατομοκίνητο υποβρύχιο, σε απόσταση εννέα μιλίων. Πλησιάζω προς επιθεώρηση του…”…
Αρχή φανταστικού μυθιστορήματος θα υποθέσει κανείς. Και όμως το μυθιστόρημα αυτό δεν είναι τόσο φανταστικό αφού ομάδα Αμερικανών επιστημόνων του ναυτικού εργάζεται εντατικώς προς την κατεύθυνση εξευρέσεως τρόπου συνεννοήσεως με τα δελφίνια για να τα χρησιμοποιήσουν ως ανθυποβρυχιακούς ανιχνευτές.
Όσο προχωρούν οι έρευνες, τόσο περισσότερο εκπληκτικά πράγματα αποκαλύπτονται για τα συμπαθή αυτά ζώα. Τα δελφίνια είναι πρώτα-πρώτα, πολύ έξυπνα. Ο εγκέφαλος τους είναι αρκετά ανεπτυγμένος και διδάσκονται ευκολότερα από τους πιθήκους, όπως απεδείχθη από πειράματα που έγιναν στις Παρθένες Νήσους. Μεταξύ τους συνεννοούνται με ηχητικά κύματα, παρόμοια με τον έναρθρο λόγο των ανθρώπων από πλευράς τελειότητας. Συλλαμβάνουν τις ομιλίες που μεταδίδονται με τα υδρόφωνα και απαντούν στις “διαταγές”. Ακόμη μπορούν να μιμηθούν, κατά κωμικό τρόπο, φράσεις ολόκληρες.
Η ακοή τους είναι εξαιρετικώς λεπτή. Μπορούν να αντιληφθούν αντικείμενα που βρίσκονται μίλια μακριά, καλύτερα ακόμη από πολλά μηχανήματα επισημάνσεως που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι. Σπανίως κοιμούνται, ακούνε ταξιδεύοντας και μπορούν να παραμείνουν σε επιφυλακή και τις 24 ώρες του εικοσιτετραώρου. Το ζήτημα είναι το εξής: ή τα δελφίνια πρέπει να μάθουν τη γλώσσα των ανθρώπων ή οι άνθρωποι τη γλώσσα των δελφινιών.
Αλλά δεν είναι μόνο τα δελφίνια έξυπνα. Συχνά διηγούνται ιστορίες ζώων-σκύλων αλόγων, γατών κ.λπ. -που έκαναν ανθρώπινα κατορθώματα ή έμαθαν να καταλαβαίνουν τους ανθρώπους. Οι επιστήμονες δεν περιορίζονται σε όσα λέγονται. Προσπαθούν να έχουν απτές αποδείξεις.
Έτσι Γερμανοί επιστήμονες επιβεβαίωσαν πειραματικώς τον μύθο ότι οι ελέφαντες δεν λησμονούν ποτέ. Ένας ελέφαντας εδιδάχθη να ξεχωρίζει μερικά χρώματα, γράμματα, αριθμούς και μουσικές νότες. Ένα χρόνο αργότερα ο ελέφαντας τα ενθυμείτο όλα. Μία ζέμπρα (όναγρος) έμαθε να αναγνωρίζει 10 διαφορετικούς ήχους, ένας όνος 13 και ένα άλογο 20 στο ίδιο διάστημα διδασκαλίας και με τον ίδιο τρόπο.
Οι χιμπατζήδες είναι γνωστό ότι μαθαίνουν να ζωγραφίζουν και τα αριστουργήματα του χιμπατζή “Κόγκο”, του ζωολογικού κήπου του Λονδίνου, κοσμούν τους τοίχους των σπιτιών του Πικάσσο και του Τζούλιαν Χάξλευ. Ο “Κόγκο” που έχει φιλοτεχνήσει περί τους τετρακόσιους πίνακες θυμώνει πολύ όταν τον διακόπτουν και δεν καλμάρει ούτε με τις πιο πικάντικες λιχουδιές.
Πολλοί άλλοι πίθηκοι μαθαίνουν να χρησιμοποιούν το μολύβι και το χαρτί και να σχεδιάζουν με την ικανότητα των παιδιών, που δεν πήγαν ακόμη σχολείο. Προ διετίας η “Φόμσυ”, μια γάτα στο ζωολογικό κήπο του Ρότερνταμ, φιλοτέχνησε, σκοπίμως ή τυχαίως, ένα θαυμάσιο σκίτσο εφίππου ανδρός.
Ο πλέον τολμηρός επιστήμων στις προβλέψεις του για τη λογική των ζώων και τη χρησιμοποίηση τους, ο σερ Ρόναλντ Φίσερ του Κέμπριτζ, διακεκριμένος στατιστικολόγος και ειδικός επί της γενετικής. “Είμαι βέβαιος, λέγει, ότι θα επιτύχωμε να αυξήσωμε τη λογική των ζώων και με κάποια χειρουργική επέμβαση στον εγκέφαλο τους, μπορούμε να τα καταστήσωμε ικανά να ψελλίζουν μερικές απλές φράσεις”.
Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο περιοδικό ΠΥΡΑΥΛΟΣ το Μάρτιο του 1963. (Αρχείο Δ. Γ. Γιανναράκου)
Πενήντα τρία χρόνια μετά:
Σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων TASS, το ρωσικό υπουργείο Άμυνας είναι διατεθειμένο να πληρώσει πάνω από 25.000 δολάρια για δελφίνια. Συγκεκριμένα, το Κρεμλίνο θέλει να αγοράσει δύο θηλυκά και τρία αρσενικά, μεταξύ τριών και πέντε ετών. Τα δελφίνια πρέπει επίσης να έχουν μήκος 2,3-2,7 μέτρα.
Το TASS σημειώνει ότι το υπουργείο Άμυνας δεν διευκρίνισε τους λόγους για τους οποίους ενδιαφέρεται να αγοράσει τα θαλάσσια θηλαστικά…