» Αρχιμ. π. Αθανασίου Μυτιληναίου: Εκδόσεις Ορθοδ. Κυψέλη (Από το 1970 έως 23-5-2006)
Για τα έργα του Οσίου Μάρκου του Ασκητού, που διέλαμψε μετά το 430 μ.Χ., έμεινε παροιμιώδης η φράσις· «πώλησον πάντα και αγόρασον Μάρκον».
Το ίδιο δυνάμεθα να πούμε και για τα πνευματικοκίνητα, θεόσοφα και χαριτωμένα πονήματα του Θεοφώτιστου πατρός ημών Αθανασίου. Θα το βεβαιώσετε και μόνον από τη μελέτη του αντιπροσωπευτικού πνευματικού αυτού θησαυρού του ημερολογίου, που δεν υστερεί σε αγιοπατερική διάκριση και σοφία. (Για την ευαγγελική ζωή): Το ευαγγέλιο, σε μια εποχή σαν τη δική μας, φαίνεται, αφόρητο στην εφαρμογή του· φαίνεται αναχρονισμένο, σκουριασμένο, αντικοινωνικό, αντιπολιτιστικό, ουτοπιστικό.
Οι άγιοι όμως δείχνουν με τη ζωή τους ότι το ευαγγέλιο είναι εφαρμόσιμο και διαχρονικό. Και εδώ ακριβώς βρίσκεται η μεγάλη παρηγορία, που δίνουν στους πιστούς της κάθε εποχής. Ύστερα, η παρουσία των αγίων δεν είναι στατική αλλά δυναμική. Δεν υπήρξαν άγιοι, κάποτε, αλλά διαρκώς υπάρχουν άγιοι. Και προς το τέλος της Ιστορίας θα υπάρχουν άγιοι, που θα αναμένουν τον Κύριο να έλθει για να τον προϋπαντήσουν.
Ο Κύριος, αναφέροντας σημάδια του τέλους, των εσχάτων είχε πει: «αρχομένων δε τούτων γίνεσθαι ανακύψατε και επάρατε τας κεφαλάς υμών, διότι εγγίζει η απολύτρωσις υμών» (Λουκά 21, 28). Όταν δείτε να γίνονται όλα αυτά, τότε σηκώστε τα κεφάλια σας και κοιτάξτε προς τα πάνω, απ’ όπου έρχεται η σωτηρία σας. Θα είναι οι άγιοι των εσχάτων. Έτσι λοιπόν οι άγιοι θα υπάρχουν σε κάθε εποχή. Η αγιότητα δεν διαφοροποιείται από εποχή σε εποχή, όπως δυστυχώς νομίζουν πολλοί. Σήμερα έχουμε πολύ ελαστική αντίληψη για την ευαγγελική ζωή, κι αυτό επειδή ακριβώς υπερπλεόνασαν οι αμαρτίες, και τις δικαιολογούμε…
Όπως έχει ζήσει ένας άγιος, όπως ζει ένας άγιος έτσι κι εμείς οφείλουμε να ζήσουμε… Κάθε άγιος θα συγκριθεί με την εποχή του. Ο καθένας είναι άγιος, δίκαιος, στην εποχή του. Το ευαγγέλιο και η ερμηνεία του, δηλαδή η εφαρμογή, ο τρόπος της ζωής, είναι διαχρονική.
«Χριστός χθες και σήμερον ο αυτός και εις τους αιώνας» (Εβραίους: 13,8), και χθες και σήμερα και αύριο και αιωνίως, ένας είναι ο Χριστός. Ο άγιος έχει μπροστά του απαραχάρακτο και ανόθευτο το Ευαγγέλιο, και στην πίστη και στη ζωή του. Το ερμηνεύει όπως οι πατέρες και οι άγιοι της Εκκλησίας μας. Όπως εκείνοι το βίωσαν, έτσι προσπαθεί κι αυτός να το βιώσει.
Η παράδοση, δηλαδή οι πατέρες της Εκκλησίας και οι άγιοι, είναι το κριτήριο ορθής ερμηνείας του Ευαγγελίου. Και για να το επιτύχει κανείς αυτό, πρέπει να έχει το Πνεύμα το Άγιο. Και για να αποκτήσει το Πνεύμα το Άγιο, πρέπει να έχει ταπείνωση, αλλά και την απόφαση να γίνει άγιος, ό,τι κι αν αυτό του κοστίσει. Άγιος είναι αυτός που θα καθαρίσει όσα μπορεί περισσότερο, τον εσωτερικό του κόσμο..
