Η συνεχής αναβάθμιση των βοηθημάτων προσανατολισμού είναι στοιχείο υπεροχής ενός τουριστικού προορισμού.
Η θερινή ραστώνη είναι στην κορύφωσή της, όμως οι επισκέπτες μας δεν αναπαύονται, μετακινούνται όλες τις ώρες είτε πεζοί είτε με ενοικιασμένα αυτοκίνητα.
Παρατηρείται ότι κάποιοι χάνονται και φθάνουν σε γειτονιές που δεν υπάρχουν πινακίδες κατεύθυνσης, ούτε για δείγμα. Ετσι οι επισκέπτες μας -όσοι δεν έχουν σύστημα πλοήγησης GPS στο αυτοκίνητό τους ή στο κινητό τους τηλέφωνο- ρωτούν όποιον βρουν…
Γνωστός μου, που δεν μιλά Αγγλικά, βρέθηκε μάρτυρας μίας τέτοιας σκηνής. Τουρίστες τον ρώτησαν «Πώς πάνε στη Σούδα;» Κι αυτός κάλεσε μερικούς πιτσιρικάδες που περνούσαν να βοηθήσουν. Τότε, αποκαλύφθηκε ένα κρυμμένο πρόβλημα.
«Δεν ήταν τα Αγγλικά τους, μία χαρά τα μιλούσαν τα παιδιά», μου λέει «όμως δεν μπορούσαν να καθοδηγήσουν τους τουρίστες να βρουν τον δρόμο για τη Σούδα».
«Κι εσύ πως το κατάλαβες;» ρωτώ. «Δεν είσαι δα και δραγουμάνος». «Είδα τους τουρίστες μετά από λίγο στην άλλη άκρη της πλατείας και πέσανε τα μούτρα μου».
Στο σημείωμα κάνω μια σύντομη αναδρομή σε παρόμοιες καταστάσεις κάνοντας μερικές αυθαίρετες συγκρίσεις.
Χωρίς πλανόδιους παγωτατζήδες και χωρίς χάρτες
Ηταν μέρες που η γνώριμη φωνή του πλανόδιου παγωτατζή ξεσήκωνε τον παιδόκοσμο σε κάθε συνοικία. Τα κάτασπρα καρότσια φόρτωναν παγωτό πίσω από την Αγορά και μετά διακτινιζόταν στις γειτονιές. Κάποια χρόνια υπήρχε και στο Κουμ – Καπί εργαστήρι παρασκευής παγωτού σε ξυλάκια. Αυτοί οι παγωτατζήδες, όπως και οι πεζοί εφημεριδοπώλες, οι πεζοί ταχυδρόμοι, οι πλανόδιοι έμποροι – ψιλικατζήδες γνώριζαν κάθε δρόμο και πατιά των Χανίων. Ηταν σαν να είχαν έναν χάρτη της πόλης στο μυαλό τους. Το ίδιο ίσχυε και για τους πιτσιρικάδες. Θα πείτε η πόλη μας ήταν μικρή σε έκταση, αφού η σχολική μας εκδρομή στον Κάρμιλο ήταν περίπατος ανακάλυψης. Η πόλη άρχισε να ξεχειλώνει κι οι παγωτατζήδες χάθηκαν όταν ήρθαν τα ψυγεία. Οταν άρχισε το τουριστικό ρεύμα στη δεκαετία 1980, η Δημοτική Αρχή τοποθέτησε φωτεινούς χάρτες και πινακίδες προσανατολισμού Χανιώτικης κατασκευής.
Σήμερα, τριάντα χρόνια μετά, κάποιες από αυτές τις πινακίδες σώζονται και βοηθούν.
Αν είχαμε εκμεταλλευτεί σύγχρονα συστήματα σήμανσης και είχαμε εγκαταστήσει χάρτες άλλης γενιάς η πόλη μας θα ήταν φιλικότερη.
Ενα πατίνι είναι καλύτερο
Ο υπερήφανος πιτσιρικάς ιδιοκτήτης του πατινιού της φωτογραφίας μπορούσε να προσανατολίσει κάθε χαμένο στη συνοικία του. Ας κάνουμε τώρα φανταστικά άλματα μπρος και πίσω στον χρόνο. Φανταστείτε σύγχρονους πιτσιρικάδες να κυνηγούν Pokemon με τα πατίνια τους… Θα ήταν ένας άπαιχτος συνδυασμός της παιδικής τεχνολογίας μίας άλλης εποχής με το πιο σύγχρονο ηλεκτρονικό παιχνίδι.
