Από τα Χανιά του Miller… στο Μουσείο Κρητικής Πολιτείας

Ως Χανιώτης δικηγόρος αισθάνομαι ότι η τύχη του κτιρίου της 5ης Μεραρχίας με αφορά, μιας και αποτέλεσε το προηγούμενο δικαστικό μέγαρο της πόλης, πριν τα Δικαστήρια μεταφερθούν στη σημερινή τους θέση εδώ και περίπου μία ντουζίνα δεκαετίες.
Κατ’ αρχάς να ξεκαθαρίσω ότι στο κτίριο δε θα έπρεπε να στεγάζονται μήτε στρατιωτικές ή πολυτεχνικές δραστηριότητες, μήτε η κατάληψη Rosa Nera. Χαρακτηριστικό της ακαταλληλότητας του κτίσματος, ιδίως για στρατιωτικούς σκοπούς, είναι το γεγονός ότι για να μπορούν να περνούν τα φορτηγά, χρειάστηκε να γκρεμιστεί μία από τις πύλες του βυζαντινού φρουρίου.
Είναι αλήθεια ότι δεν μπορώ να φανταστώ ιδανικότερο κτίριο για το μουσείο της Κρητικής Πολιτείας, που λείπει απ’ τα Χανιά. Λίγο πριν την αυγή του 20ου αιώνα εκεί κτυπούσε η καρδιά της Κρήτης. Αποτέλεσε το παλάτι του πρίγκιπα και συγκέντρωσε όλες τις αρχές της νεοσύστατης πολιτείας. Κατά τον William Miller που επισκέφθηκε τα Χανιά το 1898, η πόλη αυτή ήταν η πιο όμορφη και πιο κοσμοπολίτικη της Ανατολής. Στους δρόμους της «ομιλούνται όλες οι γλώσσες και περνούν όλα τα νομίσματα». Η εποχή αυτή θα μπορούσε να αναβιώσει στο φυσικό της χώρο.
Το εισιτήριο των χιλιάδων επισκεπτών του, θα έφθανε και θα περίσσευε, για να καλύψει τις ανάγκες συντήρησης και μισθοδοσίας του προσωπικού.
Τώρα επειδή δε μου αρέσουν τα μισόλογα και πρέπει να αποδίδουμε τα του Καίσαρος τω Καίσαρι, θα πρέπει να πούμε ότι οι Πρυτανικές Αρχές ανέλαβαν ένα βάρος που δεν τους αναλογούσε. Το Υπουργείο Πολιτισμού θα έπρεπε να έχει πάρει αυτή την ευθύνη πριν από πολλές δεκαετίες.
Εξετάζοντας όλα τα δεδομένα, η απόφαση της Συγκλήτου ήταν δύσκολη, μα κατά βάση σωστή. Οι ιστορίες περί θυσιών στο βωμό του κέρδους και περί ελεύθερων δημόσιων χώρων είναι καλές για να φιλοσοφούμε μπροστά στο τζάκι. Δεν απαντούν όμως σε πεζά ερωτήματα, όπως ποιος θα βάλει τα φράγκα για τη συντήρηση του, ώστε να μην πέσει. Για ένα κτίσμα που κατασκευάστηκε τη δεκαετία του 1860 είναι προφανές ότι οι δαπάνες συντήρησης του είναι υπέρογκες.
Στην πραγματικότητα μπορεί η υπόθεση αυτή να έπεσε ως κεραυνός εν αιθρία στο χανιώτικο μικρόκοσμο μας, δεν παύει όμως να αποτελεί μία χιλιοειπωμένη ιστορία περί αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας. Έτσι λοιπόν που τα καταφέραμε, αναγκαστικά αναζητούμε το μη χείρον βέλτιστον.