Από την παγίδα στην ελευθερία: Leo 80Μ, η ιστορία μίας μικρής λεοπάρδαλης

Η ιστορία ξεκίνησε στο εθνικό πάρκο «Γη της Λεοπάρδαλης” στα σύνορα μεταξύ της Ρωσίας και της Κίνας τον Ιούνιο του 2015, όταν ρώσοι συνοριοφύλακες βρήκαν ένα πληγωμένο μωρό, μία λεοπάρδαλη της Απω Ανατολής, πιασμένο σε παγίδα λαθροθήρων. Οι συνοριοφύλακες παρέδωσαν το μικρό σε επιστήμονες του Κέντρου για την Αποκατάσταση και την Επιστροφή τίγρεων και άλλων σπάνιων ζώων, όπου ξεκίνησε ένας αγώνας για τη ζωή του.
Η μικρή λεοπάρδαλη υποβλήθηκε σε μία περίπλοκη επέμβαση. Οι κτηνίατροι αμφέβαλλαν εάν θα κατάφερναν να σώσουν το πόδι της, που είχε πιαστεί στην παγίδα των λαθροθήρων. Το ζώο έχασε τρία δάχτυλα, οι γιατροί όμως κατάφεραν σώσουν το πόδι του.
Το γιατρεμένο ζώο πήρε το παράξενο όνομα – Leo 80M. Για τις λεοπαρδάλεις όμως αυτό δεν είναι ένα παράξενο όνομα. Μέχρι τον Ιούνιο του 2015, οι επιστήμονες γνώριζαν την ύπαρξη μόνο 79 μελών αυτού του υποείδους της λεοπάρδαλης, καθώς είχαν καταγραφεί με κάμερες οι κινήσεις τους.
Όταν οι εργαζόμενοι του πάρκου «Γη της Λεοπάρδαλης” ανέλυσαν το μοτίβο που υπήρχε στα πλευρά του ζώου, αποδείχθηκε ότι το μωρό δεν έμοιαζε καθόλου με κάποια από τις γνωστές λεοπαρδάλεις. Ως εκ τούτου, στο όνομά του, Leo (από τη λέξη leopard), προστέθηκε ο αριθμός 80, ο αύξων αριθμός του στη βάση δεδομένων, και το γράμμα Μ που δείχνει το αρσενικό είδος.
Στο πάρκο «Γη της Λεοπάρδαλης” ζούν ήδη πολλά αδέλφια του Leo 80M — ανώνυμες λεοπαρδάλεις με τις κωδικές ονομασίες Leo 54F, Leo 59M, Leo 55F. Προκειμένου να λάβουν ονόματα, όπως Ούμκα, Λόρδος, Αμάν, ή Αλέξα, διεξάγεται ειδικός διαγωνισμός και σε κάποιες λεοπαρδάλεις τα ονόματα δίνουν διασημότητες. Για παράδειγμα, η αμερικανίδα ηθοποιός και μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής του Διεθνούς Ιδρύματος για την Προστασία των Ζώων IFAW Πάμελα Αντερσον έγινε νονά της λεοπάρδαλης Leo 38F, η οποία τώρα ονομάζεται Πάμελα.
Τον πρώτο καιρό, ο Leo 80M ήταν σε καραντίνα υπό την επίβλεψη των ειδικών του πάρκου. Η μικρή λεοπάρδαλη γρήγορα ανέρρωσε, άρχισε να κινείται, έτρωγε κανονικά και μέσα σε τρεις εβδομάδες πήρε 12 κιλά. Οταν έγινε σαφές οτι πλέον δεν κινδυνεύει η ζωή του, αφέθηκε ελεύθερος σε ένα ανοικτό πάρκο.
Μπροστά του είχε ένα δύσκολο έργο: έπρεπε να μάθει να χρησιμοποιεί από την αρχή το πόδι του και να κυνηγάει μόνος του. Την πρώτη εβδομάδα ο Leo 80Μ ξεκίνησε με δύο ζωντανά κουνέλια και, παρά το ακρωτηριασμένο πόδι, κατάφερε να τρέξει με τα δύο κουνέλια και σε λίγο καιρό, άρχισε να τρέχει και με ελάφια Σίκα.