Και τα δύο, το πατίνι των δεκαετιών 1950 – 1960 και το Pokemon του 2016 βοηθούν στην ανάπτυξη της αντίληψης του χώρου. Υπάρχουν βέβαια ουσιώδεις διαφορές ανάμεσά τους.
Ο πιτσιρικάς μας με το πατίνι, συνήθως δικής του κατασκευής, ήταν ιδανικά αυτόνομος, δεν επιβάρυνε το περιβάλλον και δεν παραβίαζε προσωπικά δεδομένα.
Το ηλεκτρονικό παιχνίδι Pokemon υποχρεώνει τους παίκτες να βγουν έξω σε έναν κόσμο άγνωστο, να κυνηγήσουν φανταστικά όντα που υπάρχουν μόνο στην οθόνη του κινητού τους. Αυτό σημαίνει ελάχιστη αυτονομία στη σκέψη και στη δράση.
Τέλος, ο πατινίστας ήταν επιδέξιος αναβάτης με αντοχές, ενώ η κάμερα του κινητού του άμαθου ποκεμονίστα γίνεται το μάτι του μεγάλου αδελφού.
Εργαστήρια ανάπτυξης χωρικών δεξιοτήτων
Το επόμενο διάστημα θα παρουσιάσω δύο εργαστήρια ανάπτυξης χωρικών δεξιοτήτων σε παιδικές βιβλιοθήκες του Δήμου Χανίων. Και τα δύο εργαστήρια εντάσσονται στο θερινό πρόγραμμα “Είμαι εξερευνητής” της Future Library του Ιδρύματος Νιάρχου και είναι κατάλληλα για μαθητές 8 – 12 ετών.
Το 1ο εργαστήρι θα γίνει στην Παιδική Βιβλιοθήκη του Σταλού την 31η Αυγούστου ημέρα Τετάρτη. Τα παιδιά θα μάθουν να δίνουν οδηγίες κατεύθυνσης και θα κατασκευάσουν έναν μίνι χάρτη της περιοχής τους.
Το 2ο εργαστήρι θα γίνει στην Παιδική Βιβλιοθήκη της Σούδας την 9η Σεπτεμβρίου ημέρα Παρασκευή. Τα παιδιά θα μάθουν να λύνουν γρίφους προσανατολισμού για να ανακαλύψουν θησαυρούς όλων των ειδών στον χώρο της βιβλιοθήκης.
Και στα δύο εργαστήρια υπάρχει περιορισμός θέσεων, γι’ αυτό κλείστε έγκαιρα θέσεις τηλεφωνώντας στις Παιδικές Βιβλιοθήκες.
Συμπερασματικά
• Το καλοκαίρι είναι μοναδική ευκαιρία για όλα τα παιδιά να αναπτύξουν την αυτονομία, την κοινωνικότητα και δεξιότητες εξωτερικών χώρων.
• Αυτή η εκπαίδευση δεν απαιτεί χρήμα, χρόνο ή κόπο, γι’ αυτό δεν χρειαζόμαστε ούτε πατίνια ούτε Pokemon.
• Η φαντασία κι η διάθεσή μας να εκπαιδεύσουμε τα παιδιά, ενώ μετακινούμαστε πεζοί ή με αυτοκίνητο επαρκούν.
• Η συνεχής αναβάθμιση των βοηθημάτων προσανατολισμού είναι στοιχείο υπεροχής ενός τουριστικού προορισμού.
Σημείωση: Οι φωτογραφίες είναι από το αρχείο της “Γιούνισεφ”.
* Συγγραφέας, μέλος της Γ.Σ. της Ελληνικής Επιτροπής της Γιούνισεφ
Πτυχιούχος Ψυχολογίας-Ανάπτυξης Παιδιού, Master Εκπαίδευσης στην Διά Βίου Μάθηση
Επικοινωνία: polygnosi@gmail.com, 2821040400, facebook: polygnosi