Αν δεν κάνουμε ό,τι ο Κύριος οριοθέτησε, τότε αυτή η λεγόμενη ευαγγελική ζωή μας, η χριστιανική ζωή μας, δεν θα είναι παρά ένα αιρετικό κατασκεύασμα… Αν δεν βάλει ο πιστός τον φόβο του Θεού μέσα του, δεν είναι δυνατόν ποτέ να γίνει άγιος… Ο άγιος ξεκινά από την τήρηση των εντολών του Θεού· και το κίνητρο της τηρήσεως των εντολών του Θεού είναι ο φόβος του Θεού. Η τήρηση των εντολών του Θεού είναι η πράξη του Ευαγγελίου. Και η πράξη είναι το θεμέλιο της θεωρίας…
Ο άγιος, ακόμη, εισάγει το στοιχείο της ασκήσεως στην ίδια του τη ζωή. Η άσκηση είναι ο τρόπος, είναι η μέθοδος, για να πετύχουμε την τήρηση των εντολών… Αγαπητοί, η ζωή του αγίου, τηρεί τις εντολές του Θεού, γιατί ο φόβος του Θεού έχει εγκαθιδρυθεί μέσα στην ψυχή του. Η άσκηση και η κακοπάθεια είναι μεμειγμένα στοιχεία μέσα στη δική του τη ζωή.
Είναι όλος αγάπη, είναι όλος ζωή, είναι όλος φως. Βέβαια, για να γίνει έτσι, απαιτούνται θυσίες, ο τρόπος που κινείται είναι αιματηρός. Κινείται και ζει, ακόμη, στον χώρο της κοινωνίας του Θεού, είναι πάντοτε ένθεος. Μπορεί να λέει; «εάν τε ζώμεν εάν τε αποθνήσκομεν, του Κυρίου εσμέν» (Ρωμ. 14, 8), είτε ζούμε, είτε πεθαίνουμε, ανήκουμε στον Κύριο. Μακάριοι άγιοι!.. Πόσο ζηλεύουμε κι εμείς να σας μιμηθούμε!
Για την πίστη και την αγιότητα (Από ομιλία στον Οσιομάρτυρα Γεδεών): … Ο κοσμικός ενθουσιασμός, αυτός που βρίσκεται έξω από την πίστη, δεν έχει καμιά σχέση με τον ενθουσιασμό που συναντάμε μέσα στον Χριστιανισμό. Ο χριστιανικός ενθουσιασμός είναι καρπός του Αγίου Πνεύματος. Όλα τα μεγάλα κατορθώματα πάνω στο θρησκευτικό και ηθικό πεδίο, όπως είναι ο ηρωισμός της πίστεως, της αγάπης, της αυτοθυσίας και του μαρτυρίου, είναι δείγματα που αποδεικνύουν ιδιαίτερα την παρουσία του Αγίου Πνεύματος.
Δεν χρειάζεται λίγος ενθουσιασμός για να δείξεις αγάπη, σ’ έναν κόσμο ψυχρό και αδιάφορο, ακόμη και εχθρικό. Ενθουσιασμός απαιτείται να ομολογήσεις τον Ιησούν, τον Ιησούν, τον ιστορικόν Ιησούν, Χριστόν και Κύριον και Υιόν και Λόγον του Θεού, Θεόν αληθινόν, μέσα σ’ ένα κόσμο που ορθολογίζει ή σου γυρίζει τις πλάτες με ειρωνεία γιατί να σε περνά για τρελό… Αν σήμερα δεν μεγαλουργούμε, είναι γιατί μας λείπει αυτό το ζωτικό στοιχείο. Αυτό, που τόσο αισθητά λείπει από τον σύγχρονο κόσμο. Και του λείπει, γιατί έχασε την επαφή ου με το περιεχόμενο της πίστης του.
Ο σύγχρονος χριστιανικός κόσμος θα σωθεί, αν πάλι ανάψει η φλόγα του ενθουσιασμού μέσα στα στήθη του. Και θα ανάψει, αν στραφεί στην πίστη του Χριστού. Η ενθουσιώδης παρρησία του Αγίου Γεδεών μπροστά στους Τούρκους κατακτητές, που στάθηκε μάλιστα τόσο προκλητική, μας είναι ανεξήγητη.
Μια μόνη εξήγηση υπάρχει: Η πίστη. Ο Άγιος Γεδεών πίστευε. Πίστευε ακράδαντα. Η πίστη ήταν η ζωή και η τροφή του… Μόνον αυτός που ζει μέσα στο κλίμα της πίστεως το νιώθει. Η πίστη δεν είναι απλή διανοητική γνώσις. Είναι συνάντησις του ανθρωπίνου εγώ με το θείον Συ. Η πίστη δεν έχει στατικόν χαρακτήρα, αλλά δυναμικόν. Είναι κάτι που διαρκώς προστίθεται. «Πρόσθες ημίν πίστιν» ζητούσαν οι Μαθητές από τον Κύριον. Η πίστη είναι ένας άλλος τρόπος υπάρξεως έξω της διανοίας.
