Από τις σημαντικότερες χώρες παγκοσμίως για τη βλάστηση και τη χλωρίδα της είναι η Ελλάδα που συγκαταλέγεται εξ ολοκλήρου στα “hotspots” της γης!
“Hotspots” ονομάζονται οι περιοχές που βρίσκονται στο 2,3% της ξηράς της γης και σε αυτές εμφανίζονται περίπου το 50% όλων των ειδών παγκοσμίως! Ενδεικτικά, στον Oλυμπο απαντώνται πάνω από 1.800 είδη και υποείδη φυτών, στην Πρέσπα πάνω από 2000, ενώ σε όλη τη Μεγάλη Βρετανία είναι λιγότερα από 1.500!
Χάρτης των σημαντικότερων περιοχών για τη χλωρίδα και τη βλάστηση της βόρειας Ελλάδας, δηλαδή για τις πιο σημαντικές σε παγκόσμιο επίπεδο, δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του Έργου “Εκπόνηση σχεδίων Ερευνητικών & Τεχνολογικών Αναπτυξιακών Έργων Καινοτομίας (ΑγροΕΤΑΚ)”.
«Για την εύρεση αυτών των περιοχών χρησιμοποιήθηκαν τόσο στοιχεία από τη βιβλιογραφία όσο και από έρευνα στην ύπαιθρο, τα όποια επεξεργάστηκαν με διάφορες αριθμητικές μεθόδους», αναφέρει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο εκπονητής του έργου, δασολόγος – φυτοκοινωνιολόγος, Γιώργος Φωτιάδης τονίζοντας μάλιστα ότι αν και «τα αποτελέσματα για αυτούς που ασχολούνται με τη χλωρίδα και τη βλάστηση, δεν είναι μεγάλη έκπληξη, εντούτοις όμως, για πρώτη φορά, αποδεικνύονται με επιστημονικό τρόπο».
«Η Ελλάδα είναι από τις λίγες χώρες που εμπεριέχεται ολόκληρη στα “hotspots” σε αντίθεση με την πλειονότητα των χωρών που συγκαταλέγονται μόνο κάποιες περιοχές τους» εξηγεί.
ΟΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ
Από τα δεδομένα που προέκυψαν από τη μελέτη του κ. Φωτιάδη, φαίνεται ότι οι σημαντικότερες περιοχές είναι:
• Ο ορεινός όγκος του Ολύμπου και κυρίως τα δάση κωνοφόρων και τα αλπικά λιβάδια, καθώς έχει από τα πιο σπάνια είδη φυτών στην Ευρώπη. Συγκεκριμένα στον Όλυμπο υπάρχουν 23 είδη φυτών, που απαντώνται μόνο στον Όλυμπο και πουθενά αλλού στον κόσμο. Οι ανακαλύψεις όμως, σε ότι αφορά τη χλωρίδα, δεν έχουν σταματήσει… Παρόλο που ο Ολυμπος θεωρείται ότι είναι ένα “καλά μελετημένο” βουνό, μόλις φέτος το καλοκαίρι βρέθηκε μια καινούρια ποικιλία: Το ενδημικό είδος του Ολύμπου (δηλαδή που υπάρχει μόνο στον Όλυμπο και πουθενά αλλού στον κόσμο) Centaurea gr bavacensis έχει κόκκινα άνθη, αλλά βρέθηκε για πρώτη φορά και ένας πληθυσμός με κίτρινα άνθη.
«Το συγκεκριμένο γένος απαντάται και αλλού αλλά αυτό το είδος του βρέθηκε μόνο στον Όλυμπο» αναφέρει ο κ. Φωτιάδης
• Η περιοχή του Εθνικού Πάρκου Πρεσπών και κυρίως οι ορεινές περιοχές στο Βαρνούντα και τα σπάνια, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, δάση αρκεύθου. Στην περιοχή εμφανίζονται και αρκετά σπάνια είδη, όπως το παρασιτικό Phelypaea coccinea, η εξάπλωση του οποίου στον Ελληνικό χώρο, περιορίζεται σε μόλις μερικές εκατοντάδες τετραγωνικά μέτρα, σε ένα λιβαδάκι! Στην περιοχή απαντώνται και πολλά είδη, των οποίων η εξάπλωση είναι κυρίως η κεντρική και βόρεια Ευρώπη, και η Πρέσπα αποτελεί το νοτιότερο όριο εξάπλωσής τους.
• Η περιοχή της Ροδόπης και κυρίως το Παρθένο δάσος του Φρακτού, καθώς και τα δάση σημύδας. Σημαντικά είναι και τα δάση ενός είδους σκλήθρου (το Alnus incana), που για την Ελλάδα, είναι η μοναδική θέση εμφάνισής του και είναι και το νοτιότερο όριο εξάπλωσής του. Η περιοχή φιλοξενεί και μεγάλο αριθμό σπάνιων ή ενδημικών ειδών, όπως είναι ο κρίνος της Ροδόπης (Lilium rhodopeaum), ακόμα και εντομοφάγα φυτά (Drosera rotundifolia).
• Οι κορυφές του Άθωνα που φιλοξενούν πολλά σπάνια είδη, τα οποία εξαπλώνονται μόνο εκεί και πουθενά αλλού στον κόσμο (πάνω από 10 ενδημικά έχει τον Άγιο Όρος), όπως η βιολέτα του Άθωνα (Viola athoa).
• Κορυφές αρκετών βουνών, που είναι σχετικά άγνωστα, όπως του Βούρινου (στην Κοζάνη), του Παγγαίου (στην Καβάλα), του Μενοίκιου (στη Δράμα), του Μπέλες (στις Σέρρες) για τη σημαντική τους χλωρίδα.
• Ο Βόρας, γνωστός ως Καϊμάκτσαλάν, για τη μεγάλη ποικιλία στη βλάστηση. Στο Βόρα, εμφανίζεται και ο πιο εκτεταμένος σφαγνώνας (έλος με πολλά βρύα, γνωστά ως «σφάγνα»)
• Η λίμνη Κερκίνη, καθώς φιλοξενεί το μοναδικό ίσως «βυθισμένο» δάσος στην Ευρώπη, το δάσος ιτιάς που κάθε χρόνο πλημμυρίζει, λόγω της αυξομείωσης της στάθμης της λίμνης.
• Η Πικρολίμνη επίσης μπορεί να θεωρηθεί πολύ σημαντική γιατί αποτελεί τη μοναδική ενδο-ηπειρωτική λίμνη με υφάλμυρο νερό και αντίστοιχη βλάστηση.
«Σημειώνεται πάντως, ότι οι σημαντικότερες περιοχές είναι ήδη προστατευόμενες, ως περιοχές Natura 2000, ενώ μερικές από αυτές είναι και Εθνικά Πάρκα» κατέληξε ο κ. Φωτιάδης.
Σ.Σ.: Τις φωτογραφίες που παραχώρησε στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο κ. Φωτιάδης.