Για να επιβιώσει στην άγρια φύση, ένα θεραπευμένο αρπακτικό πρέπει πρωτίστως να παραμείνει άγριο αρπακτικό. Έτσι δεν πρέπει μόνο να είναι σε θέση να κυνηγάει, αλλά και να ξεχάσει εντελώς εκείνους που του έσωσαν τη ζωή. Για τον Leo 80Μ ο άνθρωπος πρέπει να είναι εχθρός, πρέπει να τον αποφεύγει, απαγορεύεται να τον εμπιστεύεται. Οποιαδήποτε επαφή με τους διασώστες μπορεί να είναι επικίνδυνη για τη ζωή της λεοπάρδαλης στην άγρια φύση.
Πέρασαν πάνω από έξι μήνες από την ημέρα που σώθηκε από τους συνοριοφύλακες από την παγίδα των λαθροθήρων. Ο Leo 80Μ ζει στο ανοιχτό πάρκο, απομονωμένος από τους ανθρώπους, κυνηγάει όπως έκαναν οι άγριοι συγγενείς του και η απουσία τριών δαχτύλων στο πόδι δεν τον εμποδίζει να αναρριχάται στα δέντρα. Μόλις έπιασαν τα κρύα, άλλαξε τις συνήθειές του, τον περισσότερο χρόνο τον περνά σε ένα πέτρινο καταφύγιο.
Φέτος την άνοιξη ο Leo 80M είναι πιθανό να αφεθεί ελεύθερος στο φυσικό περιβάλλον. Επειδή όμως είναι ελάχιστες οι λεοπαρδάλεις που παραμένουν στην άγρια φύση, η τελική απόφαση για την τύχη του Leo 80Μ θα ληφθεί σε επίπεδο κράτους, – από την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία για την Εποπτεία των Φυσικών Πόρων.
Η λεοπάρδαλη της Απω Ανατολής βρίσκεται στα πρόθυρα της εξαφάνισης. Για πολλά χρόνια μειώνεται σταθερά ο πληθυσμός της και στην αρχή του 21ου αιώνα η κατάσταση έγινε καταστροφική: αυτή τη στιγμή στη φύση απομένουν μόνο 30. Ο μεγαλύτερος εχθρός για τις λεοπαρδάλεις δεν είναι τα άλλα αρπακτικά, ο κύριος λόγος για την εξαφάνισή τους είναι η λαθροθηρία και η εξαφάνιση του φυσικού τους οικοσυστήματος
Για την μελέτη, διατήρηση και αποκατάσταση του πληθυσμού της λεοπάρδαλης της Απω Ανατολής ιδρύθηκε στη Ρωσία το 2011 η αυτόνομη ΜΚΟ “Λεοπάρδαλη της Απω Ανατολής”. Τον Απρίλιο του 2012 κατασκευάσθηκε στην περιοχή του Πριμαρσκ ένα εθνικό πάρκο η “Γη της Λεοπάρδαλης”, σε μια έκταση μεγαλύτερη των 2,6 εκατ. στρεμμάτων. Μέσα σε τρία χρόνια ο αριθμός των λεοπαρδάλεων έχει αυξηθεί σε 80, ωστόσο, για να δημιουργηθεί ένας σταθερός πληθυσμός, απαιτούνται τουλάχιστον 120.
Σήμερα στους ζωολογικούς κήπους σε όλον τον κόσμο, ζουν λίγο περισσότερες από 200 λεοπαρδάλεις. Είναι όμως εξαιρετικά δύσκολο να αναπαραχθούν σε συνθήκες αιχμαλωσίας: Για να αναπαραχθούν υγιείς απόγονοι, πρέπει οι λεοπαρδάλεις να είναι από διαφορετικούς ζωολογικούς κήπους, συχνά όμως δεν συμπαθούν η μία την άλλη. Μέχρι στιγμής δεν έχουν φέρει αποτελέσματα ούτε οι προσπάθειες τεχνητής γονιμοποίησης.
Το 2015, το Υπουργείο Φυσικών Πόρων και Οικολογίας της Ρωσίας ενέκρινε το πρώτο πρόγραμμα για την επιστροφή στην πρώην επικράτεια του οικοτόπου της λεοπάρδαλης της Απω Ανατολής.