Την διάνοια την συμπεριλαμβάνει αλλά δεν συμπεριλαμβάνεται απ’ αυτήν. Η διάνοια έχει τα όριά της. Η πίστις είναι ατέρμων. Η πίστις δεν βασιλεύει μόνο στην καρδιά. Περιοχή της είναι και η διάνοια και η βούληση. Καλύπτει ολόκληρη την προσωπικότητα. Η πίστις, χαρίζει τον φόβο του Θεού και διδάσκει τις εντολές, καθαρίζοντας την καρδιά. Η πίστις γεννά την ελπίδα, που στέκεται προέκτασή της, και έχει για εγγόνι της την αγάπη, κατά μια πατερική έκφραση. (Φιλοκαλία, τομ. Α’, σελ. 307 κα’ 7). Η πίστις, τέλος είναι η αφετηρία της χριστιανικής ζωής. Η μεγάλη γεννήτρια των μεγάλων κατορθωμάτων. Αν η πίστις σβήσει, όλα έσβησαν. Όλα μαράθηκαν. Αυτή στέκεται το ζωογόνο νερό των αρετών και η γέφυρα που μας περνά στη ζωή. Αυτή γέννησε τους μάρτυρες όλων των αιώνων. Και σ’ αυτήν οφείλονται τα μεγαλουργήματα… Η πίστις γέννησε τους ήρωες και τους μάρτυρες. Πίστις και μαρτύριο, είναι δυο πράγματα που ποτέ δεν ξεχωρίζουν. Είναι το δέντρο με τον καρπό. Το μαρτύριο είναι αδύνατο χωρίς την πίστη. Κι η πίστις είναι άκαρπη κι ανώφελη χωρίς το μαρτύριο. Ο σύγχρονος άνθρωπος τρέμει μπροστά στην ιδέα του μαρτυρίου, γιατί δεν έχει πίστη. Το μαρτύριο του είναι ακατανόητο. Και όμως, είναι η ουσία και ο μυελός της χριστιανικής ζωής.
Το μαρτύριο, για το συνειδητό Χριστιανό είναι μια συνεχής κατάσταση. Είναι «ο καθ’ ημέραν σταυρός» που είπεν ο Κύριος. Είναι η εκπλήρωση του καθήκοντος της πίστεως και της αγάπης μέσα στον κόσμο αντιθέσεων.
Η παρουσία των μαρτύρων και των Αγίων στη σκηνή του κόσμου, θα συνεχίσει να γίνεται για να δείχνει την πορεία του Χριστιανισμού μέσα στους αιώνες.
Γεννιέται όμως το ερώτημα: Ποια είναι εκείνη η πηγή που αδιάκοπα και ανεξάντλητα τροφοδοτεί τους Μάρτυρες; Τι είναι εκείνο που θαυμαστά τανύει το νεύρο της πίστεως για μια ολοκληρωμένη προσφορά. Είναι η αγιότης.
Το μαρτύριο, είναι καρπός της αγιότητος. Ποτέ κανείς δε θα μπορέσει να δώσει ούτε μια σταγόνα αίματος για τον Χριστό, αν προηγουμένως δεν ζήσει τον Χριστό.
Η βίωσις του Χριστού είναι το μεγαλύτερο θαύμα προσφοράς του μαρτυρίου…
«Δεύτε προς πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι, καγώ αναπαύσω υμάς».
(Ματθ. 11,28).
Βιογραφικό σημείωμα του μακαριστού Γέροντος
Γεννήθηκε στην Κηφισιά των Αθηνών στις 22 Αυγούστου του 1927. Φοίτησε στο Δημοτικό Σχολείο της Κηφισιάς και στο Γυμνάσιο Αμαρουσίου.
Το 1947 παρακολούθησε μαθήματα και εργαστήρια ραδιοτεχνίτου στο Κέντρο Ηλεκτρονικών σπουδών ΡΑΔΙΟ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ στην Αθήνα. Το 1950 φοίτησε στην αναγνωρισμένη από το κράτος Ραδιοτεχνική Σχολή Αθηνών, απ’ όπου πήρε το Δίπλωμα του Ραδιοτεχνίτου. Το 1953 από την ίδια Σχολή πήρε το δίπλωμα του Ραδιοηλεκτρολόγου. Από το 1947-1950 υπηρέτησε την στρατιωτική του θητεία στην Αεροπορία. Το 1960 εκάρη μοναχός στην Ιερά Μονή Κομνηνείου και στη συνέχεια εισήλθε στις τάξεις του κλήρου. Από το 1970 μέχρι και την κοίμηση του (23-5-2006) διετέλεσε Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Κομνηνείου Στομίου Λαρίσης, της οποίας υπήρξε ανακαινιστής και Κτήτορας. Σε ολόκληρη τη ζωή του, κυρίως όμως μέσα στα σαράντα πέντε χρόνια της μοναχικής του αφιερώσεως, ο Γέροντας εργάστηκε με πολύ ζήλο την αληθινή πνευματική ζωή στην πράξη και στη θεωρία. Το ασφαλές κριτήριό του ήταν πάντοτε το θέλημα του Θεού, αφού ήταν υποταγμένος στις επιταγές του Αγίου Πνεύματος, αφού το Πνεύμα το άγιο τον καθοδηγούσε.
Ας έχουμε την ευχή του (Ιερά Μονή Αρχιμ. Πολύκαρπος, Μάιος 2017).
