Κατά το σύγχρονο ποιητή «είτε με τις αρχαιότητες, είτε με ορθοδοξία, των Eλλήνων οι κοινότητες φτιάχνουν άλλο γαλαξία». Πράγματι, η ελληνορθόδοξη ενορία Προφήτου Ηλιού Φρανκφούρτης αποτελεί αυτό που περιγράφουν οι στίχοι του τραγουδιού, ένα ακμαίο κύτταρο του Ελληνισμού της Διασποράς.
Ετσι η πρόσκληση του Άρχοντος Οφφικιαλίου του Οικουμενικού Πατριαρχείου Μιχαήλ Καλαϊτζή, Πρωτοψάλτη του εκεί ναού, να συμμετάσχουμε στη λατρευτική σύναξη της 28ης Ιανουαρίου 2018, ψάλλοντας τους κατανυκτικούς ύμνους της Κυριακής του Τελώνου και Φαρισαίου, αποτέλεσε για εμάς εδώ στα Χανιά, τα μέλη της χορωδίας βυζαντινής μουσικής «Στέφανος Μελωδών» τιμή, μα ταυτόχρονα και μεγάλο χρέος.
Η Φρανκφούρτη είναι το σημαντικότερο οικονομικό κέντρο της Γερμανίας, αλλά και ένα από τα μεγαλύτερα της Ευρώπης, καθώς είναι η έδρα του Γερμανικού Χρηματιστηρίου (Deutsche Börse AG), της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και πολλών τραπεζών, όπως η Ντόιτσε Μπανκ και η Κομέρτσμπανκ.
Η πρώτη Ελληνορθόδοξη Κοινότητα Φρανκφούρτης ιδρύθηκε το 1955, με τον Ιερό Ναό του Αγίου Ανδρέου. Το 1972 ιδρύθηκε η Ενορία Προφήτου Ηλιού Φρανκφούρτης. Αφιερώθηκε στον Προφήτη Ηλία τον Θεσβίτη, ως προστάτη των γουνοποιών, αφού εκείνη την εποχή ανθούσε στην πόλη το γουνεμπόριο. Ανάμεσα στους ευεργέτες της ενορίας συγκαταλέγεται ο Λεωνίδας Παπαγεωργίου, εκ των δημιουργών του Νοσοκομείου Παπαγεωργίου στη Θεσσαλονίκη.
Με βάση τα στοιχεία της Ομοσπονδιακής Στατιστικής Υπηρεσίας της Γερμανίας, το 2016 στο κρατίδιο της Έσσης, του οποίου η Φρανκφούρτη αποτελεί τη μεγαλύτερη πόλη, ζούσαν περίπου 34 χιλιάδες Έλληνες, από τους συνολικά 340 χιλιάδες, που είναι εγκατεστημένοι στη Γερμανία και αποτελούν την 5η κατά σειρά μεγαλύτερη εθνικότητα αλλοδαπών.
Την πόλη αυτή των τραπεζών με τους πολλούς ουρανοξύστες διασχίζει ο ποταμός Μάιν, εξου και Meinhattan και χαρακτηρίζεται ως η Βαβέλ της Γερμανίας, καθώς ποσοστό μεγαλύτερο του 50% των κατοίκων της είναι αλλοδαποί. Φιλοξενεί περισσότερες από 150 εθνικότητες, με αποτέλεσμα να θεωρείται η πιο πολυπολιτισμική πόλη της χώρας.
Διόλου λοιπόν παράξενο για τον επισκέπτη, καθώς πλησιάζει τη σιδερένια πεζογέφυρα, που ενώνει τις δύο όχθες του ποταμού Μάιν (Eiserner Steg), να αντικρίζει τα λόγια του Χιώτη τυφλού τραγουδιστή, βραχνού προφήτη, «ΠΛΕΩΝ ΕΠΙ ΟΙΝΟΠΑ ΠΟΝΤΟΝ ΕΠ ΑΛΛΟΘΡΟΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ». Η συγκεκριμένη φράση προέρχεται από την ραψωδία α’ της Οδύσσειας του Ομήρου (στ. 183), όταν η θεά Αθηνά κατεβαίνει στην Ιθάκη με την μορφή του Μέντη για να παρακινήσει τον Τηλέμαχο να αναζητήσει τον πατέρα του, Οδυσσέα. Το νόημα του στίχου με βάση τη μετάφραση των Καζαντζάκη – Κακριδή είναι «ταξιδεύω για τόπο αλλόγλωσσο, στο πέλαο το κρασάτο».
Στο σημείο αυτό μαζεύονται κάθε χρόνο όλοι οι Ορθόδοξοι και γίνεται η κατάδυση του Τιμίου Σταυρού, με αφορμή την εορτή των Θεοφανείων.
Μέσα λοιπόν σε αυτή τη σύγχρονη Βαβέλ, η ενορία Προφήτου Ηλιού Φρανκφούρτης αποτελεί καταφυγή τε και σκέπη και αγαλλίαμα της δραστήριας ελληνικής παροικίας της πόλης. Συγκεντρώνει τις Κυριακές και μεγάλες εορτές εκατοντάδες πιστούς, «ὃν τρόπον ὄρνις ἐπισυνάγει τὰ νοσσία αὐτῆς ὑπὸ τὰς πτέρυγας».
Οι εγκαταστάσεις, ο διάκοσμος, οι αγιογραφίες, τα ψηφιδωτά είναι ταιριασμένα πλούσια, με αρχοντιά και χάρη. Έτσι δε θα μπορούσαν να υστερούν και στα ψαλλόμενα. Ως υπηρέτης της θείας τέχνης του ιερού Δαμασκηνού, της Βυζαντινής Μουσικής, επελέγη εκ των αρίστων, ο Άρχων Πρωτομαΐστωρ της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, Μιχαήλ Καλαϊτζής.
Το φορτίο επομένως βαρύ. Έπρεπε να ψάλλουμε τους κατανυκτικούς ύμνους του Τριωδίου δίπλα σε ένα μεγάλο μουσικό ανάστημα και ώτα ομογενών ασκημένα να διακρίνουν την ποιοτική βυζαντινή μουσική. Κατά πως μιας διαβεβαίωσαν τα καταφέραμε επάξια, έχοντας επικεφαλής τον επίσης Άρχοντα του Οικουμενικού Πατριαρχείου και Πρωτοψάλτη του Μητροπολιτικού Ναού Χανίων, Κωνσταντίνο Στεφανάκη, αποδεικνύοντας ταυτόχρονα πως η Κρήτη μας δεν είναι μονάχα αγιοτόκος, αλλά και μουσικοτόκος. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να αναζητήσουν περισσότερα στοιχεία στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://stefanosmelodon. blogspot.com.
Το ταξίδι αυτό έδωσε σε εννέα Χανιώτες ιεροψάλτες την ευκαιρία να νιώσουμε τη ζεστή αγκαλιά της ελληνικής κοινότητας Φρανκφούρτης και σε εμένα την αφορμή να τους πω, από το ιερό βήμα του ναού, παραφράζοντας τον Αριστείδη Χαιρέτη, ότι «σήμερα μας φιλοξενούν της Γερμανίας τόποι. Μεγάλο πράμα στη ζωή να σμίγουν οι αθρώποι».
*Ο Βασίλης Μαροπάκης είναι δικηγόρος,
θεολόγος, πρωτοψάλτης Ι.Ν. Αγ. Στεφάνου Κουμπέ Χανίων
